De Croo: “Somberste moment voor Europa sinds WOII”

Donderdagmiddag hield premier Alexander De Croo voor het begin van de plenaire vergadering een toespraak voor het federaal parlement, naar aanleiding van de Russische agressie. Hij had het over “een van de somberste momenten van Europa sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.” Hij noemde de acties van president Poetin een “aanval op de vrijheid.” Volgens hem ging het niet enkel over een aanval op Oekraïne, maar op de soevereiniteit, waarden en idealen van heel Europa: “De zwaarste sancties in de geschiedenis van de Europese Unie zullen tegen Rusland uitgesproken worden.” Wel wijst hij er op niet de Russische bevolking, maar de leiders in het Kremlin te willen raken.

“We zullen met de NAVO preventieve, proportionele en niet-provocatieve sancties tegen Rusland nemen”, aldus De Croo. Met die sancties willen de NAVO en de Europese Unie verschillende Russische sectoren raken. Russische banken en oligarchen zullen hun rechten verliezen, om de economie van Rusland te raken. Maar ook de technologie, broodnodig voor het leger van Poetin, zullen de Europeanen boycotten. “Wat hier op het spel staat, is vrijheid”, verklaart de eerste minister. “We moeten nu een hecht blok vormen met onze Europese partners en de NAVO.” Want, zo zegt De Croo, dit is een oorlog aan de grenzen met Europa. Een oorlog met een land dat voor haar toekomst steeds meer naar het Westen kijkt, tot onvrede van Vladimir Poetin. Een Kamerbreed applaus volgde op de toespraak van Alexander De Croo.

Unanimiteit in de Kamer: “Tijd voor actie”

Het overgrote deel van de parlementsleden waren het er mee eens dat er forse sancties nodig waren. “Poetin is niet aan zijn proefstuk toe”, was iets wat vaak herhaald werd. CD&V-Kamerlid Els Van Hoof pleitte er voor om visumsancties uit te schrijven tegen “shoppende oligarchen en hun studerende kinderen”. Op die manier kan België, en Europa, het draagvlak voor een oorlog van Poetin schaden: niet alleen bij de oligarchen, maar ook bij de Russische bevolking.

Egbert Lachaert, de Open Vld-voorzitter, zakte voor de gelegenheid ook af naar de Kamer. Hij steunde uiteraard de toespraak van zijn partijgenoot De Croo. Maar vooral wees hij op de naïviteit van Europa: “We stonden erbij en keken er naar. Maar het is nu tijd voor actie. Niet alleen met sancties, maar ook met militaire aanwezigheid”, pleitte hij fors. “Rusland moet beseffen dat een landsgrens een landsgrens is!” Lachaert hoopt dan ook dat De Croo tijdens de Europese top donderdagavond hard op tafel slaat, en pleit voor solidariteit en eensgezindheid.

“Het worst case scenario is op dit moment bittere realiteit”, aldus Wouter De Vriendt (Groen). “Op minder dan twee dagen rijden van Brussel vallen de Russen op dit moment een Europese hoofdstad aan.” Hij wijst daarmee op de berichten dat Kiev al zou aangevallen worden. De Vriendt vreest echter dat de sancties te laat zullen komen. Hij hoopt dan ook dat Europa versneld handelt. En, omwille van de Russische traditie van oorlogsmisdaden tegen ziekenhuizen, scholen en andere burgerdoelwitten, hoopt hij dat we ook klaar zullen staan met de nodige humanitaire hulp. “We moeten zij aan zij strijden met Oekraïne.”

Ook N-VA-Kamerlid Theo Francken pleitte voor sancties, maar wil ook extra inzetten op veiligheid aan de Zuid-Oostgrens van het NAVO-gebied. Dat moet volgens hem fors op ingezet worden. Hij vraagt dan ook of België hier aan zou meehelpen en/of er ook Belgische militairen zouden worden ingezet.

Francken: “Zal onze hulp nog ter plekke raken?”

