De federale en regionale regeringen schuiven elkaar voor een bedrag van 3,1 miljard euro aan facturen toe. Het gaat om facturen van bijvoorbeeld de boosterprik, de Europese plasticbijdrage, de kinderbijslag en de telecomlicenties. “Het toont nog maar eens aan dat België helemaal niet werkt en de communautaire twistpunten steeds groter worden”, reageert Kamerlid Wouter Vermeersch (VB). Hij vroeg de cijfers op bij bevoegd staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld).
Over zes begrotingsdossiers bestaan nog interfederale twistpunten. De federale en regionale regeringen schuiven facturen naar elkaar door omdat ze van mening zijn dat zij die niet moeten betalen. Het gaat in totaal over ruim 3,1 miljard euro aan facturen waarvan het nog steeds niet duidelijk is of het de federale overheid, dan wel de Waalse, Vlaamse en Brusselse overheid zijn die hiervoor moeten opdraaien.
“Deze onverdeelde facturen hebben weliswaar geen impact op het tekort van de overheid in zijn geheel”, verduidelijkt Vermeersch. “Het zijn kosten die binnen dat geheel naar elkaar worden geschoven. Maar ze beïnvloeden natuurlijk wel de tekorten van respectievelijk de federale en de regionale overheden.” Volgende week zijn er debatten gepland om de begroting van de federale overheid aan te passen, ook al is er dus nog geen akkoord gevonden.
Plasticbijdrage om EU-begroting te spijzen
Sinds 2021 moeten alle lidstaten van de Europese Unie een bijdrage storten die gebaseerd is op de hoeveelheid niet-gerecycleerd plastic verpakkingsafval, om de Europese begroting te spijzen. In ons land gaat dat in 2022 over 156 miljoen euro. De Raad van State suggereerde begin 2021 dat de deelstaten die som zouden betalen, maar daar is nog geen akkoord over gevonden. Begin juni keurde de federale Ministerraad hier wel een ontwerp van samenwerkingsakkoord over goed.
Ook een andere vorm van Europese belasting, het Emissions Trading System (ETS), is een punt van discussie. Dit is het Europese handelssysteem voor het recht om CO2 uit te mogen stoten. In theorie moet een bedrijf of overheid voor de uitstoot van CO2 ‘rechten’ kopen. Het probleem is echter dat er momenteel gesprekken lopen waardoor nieuwe sectoren onderhevig zouden worden aan dat ETS-systeem. De opbrengsten ervan zouden echter niet naar de lidstaten gaan. De totaalkost hiervan zou zo’n 430 miljoen euro zijn in 2022.
(Lees verder onder het artikel.)
Covid-19 blijft twistpunt
De coronapandemie, in het bijzonder de test- en vaccinatiecampagne, ging in principe volledig gefinancierd worden door de federale regering. Opvallend, zeker gezien het de lokale besturen waren die het initiatief voor de grootschalige vaccinatiecampagne moesten nemen, onder toeziend oog van Vlaams minister Somers.
Nu blijkt dat toch niet meer het geval te zijn. Tussen 1 december 2021 en 1 maart 2022 neemt de federale regering de kosten nog voor zijn rekening. “Vanaf 1 maart 2022 is de federale regering van oordeel dat de deelentiteiten de volledige kosten betalen”, luidt het antwoord van staatssecretaris van Begroting Eva De Bleeker (Open Vld). COVAX, het internationale initiatief om Covid-19-vaccins voor iedereen beschikbaar te maken, blijft weliswaar een louter federale kost. In titaal gaat het om 426 miljoen euro waar zowel de regionale regeringen als de federale regering hun handen van afhouden.
Het Europese coronaherstelfonds zou België ook 1,4 miljard euro minder dan voorzien opleveren. Hoe die minderontvangsten zullen verdeeld worden over de verschillende entiteiten dient nog besproken te worden op een volgend Overlegcomité. Dat belooft een heikel punt te worden: de federale overheid, Vlaamse Gemeenschap, het Waals Gewest, de Franse Gemeenschap, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap moeten hierover een akkoord sluiten. “Het moge duidelijk zijn dat het zogenaamde ‘samenwerkingsfederalisme’ in dit land niet werkt”, reageert Vermeersch. “Het simpelweg doorschuiven van facturen toont aan dat de verhoudingen tussen de verschillende niveaus in dit land steeds problematischer worden.”
Betere toestand in Vlaanderen maskeert Waals en Brussels probleem
Ten slotte zijn er door de zesde staatshervorming nog een reeks bevoegdheden overgeheveld van de federale overheid naar de deelstaten. De bevoegdheden werden overgedragen vanaf 1 juli 2014, de budgetten pas vanaf 1 januari 2015. Daarom voorziet de Bijzondere Financieringswet in dotaties die betaald worden vanuit de federale overheid aan de deelstaten. De FOD financiën raamt die voorlopig om 204 miljoen euro.
“De vraag is steeds wie de kosten voor zijn rekening neemt”, besluit Kamerlid Vermeersch. “Men slaagt er alsmaar moeilijker in om samenwerkingsakkoorden af te sluiten. Daarnaast toont dit alles ook afdoende aan dat de financiële toestand in dit land steeds krapper wordt. De regionale schulden en tekorten worden, vooral in Wallonië en Brussel, stilaan onhoudbaar.” Dat bevestigde zelfs senator André Antoine: “We zullen de Vlamingen om hulp moeten smeken.”
“Het IMF had al lang bij onze zuiderburen gestaan, ware het niet dat de betere toestand in Vlaanderen hun problemen maskeert”, gaf N-VA-partijwoordvoerder Philippe Kerckaert midden mei al aan. “Dit alles is het gevolg van de huidige federale constructie, die spilzuchtige regio’s beloont.”
Confederalisme werkt ook niet. Enkel Vlaamse onafhankelijkheid werkt. ( Wel geen Jan Jambon als MP )