“België zal niet langer belastingkampioen zijn op het vlak van lasten op arbeid.” Dat schrijft het kabinet van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) over de blauwdruk voor een bredere fiscale hervorming die Van Peteghem dinsdag met de pers deelde, twee dagen eerder dan beloofd. De kans lijkt echter groot dat dit louter om aankondigingspolitiek gaat: binnen de regering is deze blauwdruk nog niet besproken. De kans lijkt op voorhand klein dat alle Vivaldi-partijen met dit ambitieuze plan akkoord zullen gaan.
Minister Van Peteghem is al lang bezig aan een plan om een broodnodige belastinghervorming door te voeren. Begin juli ontving hij een expertenrapport, geschreven door UGent-professor Mark Delanote. Dat werd echter onmiddellijk afgeschoten, met name door MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. Van Peteghem riep toen iedereen op om de nota tenminste grondig door te nemen, alvorens een oordeel te vellen. Hij beloofde toen ook een blauwdruk tegen 21 juli. Twee dagen voor de deadline stelt hij die nu voor aan de pers.
(Lees verder onder het artikel.)
De blauwdruk van de cd&v-minister verlaagt de lasten op arbeid stevig. Als het van hem afhangt, komt er een verhoging van de belastingvrije som, een hervorming van de tariefstructuur, een uitdoving van de BBSZ en een uitbreiding van de werkbonus. “Dat maakt werken een pak aantrekkelijker”, klinkt het in een persbericht.
De belastingen in ons land zijn enorm hoog. Om die belastingdruk te verlichten, zijn er doorheen de jaren tal van achterpoortjes, ‘fiscale koterijen’ ontstaan. Nu er een algemene lastenverlaging komt, zijn die koterijen niet meer nodig, redeneert Van Peteghem. “Door komaf te maken met tal van fiscale voordelen, zullen ook minstens 1 op 4 codes op de belastingbrief verdwijnen. België zal zo niet langer belastingkampioen zijn op het vlak van lasten op arbeid.”
Dual income tax
Van Peteghem kiest voor een fiscaal model dat aansluit bij een dual income tax. Dat is een systeem waarbij alle inkomsten uit arbeid (of vervangingsinkomens) progressief belast worden, aan de hand van belastingschijven, zoals nu al het geval is. Daarnaast worden inkomsten uit vermogen, denk aan huurinkomsten, ontvangen rente van banktegoeden, inkomsten uit obligaties en dividenden… aan evenredige tarieven. “Niet roekeloos, maar met het oog voor eventuele kosten en minwaarden en met respect voor verworven rechten”, nuanceert de persdienst van Van Peteghem. “Op die manier zorgen we voor een evenwichtige en rechtvaardige behandeling van alle vermogensinkomsten, en komen we tot een eerlijk evenwicht in de behandeling van arbeids- en vermogensinkomsten.”
Recurrente vermogensinkomsten zullen belast worden aan 25 procent. De talloze uitzonderingsregimes daarop wil Van Peteghem uitdoven. Wel wil hij enkel de ‘werkelijke’ huurinkomsten belasten. Er zal dus een jaarlijks aangepast ‘vermoed rendement’ komen als minimale belastbare grondslag. “Met het evenredige tarief van 25 procent, een eenvoudige forfaitaire onkostenaftrek van 30 procent en een voetvrijstelling van 6.000 euro, zorgen we ervoor dat de kleine investeerder niet wordt geraakt”, motiveert de minister zijn blauwdruk.
Gezonder leven loont
Gezonder en duurzamer leven moet lonen, vindt Van Peteghem. De twee laagste btw-tarieven, 6 procent (voedingsproducten, water, medicijnen…) en 12 procent (sociale woningbouw, catering, margarine…) worden geharmoniseerd in een nieuw tarief van 9 procent. Het normale tarief van 21 procent blijft gelden.
