In 2024 werden 2.777 Vlaamse huishoudens afgesloten van elektriciteit of gas, meer dan dubbel zoveel als in 2022. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Robrecht Bothuyne (cd&v) heeft opgevraagd bij energieminister Melissa Depraetere (Vooruit). De oorzaak? Digitale meters maken het voor netbeheerder Fluvius eenvoudiger om op afstand een betaalblokkade in te stellen bij gezinnen die hun betalingsplan niet naleven.
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
Toch toont het Vlaamse systeem volgens minister Depraetere zijn kracht: van de 35.539 afsluitingsdossiers die vorig jaar bij lokale adviescommissies (LAC’s) belandden, resulteerde slechts 8 procent in een daadwerkelijke afsluiting. Die oplossingsgraad bewijst dat preventieve begeleiding werkt.
De lokale adviescommissies (LAC’s) vormen de cruciale schakel tussen een dreigende afsluiting en een blijvende energievoorziening. In de LAC’s werken netbeheerder Fluvius en OCMW’s samen om gezinnen in de problemen te begeleiden. In 2024 werden meer dan 32.000 afsluitingen vermeden dankzij de tussenkomst van LAC’s en OCMW’s. Minister Depraetere onderstreept hun belang: “De sociale diensten van de OCMW’s zijn op het lokale niveau het best geplaatst om in rechtstreeks contact met deze klanten de ernst van de situatie te duiden en samen te zoeken naar oplossingen vanuit een integrale benadering van eventuele bredere armoedeproblematieken.”
Betaalblokkades vervangen fysieke afsluitingen
De uitrol van digitale meters tekent een nieuw energielandschap. Waar gezinnen in 2022 en 2023 vooral werden afgesloten omdat ze weigerden zo’n meter te laten plaatsen, ligt de situatie nu helemaal anders. De technologie laat toe om op afstand een betaalblokkade in te stellen wanneer klanten hun afbetalingsplan niet respecteren. Deze blokkade wordt pas opgeheven zodra de klant de achterstand deels of volledig heeft ingehaald door een bijkomende betaling. Het verklaart waarom de afsluitingen in 2024 zijn verdubbeld, ook al daalt het totale aantal LAC-dossiers.
De daling van LAC-procedures is geen zuivere indicatie van dalende energiearmoede, benadrukt de minister. Integendeel: klanten met een digitale meter verbruiken meteen via voorafbetaling, waardoor schuldenopbouw bij Fluvius quasi onmogelijk wordt. Het dalende aantal dossiers biedt volgens Depraetere een opportuniteit om na te denken over nieuwe taken voor de LAC’s, een piste die wordt meegenomen in het Energiearmoedeplan 2030.
Een afsluiting blijft in Vlaanderen het absolute eindpunt van een lang beschermingstraject. Na schulden bij een commerciële leverancier worden gezinnen overgenomen door Fluvius als sociale leverancier, die werkt met een voorafbetalingsmethodiek en betaalplannen tot drie jaar. Elk OCMW beschikt bovendien over instrumenten om terugvorderbare of niet-terugvorderbare steun toe te kennen. Pas wanneer alle bemiddeling faalt én de LAC toestemming geeft, volgt een afsluiting. Het lage percentage bevestigt dat Vlaanderen hiermee “een toonbeeld van sociale bescherming in Europa en in de wereld” is, aldus Depraetere
