Portrait statue maybe of philoshopher Plutarch in Athens.

Uncategorized

Het schip van Theseus: hoeveel kan iets veranderen en toch hetzelfde blijven?

Jurgen Ceder

In de komische serie ‘Only Fools and Horses’ – dit jaar door de Britten verkozen als het beste tv-programma aller tijden – vertelt straatveger Trigger fier dat hij al 20 jaar dezelfde bezem gebruikt, maar dat hij de borstelkop wel al 17 keer heeft moeten vervangen en de steel al 14 keer. Die mop is niet origineel. In Frankrijk kent men de uitdrukking ‘le couteau de Jeannot’, verwijzend naar een komedie uit de 17e eeuw waarin een domoor opschept over de levensduur van zijn mes, waarvan hij wel al drie keer het lemmet en twee keer het handvat heeft moeten vervangen. 

Geen advertenties meer?

Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!

Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:

Doorlopend abonnement

Maandelijks opzegbaar

€ 9,00

per maand

Eenmalig betalen

3 maanden PAL-abonnement

€ 27,00

per kwartaal

Geen gedoe

12 maanden PAL-abonnement

€ 108,00

per jaar

Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!

Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.

Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!

Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.

Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!

Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.

Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.

Achter de grap schuilt een eeuwenoude filosofische discussie. Heraclitus en Plato stelden zich al de vraag hoeveel een identiteit kan veranderen en toch dezelfde identiteit blijven. Het begrip ‘schip van Theseus’ kennen we van Plutarchus. Hij vertelt dat het schip van Theseus – een legendarische Griekse held – door de Atheners werd bewaard, maar dat omwille van slijtage en rotting na een tijd ongeveer alle onderdelen waren vervangen. Is het dan nog wel het schip van Theseus?

De echte Da Vinci

In november overwoog ik naar een concert van 10CC te gaan, in de hoop de groep toch een keer te zien voor de leden definitief met pensioen gaan. Tot mijn ontgoocheling bleek de huidige bezetting nog slechts één van de oorspronkelijke leden te bevatten. Was het dan nog wel 10CC waarnaar ik ging kijken? Er zijn zelfs rockgroepen, zoals Thin Lizzy en Lynyrd Skynyrd, waar de bezetting doorheen de tijd volledig is vervangen.

Het schip van Theseus is een bekend probleem voor kunstrestaurateurs en herstellers van historische gebouwen. Het oorspronkelijke schilderij van het Laatste Avondmaal van Da Vinci is al naar schatting voor 80 procent het werk van restaurateurs. Is de 16e-eeuwse kopie die in de abdij van Tongerlo hangt dan al niet meer Da Vinci dan wat overblijft van het oorspronkelijke werk?

Het schip van Theseus stelt ook pertinente vragen over onze menselijke identiteit. Is de 58-jarige ik nog wel dezelfde persoon als de 18-jarige ik? De paradox van Theseus is al eeuwen voer voor filosofen.

PAL Nieuwsbrief

schrijf je gratis in

Blijf op de hoogte met onze dagelijkse nieuwsbrief

Jurist Jurgen Ceder (°1963, Aalst) nam enkele jaren geleden als eresenator afstand van de Belgische politiek om zich toe te leggen op het vaderschap. Vanuit die hoedanigheid overschouwt hij als analist de grote gewapende en culturele conflicten waar de wereld vandaag mee te kampen heeft.

1 gedachte over “Het schip van Theseus: hoeveel kan iets veranderen en toch hetzelfde blijven?”

Plaats een reactie

Delen