Cultuursubsidies. De voorbije weken is de problematiek volop in de belangstelling gekomen, vooral omdat vier Vlaamse organisaties hun subsidies verliezen. Binnen de N-VA-fractie in het Vlaams Parlement klinkt er gemor richting de bevoegde ministers in de Vlaamse regering.
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
Allereerst een rechtzetting van een fout in mijn vorig artikel: Cultuursmakers is de opvolger van VTBKultuur, terwijl Cultuurlab Vlaanderen het vroegere Rodenbachfonds is. Vergissen is menselijk, maar ik begrijp nog altijd niet hoe ik de twee heb kunnen verwisselen.
Feit blijft dat beide Vlaamsgezinde cultuurorganisaties hun subsidies verliezen, met dank aan – of ondanks – de bevoegde N-VA-ministers in de Vlaamse regering. Onbegrijpelijk. Want in de plaatselijke afdelingen van Cultuurlab en Cultuursmakers zijn behoorlijk wat N-VA-leden actief, ook in bestuursfuncties.
Experten
Maar goed, terug naar het subsidiedossier. Een organisatie wordt beoordeeld door ‘experten’ die zichzelf hebben opgegeven voor de beoordelingscommissie. Wie de Vlaamse Volksbeweging heeft beoordeeld, is niet geweten; de vereniging heeft evenmin een bezoek gekregen van een ‘expert’. Wel heb ik ondertussen de lijst van de ‘pool’ van experten kunnen inkijken. Die lijst kan iedereen trouwens gemakkelijk opzoeken via de website van de Vlaamse overheid.
Ik zal u alle namen besparen, maar zowat iedereen is te situeren in de progressieve hoek. Een meerderheid van die mensen is actief in een of andere organisatie in het welzijnswerk: werken met kansarmen, met nieuwkomers, met jongeren, met minderheden,…
Ik pik uit de expertenlijst één naam: Els Rochette. Deze dame was parlementslid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor Vooruit. Daarvoor was ze directeur van Globe Aroma, een ‘sociaal-artistieke werk- en ontmoetingsplek voor gevluchte kunstenaars en de Brusselse kunst- en cultuursector’. Ze nam er ontslag toen ze verkozen werd voor Vooruit en werd als directeur opgevolgd door An Vandermeulen.
Beursprogramma
Deze laatste werd in juni 2025 geselecteerd voor een Europees beursprogramma voor geëngageerde kunstorganisaties, een initiatief van Alliance for Socially Engaged Arts dat door elf Europese filantropische stichtingen financieel gesteund wordt. In België is dat de Koning Boudewijnstichting. Het beursprogramma, dat achttien maanden duurt, omvat residentiële ervaringen, persoonlijke begeleiding op het gebied van leiderschap en organisatieontwikkeling, evenals een subsidie van 60.000 euro ter ondersteuning van werkingskosten en de ontwikkeling van gerichte acties.
Want, zo lees ik op de website, de Europese samenleving staat voor grote en onderling verbonden uitdagingen: democratische achteruitgang, de klimaatcrisis, groeiende ongelijkheid en toenemende polarisatie. Herlees die laatste zin nogmaals en laat het typische progressieve jargon tot u doordringen. Goed om te weten: Globe Aroma krijgt jaarlijks ongeveer 266.033 euro subsidies van de Vlaamse regering, in 2025 nog eens verhoogd met 408.285 euro voor verbouwingswerken. De organisatie telt acht vaste medewerkers.
Ons kent ons
Terug naar Els Rochette: in juni 2024 werd ze niet herkozen op de lijst van Vooruit en keerde ze terug naar de cultuursector als ‘zakelijk coördinator’ van MetX, een ‘productiehuis voor muziek om stedelijke diversiteit te vieren’. ‘Diversiteit’ is het toverwoord om erkend te worden en subsidies binnen te rijven. En ja hoor, MetX krijgt ook subsidies: 433.729 euro in 2023.
Samengevat: Els Rochette is enerzijds ‘expert’ om ‘objectief’ organisaties te beoordelen in de groep Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk, terwijl anderzijds haar eigen organisatie subsidies ontvangt uit de pot van de Professionele Kunsten. Zou het kunnen dat socialiste Els Rochette goede contacten heeft met socialiste Caroline Gennez, onze cultuurminister?
Els Rochette is maar één voorbeeld van de vele. Maar het toont aan hoe de cultuursector verweven is met de politiek. Dat weten we ook uit andere dossiers van organisaties die hun subsidies dreigden te verliezen, maar behorend tot de katholieke of socialistische zuil, ineens toch hun subsidies konden behouden. Dankzij lobbywerk kon de negatieve evaluatie plots omgebogen worden in een positieve.
Besluit: het culturele subsidieverhaal in Vlaanderen is een Belgisch en progressief ‘ons-kent-ons’-verhaal. ‘De kracht van verandering’ was en is in deze sector duidelijk ver te zoeken.