Bepaalde categorieën van goederen en diensten zijn vrijgesteld van belastingen (officieel: tarief van 0 procent). Dat is momenteel onder andere het geval voor kranten en gerecycleerd papier. Het voorstel van Van Peteghem voegt daar een reeks goederen en diensten aan toe, “om gezinnen en ondernemingen te ondersteunen in een gezonde en duurzame levensstijl”. Als het van hem afhangt, zal er op groenten en fruit, geneesmiddelen, luiers, menstruatieproducten en op het openbaar vervoer geen btw meer betaald moeten worden.
Belastingvrije basis
Keuzes voor vervuilende brandstoffen worden dan weer bestraft. Van Peteghem wil in het kader daarvan gradueel een CO2-heffing invoeren “die rekening houdt met de maatschappelijke kosten verbonden aan de CO2-uitstoot.” Daarnaast wil hij ook vliegtuigtickets stevig belasten en de voordelen op professionele diesel gradueel afbouwen.
Om de belastingdruk voor starters te verlichten, voorziet de blauwdruk van de minister een belastingvrije basis. De belastingvrije som binnen de personenbelasting trekt men omhoog naar 13.390 euro. Voor wie naast zijn of haar reguliere job nog bijklust via bijvoorbeeld een flexi-job, mag dat tot 6.000 euro belastingvrij doen. Daarenboven is er een algemene vrijstelling tot 6.000 euro voorzien binnen de vermogensinkomsten. “Door een bedrag aan inkomsten uit sparen, beleggen en investeren fiscaal vrij te stellen, zorgen we ervoor dat de kleine spaarder, belegger of investeerder niet wordt geraakt en dat iedereen vermogen kan opbouwen.”
Radicale modernisatie
Het feit dat Van Peteghem deze blauwdruk eerst met de pers deelt, nog voor het op de regeringstafel te leggen, betekent volgens sommigen dat hij er zelf niet echt in gelooft. Een ambitieus plan als het deze dreigt immers kans op slagen te hebben binnen de huidige regering-De Croo. “Op federaal niveau kan je enkel lastenverhogingen afspreken”, vertelde oud-minister van Financiën Koen Geens (cd&v) onlangs nog tijdens een debat.
Toch hoopt Van Peteghem dat deze blauwdruk de basis kan vormen voor een fiscale hervorming. “The time is now. We willen allemaal vooruit met dit land en staan daarom ook voor dezelfde uitdaging. Laat ons doordachte keuzes maken en ons fiscaal stelsel radicaal moderniseren. Enkel zo zullen we het vertrouwen in ons welvaartsmodel, een model waar we wereldwijd om geroemd worden, kunnen versterken.”
Gematigde reacties
Intussen reageerde eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) ook al op het voorstel. Hoewel de liberalen het gebrek aan cijfers laken die bewijzen dat de globale belastingdruk niet verder verhoogt, loofde De Croo wel de manier waarop Van Peteghem samen met een leger experten deze blauwdruk heeft samengesteld. “De blauwdruk past in de filosofie van deze regering waarbij wie werkt meer moet verdienen.” De voorzitter van de Franstalige liberalen klonk minder positief. “Het is moeilijk te beoordelen. Dit is een belastinghervorming op maat van ambtenaren, en al zeker niet van de kleine zelfstandigen”, aldus Bouchez.
Vooruit vindt dat het voorstel “de goede richting” uitgaat omdat er een verschuiving in zit van arbeid naar vermogen. “Maar dat kan nog altijd beter”, zegt kamerlid Joris Vandenbroucke. “We willen zo snel mogelijk aan de slag met dit voorstel, anders wordt het opnieuw een slag in het water.” Ahmed Laaouej, de fiscale specialist van de PS, wil het plan eerst analyseren voordat hij zijn oordeel erover velt. De andere regeringspartijen, Groen en Ecolo, reageerden nog niet op de blauwdruk van Van Peteghem.
Lees ook:
De zoveelste olifant die een muisje baart.
“Enkel zo zullen we het vertrouwen in ons welvaartsmodel, een model waar we wereldwijd om geroemd worden, kunnen versterken.” dixit Van Peteghem. Ik kom niet bij van het lachen. Wat een grap.
Dus levensnoodzakelijke dingen zoals water en elektriciteit gaan naar 9% btw, maar openbaar vervoer dat de helft van de bevolking nooit gebruikt wordt 0% btw.