De Belgische fiscus voert een opvallende boekhoudkundige oefening uit: geld dat ze níét uit de zakken van belastingbetalers klopt, noemt ze plots “subsidies” of “fiscale uitgaven”. Dankzij Europese begrotingsregels ontstaat zo een bizarre realiteit waarin belastingverminderingen worden omgetoverd tot virtuele uitgaven. Ideaal materiaal voor politieke stemmingmakerij over vermeende bedrijfssubsidies van 15 miljard euro.
De FOD Financiën publiceerde recent een overzicht van alle federale fiscale uitgaven. Het gaat om minderopbrengsten door belastingvoordelen zoals pensioensparen, giften of de beruchte tax shelter voor start-ups. De overheid gebruikt deze tegemoetkomingen om bepaald beleid te stimuleren, maar drukkingsgroepen, vakbonden en EU-ambtenaren presenteren ze nu als échte subsidies voor fossiele brandstoffen of bedrijven.
Van flexi-jobs tot fietsvergoedingen: virtuele miljoenen
De cijfers tonen hoe absurd de redenering is. Flexi-jobs “kostten” de schatkist in 2018 slechts 46 miljoen euro aan gemiste belastingen, oplopend tot 244 miljoen in 2025. Alsof werknemers nog bereid zouden zijn een flexi-job te doen als ze fiscaal kaalgeplukt worden. Het belastingkrediet op zeer lage lonen startte in 2011 met 43 miljoen euro gederfde inkomsten, piekte in 2023 op 521 miljoen en zakt nu weer naar 429 miljoen.
De fietsvergoeding voor woon-werkverkeer? Van 27 miljoen in 2012 naar 121 miljoen in 2025. Opvallend: de vrijstelling voor bedrijfswagens staat op 0 euro gederfde belastingen, blijkbaar maximaal belast.
Dienstencheques leveren een mooi regionaal contrast op. In Vlaanderen gingen ze in 2014 van start met 157 miljoen euro aan “gemiste” belastingen, met een piek van 213 miljoen in 2019. Voor 2025 wordt 151 miljoen verwacht. In Brussel blijft het beperkt tot 17 miljoen, in Wallonië tot 34 miljoen. Een cadeau van de belastingen aan vooral de Vlaamse middenklasse. Het langetermijnsparen kost de fiscus naar eigen zeggen 310 miljoen euro in 2025, terwijl bouwsparen zo goed als verdwenen is: van bijna een miljard in 2004 naar amper 11 miljoen nu.
De gewestelijke woonbonus blijft een kampioen met jaarlijks een dik miljard aan niet-ontvangen belastingen, al daalt de trend tussen 2023 en 2025 in Vlaanderen en Brussel. Merkwaardig genoeg stijgen de bedragen in Wallonië: van 709 miljoen in 2022 naar 794 miljoen in 2025. En de gepensioneerden? Hun belastingverminderingen vertegenwoordigen 3,5 miljard euro aan extra belastingen, mochten ze die fictieve solidariteit betalen.
In totaal draait het om tien miljard euro per jaar aan personenbelastingen. Daarbovenop komen nog de vennootschapsbelastingen (22 miljard euro in 2022), de bedrijfsvoorheffing (4,4 miljard), kortingen op accijnzen (2,3 miljard) en de btw, waar zonder vrijstellingen of verlaagd tarief bijna 15 miljard extra zou kunnen worden geïnd. Virtueel geld, van begin tot eind.
Anderen lezen ook:
