Het Directoraat-generaal voor Migratie en Binnenlandse Zaken van de Europese Commissie tekende vorige week een huurovereenkomst voor meer dan 18.000 vierkante meter kantoorruimte in het voormalige Aarlen-Trier-gebouwencomplex dat momenteel een bouwwerf is in de Europese wijk. Het contract loopt 23 jaar en vertegenwoordigt een jaarlijkse vergoeding van 7,2 miljoen euro.
Dat is natuurlijk goed nieuws voor eigenaars, namelijk projectontwikkelaar BPI Real Estate (onderdeel van bouwgroep CFE) en AG Real Estate (onderdeel van de AG-verzekeringsgroep). Het is ook groot nieuws voor liefhebbers van architectuurgeschiedenis en bouwkundig erfgoed.
Project EQ: ambitieuze herontwikkeling
Het gaat om een project genaamd EQ. De Europese Commissie zal als nieuwe huurder in dit ambitieuze renovatieproject in de Europese wijk haar intrek nemen vanaf 2028.
EQ is een herontwikkeling van het voormalige Aarlen-Trier-gebouw uit 1968. Dat werd compleet gestript en zal worden omgebouwd tot een complex van 20.000 vierkante meter. Naast kantoren komen er vergaderzalen, een restaurant en een groene esplanade.
Brutalisme in beton
Het brutalistische gebouw van 77 meter hoog is ontworpen door de architect Jean Verschuere in 1963 en 1964 en werd voltooid in 1968. Voor de bouw sneuvelden 9 gebouwen. Tot driemaal toe werd de bouwaanvraag geweigerd en moesten de plannen aangepast worden. Toch slaagde architect Jean Verschuere erin om dicht bij zijn oorspronkelijke idee te blijven.
De stijl is het brutalisme en alles is in beton. Dat laatste heeft het gemeen met een ander voorbeeld van brutalisme, het wereldberoemde voormalige CBR-hoofdkwartier (CBR was een Belgische cementgroep) in Watermaal-Bosvoorde.
Beschermd erfgoed
Het Aarlen-Trier-gebouw of Arlon-Trèves-gebouw staat nog niet zo lang op de Brusselse inventarislijst voor bouwkundig erfgoed. In totaal gaat het eigenlijk om 3 gebouwen met de namen A, B en C.
Vorig jaar pakte Ans Persoons (Vooruit), Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed, nog uit met het gebouw tijdens de Brusselse Open Monumentendag die de nadruk legde op brutalisme en modernisme in Brussel. Het brutalisme als stijl wordt trouwens vaak geassocieerd met socialistisch geïnspireerde architectuur in Oost- en West-Europa.
Duurzaamheidsprijs en renovatievisie
Het gaat met andere woorden om een zeer prestigieus Brussels project. In 2022 werd het bekroond als laureaat van de RENOLAB.B-wedstrijd van Brussel Leefmilieu. De RENOLAB.B-wedstrijd is een jaarlijkse projectoproep om duurzame en circulaire renovatieprojecten van Brussels onroerend erfgoed te ondersteunen. De wedstrijd biedt financiële steun en ondersteuning aan projecten die nog niet gestart zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De nadruk ligt op een circulaire en energie-efficiënte visie op stedelijke vernieuwing. Het budget voor RENOLAB was 7,7 miljoen euro in 2022.
De Brusselse bouwmeester Kristiaan Borret zei destijds: “Wat op het eerste zicht een duf kantoorcomplex is in de Europese wijk, wordt in deze architectuurwedstrijd met discrete elegantie opgewaardeerd. En dit volledig vanuit de filosofie van duurzaam hergebruik van gebouwen.”
Het gebouw krijgt zonnepanelen, warmtepompen en een ver doorgedreven isolatie en daardoor zou het energieverbruik met 45 procent dalen ten opzichte van de oorspronkelijke toestand in de jaren 1970. De werken gingen begin 2025 van start.
Vertraagde start
Het project kende ook problemen. De huidige eigenaars kochten het in 2021 en vroegen meteen een bouwvergunning aan en hoopten de werken te kunnen starten in 2023 of hooguit 2024. Uiteindelijk duurde het tot begin 2025 voordat de werken daadwerkelijk van start gingen.
De verwachte oplevering is eind 2027 zodat de Europese Commissie vanaf 2028 de gebouwen kan bezetten.
