Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (cd&v) pleit voor een fusie van de asiel- en migratiediensten. Dat lijkt voor haar de belangrijkste oplossing voor de huidige problemen in de asiel- en migratieketen, nadat de bevoegde diensten dinsdag in het federaal parlement een audit kwamen voorstellen. Oppositiepartijen vonden het een schande dat de bevriende pers de conclusies uit de audit eerder te zien kreeg dan de volksvertegenwoordigers en waarschuwden dat een versimpelde asiel- en migratieketen geen mirakeloplossing zou zijn.
Er zijn in ons land vier verschillende diensten verantwoordelijk voor de verschillende stappen die een asielaanvrager moet doorlopen. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) regelt en controleert het verblijf, het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatslozen (CGVS) oordeelt over de asielaanvragen, Fedasil verzorgt de opvang en de rechtsprekende Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) doet uitspraak over beroepen tegen individuele beslissingen in vreemdelingenzaken.
Die versnippering zorgt voor tijdverlies: de diensten moeten continu in overleg met elkaar, komen regelmatig in conflict en de gebrekkige digitalisering verhoogt de administratieve last voor diensten die nu al lijden onder grote personeelstekorten. Daarnaast is het ook voor aanvragers ingewikkeld om te weten bij welke instanties ze moeten aankloppen, waardoor er vaak kostbare tijd verloren gaat.
(Lees verder onder de afbeelding.)
Onderlinge concurrentie en slecht begrotingsbeheer
Er is bij sommige diensten een gevoel van ‘onderlinge concurrentie’ vastgesteld. “Iedereen werkt voor zichzelf zonder rekening te houden met de gevolgen voor anderen”, klinkt het in de audit. “Elke entiteit volgt immers zijn eigen strategie zonder altijd rekening te houden met de andere entiteiten en de gevolgen van beslissingen voor andere entiteiten.” Vooral Fedasil zou de gevolgen dragen van het beleid bij DVZ, CGVS en RvV. Dat zorgt volgens de audit ook voor een “suboptimaal begrotingsbeheer”. Het bestaan van vier verschillende diensten betekent een viervoudig bestaan van ondersteunende diensten, denk aan HR, personeelsbeleid en IT. Dat die vier verschillende organen dan nog eens met compleet verschillende computerprogramma’s werken, die niet altijd compatibel zijn met elkaar, doet de samenwerking nog moeizamer verlopen.
Daarom wil staatssecretaris de Moor de rest van haar legislatuur werken aan een blauwdruk voor een toekomstige, overkoepelende asiel- en migratiedienst. Een fundamentele hervorming kan de druk op het systeem volgens haar verlichten. “Dat klinkt misschien revolutionair, maar eigenlijk is het een logische stap”, reageert de Moor. “De taakverdeling is vandaag soms onlogisch.”
Eerst de pers, daarna het parlement
Nicole de Moor bleek al sinds juni te beschikken over het resultaat van de audit en speelde de resultaten ervan eerst door aan enkele kranten, terwijl de parlementsleden pas aan het begin van de zitting een exemplaar overhandigd kregen. “Blijkbaar weegt de profileringsdrang van een onverkozen staatssecretaris zwaarder door dan de goede en democratische werking van het parlement”, reageert Kamerlid Dries Van Langenhove (Vlaams Belang). Voormalig staatssecretaris en huidig Kamerlid Francken (N-VA) reageert op een gelijkaardige manier: “De asielaudit is blijkbaar al klaar van juni 2022. Toch weigerde de onverkozen staatssecretaris maandenlang de verkozen Kamerleden inzage. Vivaldi’s nieuwe politieke cultuur in de praktijk.”
Een reorganisatie van de asieldiensten is op zich geen slecht idee, geeft Van Langenhove toe. “Het uitgangspunt, voor om het even welke overheidsdienst overigens, dient te zijn dat een zo goed mogelijke dienstverlening tegen zo laag mogelijke kostprijs wordt afgeleverd.” Maar een mirakeloplossing is het niet. “De grootste kanttekening die vandaag reeds kan gemaakt worden, is wel dat het fout zou zijn ervan uit te gaan dat een reorganisatie van de asieldiensten de ultieme oplossing zou zijn voor de aanslepende asielcrisis”, vervolgt Van Langenhove. “Daarmee wordt immers voorbijgegaan aan het feit dat de instroom te groot is en België met stip favoriet bestemmingsland in de EU is. Voor sommigen lijkt het probleem opgelost als dit land er morgen op vlotte wijze in slaagt 40.000 asielaanvragen te verwerken.”
Lees ook:
Toch makkelijk dat je je fiets op je neus kan parkeren. ????