Francken vond het een belangrijk signaal van de regering dat ze voltallig aanwezig was: “Nu is niet de tijd voor politieke spelletjes.” Francken zat vanmiddag samen met de Oekraïens ambassadeur: “Die man heeft niet geslapen van de stress. Hij had twee Red Bulls gedronken, en vertelde mij dat hij een derde nodig had.” De ambassadeur had enkele concrete vragen in naam van Oekraïne. Zo zouden er wapens, helmen, thermische camera’s en meer vanuit België naar Oekraïne gestuurd kunnen worden. Maar laattijdige antwoorden van Defensie brengen die hulp in het gedrang: “Maar raakt het er nog? Kan de humanitaire hulp nog landen? De luchthaven van Kiev is al volledig in Russische handen”, aldus Francken. Hij vraagt hierover duidelijkheid aan de minister van Defensie (Ludivine Dedonder).

Vlaams Belang-Kamerlid Annick Ponthier wijst erop dat sancties “niet als een boemerang in ons gezicht mogen terugkeren.” Zo kijkt ze naar de perenboycot tegen Rusland in 2014, die zorgde voor financiële problemen bij onze lokale boeren. Door andere parlementsleden leek het Vlaams Belang beschuldigd te worden van een “zachte aanpak”. Volgens de politica is het ook belangrijk om te kijken naar de rol van Europa in dit hele verhaal. Ponthier vindt namelijk dat de EU veel te afhankelijk is van anderen voor haar bescherming. “Om nu nog een kernuitstap te willen uitvoeren, is absurd”, wijst ze naar de Groenen. Minister van Energie Tinne Van der Straeten wijst er echter op dat er strategische voorraden aanwezig zijn om gas-en olietekorten op te vangen. Alleen over de stijgende prijzen zijn er, ook volgens haar, terecht zorgen.

Onafhankelijk Kamerlid Jean-Marie Dedecker wees er ook op dat deze oorlog niet uit de lucht kwam vallen. “Is het verwonderlijk dat Poetin vindt dat wij ‘witte weekdieren’ zijn, nadat we al zijn misdaden hebben laten passeren”, redeneert hij. Hij wijst daarbij naar de daden van het Poetin-regime in onder andere Kazachstan en Syrië. Maar ook het “zomaar laten passeren van het neerschieten van een passagiersvliegtuig (MH17).”

Vrees voor economische gevolgen en vluchtelingencrisis

Els Van Hoof wees tijdens haar vraag aan de premier ook op de economische gevolgen die deze oorlog op België en de rest van Europa zal hebben. Daarom vraagt ze aan De Croo om een pakket van maatregelen samen te stellen om de economische gevolgen te drukken.

Er gaan nu al stemmen op dat er, door de aanval van de Russen op Oekraïne, opnieuw een grote vluchtelingenstroom op gang zou komen richting West-Europa. Om die in goede banen te leiden zat staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) samen met Eurocommissaris Ylva Johansson. Daarin pleitte Mahdi voor een Europese aanpak: “We moeten chaos vermijden en de Oekraïners beschermen. Europa mag Oekraïne niet loslaten”, aldus de staatssecretaris op Twitter.

Enkel PVDA/PTB wist zich (negatief) te onderscheiden met hun tussenkomst: ze konden het niet laten hun sympathie voor Rusland volledig weg te stoppen. Kamerlid Nabil Boukili kon op boegeroep rekenen toen hij de schuld ook deels bij het Westen te leggen. Hij hekelde de uitbreiding van de NAVO richting het Oosten, iets wat volgens hem tot deze oorlog heeft geleid. Jean-Marie Dedecker gaf hem een fors antwoord: “Het gaat hier over een communistische, Russische psychopaat die droomt van een Euraziatisch, communistisch rijk!” Ook De Croo en minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès gaven de communisten er fors van langs in hun antwoord: Het lijkt er op dat Poetin bondgenoten heeft in dit parlement.”