Jambon belooft 4 miljard euro aan extra maatregelen en begroting in evenwicht tegen 2027: “Ik heb gevochten als een leeuw”

De afgelopen dagen waren “allesbehalve een fraai toonbeeld van hoe we Vlaanderen willen besturen”, maar de Vlaamse regering heeft een “ongelooflijk sterk pakket ten voordele van onze gezinnen en bedrijven” klaar. Dat heeft minister-president Jan Jambon gezegd in zijn Septemberverklaring.

Jambon moest zijn Septemberverklaring met een paar dagen vertraging afleggen, nadat de regering het begin deze week niet eens was geraakt over de begroting en de daarmee gepaard gaande koopkrachtmaatregelen. De CD&V-ministers eisten dat het groeipakket, de vroegere kinderbijslag, gekoppeld zou worden aan de index. N-VA en Open VLD wilden daar niet van weten.

De minister-president verwees in zijn toespraak een paar keer naar de strapatsen van de afgelopen week. “Voor u staat een nederige man”, zei hij, “omdat ik besef dat het proces dat we doorlopen hebben als regering niet fraai was”. “Daar moeten we lessen uit trekken.” Hij noemde de vertoning van maandag “pijnlijk”, en erkende dat zijn “ego deuken geïncasseerd heeft”.  Tegelijkertijd is Jambon ook “trots” op het “ongelooflijk sterke pakket ten voordele van onze gezinnen en bedrijven”, zei hij. Het gaat om een pakket van 4 miljard euro, plus 1 miljard aan leningen en waarborgen om Vlaamse bedrijven te ondersteunen. “Ik heb gevochten als een leeuw.”

Groeipakket

Ten eerste zal het Groeipakket, na felle discussies met de cd&v, toch versterkt worden. Vanaf volgend jaar wordt de vroegere kinderbijslag opnieuw aan 2 procent geïndexeerd. Het basisbedrag van het Groeipakket stijgt vanaf 2023, en dit én volgend jaar komt er een netto bonus van 100 euro voor mensen die recht hebben op een sociale toeslag. Het aantal mensen dat recht heeft op die sociale toeslag, zal vanaf volgend jaar ook stijgen.

Om mensen tegen energie-armoede te beschermen, wordt het verbod om de elektriciteits- en gastoevoer af te sluiten, verlengd tot april 2023. Meer dan 60.000 extra gezinnen zullen beschermd worden door een minimumlevering, en 20.000 gezinnen met betalingsproblemen worden op die manier ontzorgd, aldus Jambon. In 2023 zullen er nog een hoop Vlaamse heffingen uit de elektriciteitsfacturen verdwijnen. “Opnieuw een inspanning van de Vlaamse regering om de elektriciteitsfacturen te drukken.”

De kinderopvangsector, de laatste jaren fel geplaagd met ernstige tekorten en schandalen, wordt door dit nieuwe begrotingsakkoord verder ondersteund. Er komt 150 miljoen euro extra per jaar vrij om te investeren in kinderopvang, begeleiding en het Agenschap Opgroeien.

Jobbonus

De jobbonus werd op vraag van de liberalen opgenomen in het Vlaams regeerakkoord. Die is intussen ingevoerd en zorgt ervoor dat de laagste lonen extra netto overhouden. Deze jobbonus wordt nu opnieuw dankbaar aangewend om de koopkracht van de lage middenklasse beter te beschermen tegen de oplopende facturen, zowel in de winkelkar als op de energieafrekening.

De doelgroep wordt volgend jaar uitgebreid tot 2.900 euro bruto, zodat meer mensen genieten van extra netto. En het bedrag dat uitgekeerd wordt, zal voor iedereen die dit jaar geniet van de jobbonus opgetrokken worden met 100 euro. De laagste inkomens zullen daardoor op het einde van het jaar 700 euro extra op hun rekening zien verschijnen.

Huurmarkt

Huurders krijgen van de Vlaamse overheid eveneens extra ondersteuning. Zo zullen verhuurders die weigeren te investeren in bijvoorbeeld isolatie, hun huurprijzen niet mogen indexeren. Enkel woningen en appartementen met label A, B en C zullen een volledige indexatie kunnen doorvoeren. Voor label D is dit een indexatie aan 50 procent en voor label E en F of woningen zonder label is dit 0 procent. Voor huurders met de laagste inkomens voorziet Vlaanderen bovendien een steunfonds.

Ook bedrijven worden zwaar getroffen door de oorlog in Oekraïne. Om hen te helpen deze klap op te vangen, is er een pakket van premies uitgewerkt ter waarde van in totaal zo’n 250 miljoen euro en kunnen bedrijven intekenen op goedkope leningen. Omdat produceren in sommige gevallen gelijk staat aan verlies maken, overwegen steeds meer bedrijven namelijk om de productie stil te leggen. Door hen te ondersteunen, wil de Vlaamse regering bedrijven en ook hun werknemers beschermen tegen een tijdelijke stopzetting van de activiteiten en delokalisatie van activiteiten, en zo een ontwrichting van onze economie voorkomen. In ruil voor die steunmaatregelen mogen intekenende bedrijven geen dividenden uitkeren.

Bedrijven en lokale besturen

“Van cruciaal belang is dat we naast de grote bedrijven en KMO’s, hier de kleinere bedrijven, de zelfstandigen niet uit het oog verliezen. Denk bijvoorbeeld maar aan de bakker bij je om de hoek die zijn gasfactuur maal vijf heeft zien gaan. Ook zij verdienen en krijgen onze steun”, aldus Vlaams minister Bart Somers (Open Vld). Het was belangrijk dat er niet enkel leningen kwamen die op termijn ook terugbetaald moeten worden, maar ook premies om ze te ondersteunen in deze moeilijke tijden.”

Daarnaast krijgen de lokale besturen extra middelen om het energiebeleid kracht bij te zetten. 19 miljoen euro wordt tot eind 2024 uitgetrokken om de energiecellen van de OCMW’s te versterken. In navolging van de vaccinatiecentra, worden deze renovatiecentra het eerste aanspreekpunt voor burgers om hen te helpen hun huis energiezuiniger te maken en hun energierekening terug te dringen. 10 miljoen euro wordt de komende twee jaar vrijgemaakt voor een versterking van het Lokaal Energie en Klimaat Pact met de lokale besturen. Ambitieuze lokale besturen op het vlak van energie en klimaat worden zo aangemoedigd om tot wijkrenovaties over te gaan, zonnepanelen op publieke daken te leggen en de energie hiervan te delen met hun burgers.

Begroting in evenwicht

Hoewel de Vlaamse regering 4 miljard euro – deels eenmalig, deels terugkerend – extra uitgeeft, hoopt minister-president Jan Jambon nog steeds een begroting in evenwicht te bereiken. “Mogelijk al tegen 2026, maar zeker in 2027”, maakt hij zich sterk. “Het is dankzij de gezonde begroting die de vorige Vlaamse regeringen hebben achtergelaten, dat we tijdens de coronacrisis maatregelen konden nemen, en ook nu terug kunnen doorpakken”, redeneert hij. Jambon ziet het daarom als zijn persoonlijke plicht om zijn opvolgende minister-president een gezonde begroting na te laten.