Toen in mei vorig jaar het contract voor de levering van 15 miljoen stoffen mondmaskers ter waarde van ca. 37,5 miljoen euro is toegewezen aan het Luxemburgse Avrox, ging er een alarmbelletje rinkelen bij N-VA Kamerlid Michael Freilich. Zo ontdekte hij dat Brice Marco Erniquin, de tussenpersoon van Avrox, werkte voor het Zwitserse ‘Global Risk Profile’. Vandaag bevestigt CEO Joël Pastre dat hij in juli vorig jaar al besliste om “na grondig onderzoek” de samenwerking met Erniquin te verbreken. Erniquin werkte er als extern agent maar haalde er nooit klanten binnen. De aankoopdienst van het leger, de Belgische regering en vooral minister Goffin bleven destijds blind voor de talrijke waarschuwingen.
Uit de communicatie tussen de de aankoopdienst van defensie met diverse kandidaat-leveranciers kon Freilich voor het eerst de naam van Brice Marco Erniquin in verband brengen met Avrox. Diverse afgewezen leveranciers bekloegen zich over de gang van zaken startte hij een onderzoek. De verantwoordelijke officier bij Defensie voor het aankopen van de mondmaskers was Kolonel Geert Bouchez.
Erniquin, in diverse media vermeld als ‘voetbalmakelaar’ werkte ook als consultant voor Ernst & Young. Erniquins laatste ‘officiële’ job bleek volgens zijn LinkedIn profile Business Development Manager voor Global Risk Profile. Dat Zwitsers bedrijf, gespecialiseerd in ‘Due Diligence’, helpt bedrijven bij het opsporen van mogelijke fraude.
Zijn functie daar blijkt in werkelijkheid niet veel meer dan een dekmantel voor Erniquin te zijn geweest. Dat bevestigde CEO Joël Pastre aan onze redactie. Erniquin zou geen enkele klant of contract binnengehaald hebben. De samenwerking was overigens kortstondig en liep van november 2019 tot juli 2020.
‘Business Development Manager’ Benelux bij Global Risk Profile
Erniquin zelf, die eerder deze week is aangehouden in Luxemburg en intussen in de gevangenis van Sint-Gillis zit ontkent alle tenlasteleggingen. Het Brussels Parket weigert alle communicatie over het dossier. Ook de andere zaakvoerder van Avrox, Laurent Hericord is aangehouden en wacht op zijn uitlevering aan ons land.
De figuur van Erniquin was het eerste aanknopingspunt in het onderzoek van Michael Freilich en zijn team naar het mysterieuze postbusbedrijf Avrox. Maar vooral ook naar de figuren erachter.
Zo vernam Freilich vorig jaar in een e-mail, afkomstig van 12 mei 2020 van Joël Pastre, CEO van Global Risk Profile dat Brice Erniquin inderdaad een agent was die voor Global Risk Profile werkte.
Erniquin zelf stond ook in kopij van de mail naar Freilich en kwam zo wellicht te weten dat Freilich onraad rook. Pastre bevestigde Freilich dat Erniquin hem zijn andere activiteiten had bevestigd in de business van persoonlijke beschermings materialen, maar benadrukte meteen dat diens activiteiten los stonden van Global Risk Profile.
Erniquin past LinkedIn profiel aan
Kort na het contact tussen Freilich en Pastre anonimiseerde Erniquin plots zijn Linkedin profiel. Hij verwijderde ook zijn profielfoto. In tegenstelling tot aangenomen was zijn profiel niet onmiddellijk verwijderd. Wel had hij zijn naam veranderd door initialen. Zo probeerde hij opnieuw de discretie op te zoeken.
Via de link naar Global Risk Profile merkte Freilich op dat een Belgische topmagistraat, Philippe De Koster, sinds februari 2020 deel uitmaakte van het wetenschappelijk comité van het bedrijf waar ook Erniquin zou voor werken.
Die topmagistraat had naar eigen zeggen nooit persoonlijk contact gehad met Erniquin. Dat antwoordde hij vorig jaar aan onderzoeksjournalist Jeroen Bossaert die de hoge magistraat om zijn mening vroeg over de toewijzing van een openbare aanbesteding aan een bedrijf zoals Avrox. Het oordeel van De Koster was duidelijk. Hij waarschuwde, net als Freilich, voor “de mogelijke gevaren van samenwerking met postbusbedrijven”.
VRT-journalist Jens Franssen weinig kritisch voor Defensie
Global Risk Profile wilde vanaf dat moment niets meer met Erniquin te maken hebben en nam maatregelen. De voltallige regering, minister van Defensie Goffin en de aankoopdienst van het leger legden de waarschuwingen van Freilich én van De Koster naast zich neer.
Ook VRT-journalist Jens Franssen viel zwaar uit zijn rol toen die op Twitter diverse keren scherpe verwijten maakte aan Freilich. De VRT-journalist wees ook het aanbod af om het dossier van Freilich te komen inkijken, verwijzend naar zijn eigen bronnen bij Defensie.
De Koster is nochtans niet de eerste de beste. Sinds 2017 is hij Eerste Advocaat Generaal bij het Hof van Cassatie in Brussel. Sinds maart 2016 staat hij aan het hoofd van de Cel Financiële fraudebestrijding (CFI). De Koster startte zijn carrière tussen 1988 en 1997 als substituut van de Procureur des Konings en leidde ook de Europese anti-fraudecel OLAF tot 1998.
Van 20 juli 1999 tot 15 juli 2003 was hij adjunct-kabinetschef van toenmalig minister van Justitie Marc Verwilghen. Als Advocaat-Generaal bij het Hof van Cassatie geniet hij een uitstekende reputatie.
Maar ook veel mainstreammedia bleven lange tijd oorverdovend stil over het Avroxdossier. Met uitzondering van Het Laatste Nieuws, VTM én RTBF was er weinig interesse in het dossier.
Joël Pastre (CEO): “Belgische staat past niet de nodige ethische normen toe bij uitvoeren van eigen aanbestedingen”
Dag op dag één jaar later, nam Freilich opnieuw contact met Joël Pastre. Daaruit blijkt dat de samenwerking met Erniquin sinds juli 2020 werd beëindigd. Dat gebeurde anderhalve maand nadat Freilich het bedrijf informeerde over de activiteiten van Erniquin.
Pastre bevestigt vandaag zowel aan het Freilich als aan onze redactie dat de samenwerking met Erniquin is beëindigd naar aanleiding van diens ‘bijkomende’ activiteiten en “na een zorgvuldige beoordeling van de situatie”.
De CEO hoopt verder dat “de Belgische justitie al het nodige licht op deze zaak zal werpen en uiteindelijk het geld van de Belgische belastingbetaler zal terugbrengen naar waar het thuishoort”.
In de mail aan Freilich volgt nog een kritische uithaal naar de regering. “De staat die u vertegenwoordigt als parlementslid, paste duidelijk niet de nodige ethische normen toe bij het uitvoeren van zijn eigen openbare aanbestedingen”, klinkt het scherp.
Geen klanten aangebracht door Erniquin
Inzake de samenwerking uit het verleden met Erniquin verwijst Pastre naar de Zwitserse wetgeving. “In het Zwitserse burgerlijk wetboek, staat dat een agent noch een werknemer is, noch enige exclusiviteit oplegt voor en aan de partijen bij de overeenkomst.” De samenwerking tussen Erniquin en Global Risk Profile was bleek ook niet erg vruchtbaar.
Aan PAL NWS zegt Pastre dat “gedurende deze korte periode de heer Erniquin geen contracten en geen potentiële klanten heeft aangebracht voor Global Risk Profile”.
Volgens de CEO is Global Risk Profile niet op de hoogte van “enige mogelijke band die Erniquin zou kunnen gehad hebben met Belgische functionarissen”. Erniquin heeft hij naar eigen zeggen nooit persoonlijk ontmoet.
“De heer Erniquin was sinds november 2019 een externe agent voor Global Risk Profile, met als doel de Global Risk Profile diensten in Luxemburg te promoten, meer bepaald bij financiële instellingen. We waren niet op de hoogte van zijn betrokkenheid bij de verkoop van maskers aan de Belgische overheid tot mei 2020.”
Contract met Erniquin in juli 2020 beëindigd
Dat Erniquin moest vertrekken bij Global Risk Profile kan niet los gezien worden van de vraag naar informatie uitgaand van Kamerlid Freilich. Die deed ook bij het bedrijf een belletje rinkelen.
“Zodra we van deze activiteit hoorden, hebben we een zorgvuldige beoordeling van de situatie gemaakt en daarom hebben we het contract van de heer Erniquin in juli 2020 beëindigd. Agenten moeten onze strikte gedragscode naleven en hun andere potentiële activiteiten uitvoeren in volledige overeenstemming met de toepasselijke regels en kwaliteitsnormen die vereist zijn voor deze belangrijke kwestie.”
