Een rapport van experten wijst uit dat minstens 2.171 kiezers de verkeerde elektronische stembiljetten kregen bij de verkiezingen van 9 juni. In hun verslag, dat DS kon inkijken, staat dat “het niet valt uit te sluiten dat dit een impact heeft gehad op de uiteindelijke zetelverdeling”. Open Vld herhaalt dat het een hertelling wil.
Volwassen Belgen mochten drie (of in Brussel vier) keer stemmen: regionaal, federaal en Europees. Minderjarigen en niet-Belgische Europeanen mochten enkel voor het Europees Parlement stemmen, maar daar liep het meermaals fout. Verschillende jongeren getuigden hierover in de pers, maar nu hebben experts ook zwart op wit vastgesteld dat dat op grotere schaal gebeurd is. Dat schrijft het College van deskundigen in een verslag dat De Standaard kon inkijken.
Fouten in veel stembureaus
In veel stembureaus strookte het aantal uitgebrachte stemmen niet met het aantal opgedaagde kiezers per categorie. De experts controleerden alle kantons in Brussel en Duitstalig België, en deden een steekproef in vijf kantons in Vlaanderen. De experts stelden vast dat in de onderzochte kantons minstens 2.171 kiezers foute stembiljetten kregen. Vooral in Brussel werden veel fouten vastgesteld. “Het College moet besluiten dat het niet uit te sluiten is dat het probleem een impact heeft gehad op de uiteindelijke zetelverdeling van één of meerdere verkiezingen.”
Ondanks dat verschroeiende oordeel zegt de FOD Binnenlandse Zaken dat de verkiezingen van 9 juni correct verlopen zijn, ondanks de menselijke fouten. “Dat is gezien de complexiteit van de voorbije verkiezingen niet geheel onbegrijpelijk, maar het blijft jammer”, zegt woordvoerder Koen Schuyten bij Belga.
Hertelling of nieuwe verkiezingen
Nu blijkt dat minstens 2.171 kiezers een verkeerd stembiljet kregen, herhaalt Open Vld zijn vraag om een hertelling te organiseren. “Er zijn fouten gebeurd en die hebben mogelijks een impact op de zetelverdeling”, klinkt het bij ontslagnemend voorzitter Tom Ongena. Zijn partij vraagt een volledig onderzoek en een volledige hertelling van alle stembiljetten in Brussel, waarbij er ‘aanstiplijsten’ gebruikt moeten worden om het verschil in kaart te brengen tussen gerechtigde kiezers en uitgebrachte stemmen.
Gezien de stemming zelf anoniem is en het onmogelijk is om uit te maken welke stemmen uitgebracht werd door minderjarigen, lijkt een hertelling niet de oplossing. Om volledige zekerheid te scheppen, zouden er nieuwe verkiezingen georganiseerd moeten worden. Daar lijkt voorlopig geen enkele partij op aan te sturen. Het zijn bovendien de verkozen parlementsleden zélf die uitmaken of de verkiezingen correct zijn verlopen of niet, iets wat al tot een veroordeling door het EHRM leidde. In het Brussels Parlement en het parlement van het Waals Gewest zijn de verkiezingen na de eedaflegging al goedgekeurd.
“Farce”
Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken spreekt van een “farce”. “De grootste bedreiging voor het vertrouwen in de democratie is het cordon én het wanbestuur van de systeempolitiek”, schrijft Van Grieken op X. “Niet alleen kunnen ze het land niet besturen, zelfs verkiezingen organiseren blijkt moeilijk.” Een hertelling of nieuwe verkiezingen vraagt de partij niet, reageert woordvoerder Alexander Van Hoecke.
Laat ons gewoon terug met potlood en papier gaan stemmen dan is de kans op vergissingen zoals nu veel kleiner of onbestaande.
Het elektronisch stemmen is ingevoerd om zo snel mogelijk een tendens in de uitslagen te bekomen. Nu staan de stemcomputers vijf jaar stil en moet elk toestel uitgetest en eventueel hersteld worden of vervangen.
In de telbureaus moeten enkel scanners geïnstalleerd worden die ook in een minimum van tijd een uitslag kunnen maken.
Elektronisch is het voor elke onderlegde IT-specialist een klein kunstje om de uitslagen aan te passen om eventuele gunstige uitslagen van extreme partijen bij te werken.
Met papier en potlood heb je een origineel document dat bij twijfel eventueel met de hand kan herteld worden.