Afwezigheid EU in spanningen met Rusland gehekeld in Kamercommissie Defensie

De Commissies Landsverdediging en Buitenlandse Betrekkingen stonden woensdag in het teken van de toenemende spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Daar werd onder meer de afwezigheid van Europa in het diplomatieke overleg gehekeld.

Over de partijgrenzen heen klonk bezorgdheid over de reële mogelijkheid van een gewapend conflict tussen Rusland en Oekraïne. In de Commissie Defensie ondervroegen Kamerleden Kattrin Jadin (MR), Annick Ponthier (Vlaams Belang), Jasper Pillen (Open Vld), Kris Verduyckt (Vooruit), Theo Francken en Peter Buysrogge (beiden N-VA), André Flahaut (PS), Guillaume Defossé (Ecolo-Groen) en Nabil Boukili (PVDA-PTB) minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) over de kwestie.

Afwezigheid Europa

Ponthier en Francken hekelden de afwezigheid van de Europese Unie in de onderhandelingen met Rusland. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov liet vandaag nog verstaan dat onderhandelingen met de EU “niet aan de orde zijn”.

Ponthier noemde het Europees gemeenschappelijk buitenlands, verdedigings- en veiligheidsbeleid “een lege doos”. “We zijn zelfs niet aanwezig op cruciale overlegmomenten als het gaat over onze eigen veiligheidsbelangen, ook al halen we 36 procent van ons gas uit Rusland“, aldus Ponthier. “We zijn zó gemakkelijk uit elkaar te spelen. Zo toont de EU nogmaals aan dat ze niet eendrachtig en overtuigend kan optreden als buitenlandse actor, alle grootspraak ten spijt.”

“Poetin onderhandelt alleen maar bilateraal met de States”, merkte Francken op. “De Europese Unie interesseert hem niet. Dat Europese niveau stelt niks voor.”

Daarnaast waren er vragen over de gevolgen van een eventueel conflict de huidige inzet van Belgische F16’s in de Baltische regio, de inzet (en paraatheid) van Belgische troepen in de oostelijke NAVO-lidstaten en leveringen van materieel en andere steun aan Oekraïne vanuit en via België.

Verschillende Kamerleden vreesden dat België niet klaar is voor een hoogintensief conflict met Rusland. “De jarenlange onderinvesteringen bij Defensie zorgen ervoor dat wij niet klaar zijn voor een landoorlog, zo zegt ook professor Luc De Vos. Hij neemt zelfs het woord ‘zelfmoordmissie’ in de mond”, merkte Ponthier op.

Minister Dedonder bleef grotendeels op de vlakte in haar antwoord. “Over steun aan Oekraïne wordt binnen de NAVO besloten”, aldus Dedonder, die eraan toevoegde dat België loyaal zou uitvoeren wat de NAVO beslist.

Op een vraag van Francken, die zijn pleidooi herhaalde om Belgische troepen uit Mali weg te halen en die in te zetten in Oost-Europa, kwam geen antwoord. “Het Malinese regime is het gewoon niet waard. Ze spuwen ons uit. Blijf daar weg en steek die troepen aan de NAVO-oostgrens”, zei Francken.

Verhofstadt in Kiev

In de marge van het debat kwamen ook heel wat geopolitieke beschouwingen opborrelen. “Laat ons hopen dat liberale kopstukken als Guy Verhofstadt niet plots in Kiev opduiken om olie op het vuur te gooien, zoals hij dat in 2014 deed“, grapte Ponthier.

Pillen hamerde dan weer op het principe van soevereiniteit. “Het is choquerend te horen dat sommige politici en academici zo gemakkelijk voorbij gaan aan het internationaalrechterlijk essentiële principe van soevereiniteit”, aldus Pillen. “Welke keuze Oekraine ook maakt over haar toekomst, iedereen moet die respecteren.”

Volgens Boukili en de PVDA is niet Rusland de boosdoener in het conflict, maar ligt de schuld voor de spanningen bij de uitbreiding van de NAVO naar het oosten. “Rusland wordt omsingeld”, klonk het. “Wat als Rusland dezelfde opstelling deed aan de Amerikaanse grens?” Francken noemde die redenering “door Moskou geïndoctrineerd”. “Communisten zijn nu eenmaal communisten.”