Duitsland en de Europese Commissie willen de 212 miljard euro aan geblokkeerde Russische tegoeden bij Euroclear gebruiken als onderpand voor een lening aan Oekraïne. Maar premier Bart De Wever trekt een duidelijke rode lijn. Zijn boodschap aan bondskanselier Friedrich Merz en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen: “Das wird niemals passieren.” Het voorstel zet niet alleen de financiële geloofwaardigheid van België op het spel, maar zou ook de federale begroting een gevoelige klap toedienen.
Sinds de Russische inval in Oekraïne in februari 2022 liggen 183 miljard euro aan Russische activa geblokkeerd bij het Brusselse clearinghuis Euroclear. Die bevroren tegoeden worden belegd en brengen dividenden en couponbetalingen op. De roerende voorheffing en vennootschapsbelasting leveren jaarlijks maar liefst 1,7 miljard euro op voor de Belgische staatskas. Geld dat momenteel wordt gebruikt om Oekraïne te steunen, maar dat de regering-De Wever op termijn wil aanwenden voor extra defensie-uitgaven. Als die activa als onderpand dienen, worden die inkomsten plots onzeker. In de Wetstraat spreekt men over het slachten van de kip met de gouden eieren.
In deze x-post pleit ook een Oekraïens parlementslid voor het vrijgeven van de middelen.
Privégeld zit mee vast
Maar er speelt meer. De situatie is complexer dan op het eerste gezicht lijkt. Niet alle geblokkeerde activa zijn namelijk toe te wijzen aan Rusland. Euroclear handelde tot aan de oorlog ook effectentransacties af voor Europese en Amerikaanse banken en investeringsfondsen die in 2022 nog transacties deden via de Russische Centrale Bank. Een deel van die middelen is privégeld van bedrijven en individuen die tot voor kort handel dreven met Rusland. Het gaat hier niet om maffiosi of mensen op de Europese sanctielijst. Indien men die activa aanslast of als onderpand gebruikt, kunnen er schadeclaims worden ingediend tegen Euroclear én tegen de Belgische staat.
Beslag leggen op de Russische activa zou neerkomen op het openen van de doos van Pandora”
Het verzet van De Wever is begrijpelijk. Financieel sterke landen als China en Saudi-Arabië zouden niet meer via Euroclear willen werken als Brussel de rechtszekerheid ondergraaft. Ook het alternatief van de Europese Commissie – de opbrengsten weghalen en aan Oekraïne lenen, met de belofte dat Rusland na de oorlog een claim kan indienen – oogt weinig realistisch. Geen zinnig mens gelooft dat Vladimir Poetin akkoord zal gaan met een constructie waarbij Moskou eerst herstelbetalingen moet doen voor de schade in Oekraïne. De doos van Pandora blijft voorlopig dicht.
Het volledige artikel over de Russische tegoeden leest u hier:
