Ten gevolge van de plotse dood van voormalig president Ebrahim Raisi, staan er vrijdag 28 juni vervroegde verkiezingen op het programma in Iran. Raisi overleed in mei dit jaar bij een helikopterongeluk na een bezoek aan Azerbeidzjan. De Raad der Hoeders, het machtigste politieke orgaan in Iran, heeft zes kandidaten aangeduid die verkozen kunnen worden. De verkiezingen vinden plaats in een context van economische, maatschappelijke en geopolitieke spanningen.
De Raad der Hoeders bepaalt dus op wie er gestemd mag worden. Van de tachtig initiële kandidaten schieten er maar zes over. De meeste hiervan zijn sterk antiwesterse hardliners. Vrouwen die zich kandidaat hadden gesteld, werden allemaal geweerd door de Raad. De almacht van Iraanse grootayatollah Ali Khamenei zorgt er dan weer voor dat de politieke beweegruimte van deze zes kandidaten stevig wordt ingeperkt. Ervan uitgaan dat er in Iran geen vrije verkiezingen zijn, is dus een understatement.
Continuïteit boven verandering
Sommige Irankenners gaan ervan uit dat de vervroegde verkiezingen een mogelijkheid bieden voor de overheid om hun imago bij de bevolking herop te bouwen. Volgens Politicoloog aan de VUB Elly Mansoury zat die kans er ook in. Zo werd de hijabverplichting bij vrouwen bijvoorbeeld in vraag gesteld om goodwill te creëren bij de bevolking. Toch is dit slechts een momentopname volgens Mansoury. Zelfs een illusie geven van competitieve verkiezingen is te ver gezocht, gezien het een strijd wordt tussen enkele hardliners.
Wie er ook president wordt heeft hoe dan ook weinig te zeggen. De grootayatollah zet de lijnen uit, de rest dient zich hierin te schikken. De keuze van presidentskandidaten leert ons wel dat Iran gewoon hetzelfde pad zal bewandelen. Eentje met een antiwesterse retoriek, in een context van toenemende spanningen met zowel de Verenigde Staten als Israël.
