Gaan er inderdaad oneerlijk veel subsidies richting het Antwerpen van N-VA, zoals Peter Reekmans (burgemeester Glabbeek) beweert? Eerder uitte Bart Dochy (cd&v-burgemeester Ledegem) over hetzelfde thema zijn frustratie in ‘t Pallieterke en ook Vlaams Belang is ervan overtuigd dat er op vraag van ‘t Schoon Verdiep vaak wat meer kan. Maar wat is er van aan?
Vorige week schreef Peter Reekmans, de burgemeester van Glabbeek en voormalig volksvertegenwoordiger voor LDD, in De Tijd een opiniestuk over de “oneerlijke geldtransfers naar Antwerpen. Hij schuwt er de harde woorden niet: zo noemt hij de N-VA de Vlaamse PS. “Nooit eerder heeft een politicus zo schaamteloos Vlaamse middelen getransfereerd naar de stad waar hij burgemeester is”, is zijn oordeel over Bart De Wever. “Glabbeek heeft 12 subsidiestromen, Antwerpen heeft er 97.” In De Afspraak op Canvas ging Reekmans donderdag over hetzelfde thema in debat met Koen Kennis (N-VA), de schepen van Financiën in Antwerpen. Ook Kennis schreef een opiniestuk in De Tijd.
Schulden overnemen
Eind 2023 kwam de stad Antwerpen met het nieuws dat het haar torenhoge berg historische schulden had afbetaald. Dat was in 2018, na vijf jaar burgemeesterschap van Bart De Wever, al voor een groot deel het geval. De afgelopen jaren moest de stad nog 300 miljoen euro afbetalen, nadat ze in 2003 de schulden van de OCMW-ziekenhuizen overnam.
Dankzij het afbetalen van die schulden, kan de gemeente in 2025 de personenbelasting verlagen van 8 naar 7 procent. Er bleef zo’n 52 miljoen euro aan leningen over, maar aangezien Borsbeek in 2025 fuseert met Antwerpen, vielen ook die schulden voor het grootste deel weg. Dat komt door de maatregelen van de Vlaamse regering om gemeentefusies te stimuleren: voor fusietrajecten met een minimale schaalgrootte van 20.000 inwoners neemt de Vlaamse overheid maximaal 50 miljoen euro schulden over. In totaal kostte dat de overheid ruim 273 miljoen euro: Antwerpen was de enige stad waarvan het maximumbedrag van 50 miljoen euro aan schulden werd overgenomen. Een opvallende regeling: Antwerpen had 50 miljoen euro aan schulden, Borsbeek amper 3 miljoen euro.
(Lees verder onder de afbeelding.)
Dankzij Vlaanderen?
Volgens burgemeester De Wever heeft Antwerpen die schuld kunnen wegwerken door goed bestuur. “Door geen geld uit te geven om lopende kosten te dekken”, reageerde hij bij De Standaard. “Want als je dat doet, beland je in een Belgische toestand, die eindigt in een catastrofe. En ten tweede, door slim in te zetten op nieuwe investeringen.”
De schatkistbewaarders hebben de financiën van Antwerpen goed beheerd. Toch heeft ‘het systeem’ de stad minstens een duwtje in de rug gegeven. Zo krijgen Antwerpen en Gent enorm veel meer geld via het Gemeentefonds, de belangrijkste algemene werkingssubsidie voor lokale besturen. Zo’n dertig procent van heel dat fonds gaat naar Antwerpen en Gent. In ‘t Pallieterke kaartte Bart Dochy (cd&v) al aan dat hij dat disproportioneel vindt. Grote steden krijgen te maken met uitdagingen die er in dorpjes minder zijn. “Maar definieer die uitdagingen dan! Per inwoner krijgen Antwerpen en Gent tussen de 1.400 en de 1.600 euro. In een gemeente als Ledegem gaat het over 200 of 250 euro per inwoner.
Deze regeling gaat al veel verder dan de N-VA. Maar Peter Reekmans hekelt dat er in totaal “jaarlijks ruim 1,25 miljard oneerlijke geldtransfers” in Antwerpen terechtkomen. “Zo kan elke stad of gemeente vanzelf schuldenvrij worden”. Zo zijn er volgens hem heel wat oneerlijke subsidiepotten, waar door ministeries over beslist wordt. “Sinds de N-VA aan het beleid kwam, vloeien al jaren schaamteloos enorme sommen puur politieke subsidies vooral naar de stad Antwerpen”, aldus Reekmans in zijn opiniestuk. “Nooit eerder heeft een politicus zo schaamteloos Vlaamse middelen getransfereerd naar de stad waar hij burgemeester is ten nadele van de rest van Vlaanderen.”
In het debat op Terzake verdedigde schepen Koen Kennis (N-VA) het beleid. “Het kan toch geen kwaad dat een burgemeester zijn stad verdedigt naar de Vlaamse regering toe?”, klonk het. Dat een stad als Antwerpen meer middelen krijgt, is volgens hem te verdedigen. “Het is ietwat ironisch dat nu onze stad de rekeningen in de zwarte cijfers heeft geschreven, anderen daar verontwaardigd over zijn. Ik begrijp dat ons gezonde financieel beleid en ons verantwoordelijk beheer afgunst opwekken. Maar heel Vlaanderen heeft baat bij een sterk Antwerpen.”