Joël Pastre benadrukt: “Het is niet de verantwoordelijkheid van Global Risk Profile om de andere bedrijven van de heer Erniquin te controleren. We veroordelen in elk geval elk mogelijk wangedrag.“
Volgens de CEO van Global Risk Profile werkt het bedrijf wereldwijd samen met honderden externe agenten: “We hebben niet de roeping om een wereldwijde inlichtingendienst te zijn die te allen tijde controle uitoefent over iedereen met wie we samenwerken”.
Maar eens op de hoogte gebracht schoot Pastre in actie. “Als we op de hoogte worden gebracht van een probleem, nemen we uiteraard de gepaste maatregelen. Zoals we deden in het geval van de heer Erniquin” , klinkt het verder.
CEO bedankt Michael Freilich
De CEO bevestigt expliciet aan Michael Freilich dat zijn bedrijf handelde op basis van zijn informatie. “Aangezien deze laatste ons niet tijdig heeft geïnformeerd over zijn specifieke activiteit, zijn we u dankbaar dat u deze specifieke situatie onder onze aandacht hebt gebracht. Die leidde tot onze beëindiging van het contract met de heer Erniquin.”
Met andere woorden: exit Erniquin bij Global Risk Profile reeds in juli vorig jaar. Desondanks bleven de toenmalige minister van Defensie Philippe Goffin (MR), de aankoopdienst van defensie en de volledige legertop volhouden dat er geen vuiltje aan de lucht was met het Avroxdossier. De kritische houding van Freilich is gemakshalve afgedaan als een aanval op het leger en op de regering.
In de Kamer liet Vincent Van Quickenborne (Open Vld), op dat moment gewoon Kamerlid, zich neerbuigend ontvallen “dat er niemand belang hecht aan dit dossier”. De feiten lijken de huidige minister van Justitie echter te hebben ingehaald.
“We hopen dat de Belgische justitie het geld van de belastingbetaler kan recuperen”
De belangrijkste markt van Global Risk Profile richt zich op particuliere bedrijven en financiële instellingen, legt Pastre uit. Het bedrijf zegt zelf nooit aan een openbare aanbesteding te hebben deel genomen en heeft geen overheidsklanten. “Daarom ben ik er zeker van dat de heer Erniquin de reputatie van Global Risk niet heeft gebruikt om de aanbesteding met betrekking tot de maskers te vergemakkelijken” , stelt Pastre.
Tot slot is er nog een, zij het magere, troost voor de Belgen: “We hopen nu dat de Belgische justitie haar licht op deze zaak zal laten schijnen en uiteindelijk het geld van de Belgische belastingbetaler terug zal brengen naar waar het thuishoort. Als troost kunnen we stellen dat België niet de enige staat is die met dergelijke gevallen te maken heeft gehad. Een wereldwijd verlies van gezond verstand is helaas kenmerkend voor noodsituaties.”
Michael Freilich: “Best meer duidelijkheid over de rol van Belgische magistraat”
In zijn mail aan Michael Freilich biedt de CEO van Global Risk Profiles ook zijn diensten aan aan de Belgische overheid. “Als de Belgische autoriteiten ons willen inhuren om hen te helpen aan de zaak te werken en te profiteren van onze ervaring, doen we dat graag” laat hij weten aan Freilich.
De kans dat Global Risk Profile dat verzoek krijgt lijkt echter klein. Huidig minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) zei immers “voorlopig geen enkele reden te zien” voor een “intern onderzoek” bij defensie. De PS-minister “wacht het gerechtelijk onderzoek” af.
In een reactie aan PAL NWS vraagt N-VA Kamerlid Freilich intussen “meer duidelijkheid over de rol van de Belgische magistraat die deel uitmaakt van het wetenschappelijk comité” van Global Risk Profile en “die verbonden is aan hetzelfde instituut”. Freilich benadrukt uitdrukkelijk dat “dit zeker niet is omdat er verdachtmakingen zouden bestaan”.
Zeer goede onderzoeksjournalistiek van Kristof Luypaert.
Na het C-130-dossier en een kritische kijk op het slecht functioneren van het War Heritage Institute is dit weer een werkstuk dat een aanvulling is op wat goede parlementairen doen: de regering, en in casu de Minister van Defensie, controleren en slecht beleid aan het licht brengen.