Het jongste rapport van Siadeco, een Baskische vereniging voor onderzoek betreffende gemeenschapsontwikkeling,) schetst de vermoedelijke taalkundige evolutie in Zuid-Baskenland (door sommige media Spaans-Baskenland genoemd) tot het jaar 2036.
De studie werd opgesteld in opdracht van de Vereniging van Baskischsprekende gemeenten (UEMA). Volgens dit onderzoek zullen de Baskischsprekenden binnen 10 jaar gemiddeld veel ouder zijn, zullen ze minder Baskisch kennen en zullen ze in het algemeen in een meer Spaanssprekende omgeving opgroeien. “Samengevat zullen steeds meer Baskischsprekenden omgeven zijn door hoofdzakelijk Spaanssprekenden in het dagelijkse leven.”
De toekomst van het Baskisch, aldus de redacteurs van de studie, is allesbehalve verzekerd. “De voorwaarden lijken niet ideaal als men een taal wenst die zich op een natuurlijke en dynamische wijze van generatie naar generatie verderzet. Baskischsprekende zones waar het dagelijkse leven voor minstens 80 procent van de mensen in het Baskisch verloopt, worden minder talrijk en verzwakken ook. Zo stelt Siadeco dat in 1991 zo’n 7,2 procent van de Basken in deze zogenaamde ‘leefzones’ leefde en dat dit aantal in 2021 al was gedaald tot 2,9 procent. In 2036 zou het aantal verder dalen tot 0,2 procent.
Positieve aspecten, grote uitdagingen
Het is niet allemaal kommer en kwel, want de studie weet ook enkele positieve evoluties in de verf te zetten. Het kennisniveau van de Baskische taal neemt toe, vooral dan bij de volwassen bevolking. En de plaatsen waar men op het Baskisch kan terugvallen, zijn steeds talrijker. De kennis van het Baskisch neemt ook toe bij mensen die in het buitenland geboren zijn – niet onbelangrijk in een kleine staat waar steeds meer migranten instromen. Het aantal Baskischsprekenden neemt in alle Baskische provincies toe, behalve in Navarra (waar het aantal mensen die Baskisch spreken van 12,1 procent in 2001 zou dalen naar 11,8 in 2036).
En zo komt men onvermijdelijk, ook in Baskenland, op de uitdagingen van de massamigratie. Want de studie onderstreept de niet onbelangrijke evolutie: in 2021 waren 361.875 personen in Baskenland in het buitenland geboren en in 2036 zal dat aantal aangroeien tot 692.467 eenheden, of 23,2 procent van de bevolking. Of anders gesteld: in 2021 sprak 5,1 procent van de 45- tot 64-jarigen thuis een andere taal dan het Spaans of het Baskisch; het percentage zou in 2036 kunnen stijgen tot 17 procent. Het aantal mensen dat thuis hoofdzakelijk Baskisch spreekt, zou tussen 2011 en 2036 dalen van 11,6 tot 9,7 procent.
