Bill Gates, ooit vooraanstaande discipel van de klimaatkerk, maakt via een memo op zijn blog ‘Gates Notes’ zijn dissidentie officieel. De techgigant erkent dat klimaatverandering een uitdaging blijft, maar verwerpt de idee dat de planeet op de rand van de ondergang staat. Hij ziet technologische vernieuwing en aanpassing als redelijkere antwoorden dan de obsessie met nuluitstoot tegen 2050, analyseert columnist Jurgen Ceder deze week in ‘t Pallieterke.
Die bocht is des te opmerkelijker omdat Gates nooit een rebel tegen het systeem is geweest. Hij is integendeel de perfecte verpersoonlijking van het conformisme van de grote technocraten. In 2021 schreef hij nog het boek ‘How to Avoid a Climate Disaster’, waarin hij voorspelde dat “we een catastrofale opwarming van de planeet zullen meemaken” als we tegen 2050 geen nuluitstoot bereiken. Nu neemt hij twee stellingen in die lijnrecht ingaan tegen wat hij eerder geloofde en, belangrijker, tegen het in media en politiek dominante klimaatverhaal.
Realisme vervangt alarmisme
Ten eerste erkent Gates dat klimaatwijziging geen catastrofale gevolgen zal hebben. Die wordt een uitdaging voor bepaalde plaatsen, maar niets dat we niet aankunnen met technologische innovatie en de middelen die een sterke economie ter beschikking stelt. De belangrijkste zin uit zijn memo: “Er bestaat een doemscenariovisie op klimaatverandering die als volgt gaat: ‘Binnen enkele decennia zal een catastrofale klimaatverandering de beschaving vernietigen.’ Gelukkig voor ons allemaal is die visie onjuist.” Die visie was wel ooit de zijne.
Ten tweede trekt hij het nut in twijfel van de vlucht naar de nuluitstoot. Hij haalt hiermee de grondslag onderuit van het klimaatbeleid van westerse landen, in het bijzonder van de EU. Gates’ koerswijziging lijkt terug te voeren naar de invloed van de Tsjechisch-Canadese denker Václav Smil, die hij herhaaldelijk zijn “intellectuele held” heeft genoemd. Smil benadrukt al decennia dat energietransities traag en complex zijn, en dat de wereld nog lang niet zonder fossiele brandstoffen kan.
Het is hopelijk tekenend voor een nieuw denkkader rond het klimaat dat zelfs de Vlaamse pers redelijk lauw reageerde op de bocht van Gates. Joël De Ceulaer was in DM zelfs lovend: “De democratie en het klimaat zijn onderwerpen waarover je in bepaalde kringen eigenlijk alleen op zorgelijke toon mag spreken. Men wordt geacht te panikeren eigenlijk.” Klimaatpaus Michael E. Mann reageerde daarentegen furieus en beschuldigde Gates van “doorzichtige verkooppraatjes van de fossiele brandstofindustrie”.
Gates heeft zijn moment strategisch gekozen. Volgende week begint de 30ste klimaatconferentie in Brazilië. Bij de vorige top waren er nog 75 regeringsleiders aanwezig. In Belem zullen dat er nog 60 zijn. Ook dat is een teken dat de wind aan het keren is.
