De Europese Rekenkamer (ERK) hekelt het geknoei door de Europese Commissie en vooral de lidstaten met de miljarden euro uit het coronaherstelfonds. De bedoeling was dat de herstel- en veerkrachtfaciliteit (Recovery and Resilience Facility of RRF) het ondernemingsklimaat zouden verbeteren na de pandemie, maar de resultaten laten te wensen over.
De Rekenkamer moet de besteding van Europees geld controleren. Ze doen dat aan de hand van steekproeven. Dit keer in vier landen, namelijk Bulgarije, Spanje, Cyprus en Oostenrijk.
Vernietigende kritiek
Dat doen ze bij alle EU-beleid. Keer op keer is de kritiek van de Rekenkamer vernietigend. Ook dit keer is hun verslag niet mals. Ze worden 109 miljard euro vrijgemaakt voor het verbeteren van het ondernemingsklimaat en voor het opzetten, later groeien en runnen van bedrijven in EU-landen.
Bijna de helft van de vastgestelde problemen waarmee bedrijven te kampen hebben, bleef grotendeels onopgelost. De auditeurs van de Rekenkamer stelden dat slechts een derde van de voltooide hervormingen van het ondernemingsklimaat aannemelijk herstel heeft opgeleverd.
Economisch herstel
Dat is vooral te wijten aan gepruts bij de EU-landen. Die hadden toegezegd in ruil voor geld van de RRF te zorgen voor hervormingen en investeringen. Het acroniem RRF zegt in België misschien weinig, maar wie bijvoorbeeld met Italiaanse politici, academici of bedrijven praat, hoort enkel maar praten over RRF. Vooral wat betreft de sociale zekerheid. Italië was dan ook misschien weinig maar we bijvoorbeeld met Italiaanse politici, academici of bedrijven praat hoort enkel maar praten over grote begunstigde van RRF-geld.
Veel hervormingen zouden te kampen hebben met vertraging. Doch de voltooide hervormingen leverden nauwelijks resultaten op. Nochtans moet het vele Europese geld de economische gevolgen van de coronapandemie verzachten en een duurzaam economisch herstel te bevorderen. Sinds 2021 kwam daar weinig van in huis. Ondertussen is het geld wel uitgedeeld, behalve in België waar een deel geblokkeerd is omdat de federale regering de pensioenhervormingen en fiscale hervorming laat aanslepen.
Het gaat om bijzonder veel belastinggeld of Europese leningen, namelijk 650 miljard euro. In ruil voor die miljarden moesten EU-landen beloven om een reeks investeringen en hervormingen in belangrijke sectoren door te voeren, met het oog op een structurele aanpak.
Beter zakendoen
De Europese Commissie deed daarom landspecifieke aanbevelingen (LSA’s) in de jaren 2019 en 2020. “Met de RRF zou het gemakkelijker moeten worden om zaken te doen, maar het potentieel ervan wordt niet volledig benut” besloot de Rekenkamer.
Er zat wel een addertje onder het gras. Die aanbevelingen bestonden immers al twee jaar vóór de pandemie. Het coronaherstelfonds diende dus als hefboom om diverse bestaande beleidsplannen van de Europese Commissie door te drukken. Het ging daarbij om 82 aanbevelingen. Sommige waren vrij generieke aanbevelingen zoals het bevorderen van investeringen, het verbeteren van de toegang tot financiering, het vereenvoudigen van belastingstelsels en het verminderen van de regeldruk. Dat laatste klinkt veelbelovend voor ondernemers maar bleef grotendeels onopgelost. De auditeurs van de Rekenkamer stelden strenge regels op die bedrijven belemmeren in hun bedrijfsvoering.
Meer over de Europese Unie
