Volgens het jaarlijkse AdLens-rapport gaven politieke partijen in ons land in totaal zo’n 6 miljoen euro uit aan politieke advertenties op Facebook en Instagram. Koplopers waren Vlaams Belang en N-VA, die samen goed zijn voor meer dan de helft van de uitgaven. Vorige week diende Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere nog een voorstel in om politieke advertenties op sociale media volledig te verbieden.
In 2023 gaven alle Belgische politieke partijen samen een zestal miljoen euro uit, 1 miljoen euro meer dan in 2022. Al jarenlang prijken onze partijen bovenaan de Europese ranglijsten als het gaat over uitgaven aan reclame op sociale media, en daar willen heel wat partijen iets aan doen. Groen pleit voor een uitgavenplafond, maar Vooruit wil zelfs voor een totaalverbod gaan. Een wetsvoorstel van Kamerlid en voorzitter Melissa Depraetere werd vorige week ingediend – en is dus geen reactie op het nieuws van vandaag.
Verbod
“De grootteorde van de bedragen die vandaag aan socialemedia-advertenties worden besteed, is volstrekt abnormaal”, vindt Depraetere. Ze geeft toe dat haar partij, die vorig jaar 418.640 euro uitgaf, ook meedoen aan de advertentierace. Aan haar persoonlijke pagina gaf Depraetere ruim 54.000 euro uit. “We worden opgejaagd omdat iedereen het doet”, legt ze uit bij De Standaard.
Politici en partijen moeten kunnen blijven communiceren via sociale media, maar ervoor betalen is volgens haar niet nodig. Wat wel nog mogelijk moet blijven, is reclame via drukwerk, radio of televisie. Sociale media hanteren volgens Vooruit niet dezelfde “kwaliteits- en transparantievereisten”.
Vrij besteden
Tegenstanders van een verbod, zijn o.a. Vlaams Belang en N-VA. Zij dienden afzonderlijk al verschillende voorstellen in om de partijdotaties te verminderen, maar zijn wel van mening dat partijen het geld moeten kunnen besteden hoe ze zelf willen. Reclame op sociale media is veel toegankelijker en kan moeilijker ‘geweigerd’ worden.
Zo staat er op dit ogenblik een grote advertentie (1/4 bladzijde) in alle grote Vlaamse dagbladen van Open Vld. In het verleden hebben onder andere N-VA en cd&v al eens paginagrote advertenties in kranten gekocht, maar niet iedere partij kan dat. Zo is het haast ondenkbaar dat Vlaams Belang een advertentie kan kopen in De Morgen, of dat PVDA een annonce kan plaatsen in De Tijd.
Bovendien durven politieke partijen ook heel wat geld tegen dergelijke krantenreclame aan te gooien. Volgens de prijslijst van DPG Media is het gemiddelde tarief voor één nationale advertentie in Het Laatste Nieuws zo’n 37.000 euro. Bij De Morgen is het gemiddelde tarief ongeveer 11.000 euro. De prijs voor 1/4 van een bladzijde in De Tijd is 13.040 euro. Als Open Vld voor de reclame van vandaag de reguliere prijs betaald heeft, heeft de partij dus ook heel wat geld uitgegeven in de printmedia.
Ik vind dat iedere partij zelf mag beslissen hoe ze haar geld besteedt aan reclame, dat beperken is of grenst aan censuur. Het ingrijpen van hogerhand heeft vaak het verkeerde effect.
Fascisme is uitgevonden door de socialistische vader van Mussolini, het zoontje van hem moet ik je niet voorstellen. Ook Hitler was ne socialist. Censuur behoort tot hun DNA.
Het is gemakkelijk om als onderdeel van de ps dit voorstel te doen. Zelf heb je de ganse brt als spreekbuis.
De V-partijen beschikken niet over een zuil en hebben dus de sociale media meer nodig dan de traditionele partijen. Ook hun mogelijkheid tot “sociaal dienstbetoon” zijn eerder beperkt. De “zuilenpartjen” beschikken over vakbonden, mutualiteiten en talloze andere verenigingen die een deel van het promotiewerk doen, om niet te spreken over de ambtenaren die hun post te danken hebben aan een of andere politicus. Door middel van deze preventieve censuur willen ze die voorsprong blijven behouden.