Terwijl de Waalse renovatiepremies de begroting van de Waalse regering dreigen te kelderen, eist Embuild Wallonie de invoering van een renovatieplicht. De premies en gratis leningen voor renovatie, die de vorige Waalse regering invoerde, dreigen op een financiële catastrofe uit te draaien. De nieuwe Waalse regering stuurt bij, wat momenteel paniek veroorzaakt. Juist op zo’n moment eist de bouwsector dat huishoudens op kosten worden gejaagd met een renovatieplicht.
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
De situatie is ernstig, vooral omdat de nieuwe Waalse regering belooft een groot deel van de oude beloften na te komen. Met andere woorden: ze beloven de exorbitante factuur, veroorzaakt door een Ecolo-minister, te betalen. Daarom kwam er afgelopen donderdag snel een noodoplossing.
Hervorming
De Waalse minister voor Energie, Cécile Neven (MR), bevestigde vrijdag bij de RTBF dat de hervorming van de renovatiepremies wel degelijk in voege trad op 14 februari, één dag na de beslissing. De Waalse overheid wordt overspoeld met aanvragen voor renovatiepremies, en de rekening dreigt op te lopen tot bijna 1 miljard euro. Zelfs met de bijsturing door de nieuwe Waalse regering slaat het systeem een gat van honderden miljoenen euro’s in de begroting.
Het grootste probleem is dat de ambtenaren de stroom aan aanvragen niet aankunnen, los van de betaalbaarheid van de brede waaier aan renovatiepremies. De timing had niet ongelukkiger kunnen zijn. Honderden bezorgde Waalse burgers bellen de energieloketten, en met de start van Batibouw op zaterdag 15 februari dreigde ook daar chaos te ontstaan op de stand van het Waalse Gewest. Bezoekers van Batibouw vernamen namelijk dat de hervorming een gemiddelde daling van 60 procent veroorzaakt bij premies voor dakrenovatie, muurisolatie of het vervangen van centrale verwarmingsinstallaties. Tot dusver kon de aanvrager rekenen op een premie van 90 procent voor de werken. Dit zakt naar 70 procent voor lage inkomens, 50 procent voor middeninkomens en 0 procent voor hoge inkomens.
Het risico op ontsporing van de kosten valt niet te negeren. Tot overmaat van ramp krijgt de Waalse overheid de dossiers niet tijdig verwerkt. In plaats van de premies af te schaffen, koos de Waalse regering voor een overgangsperiode van 14 februari tot 30 september 2026. Zo wil de regering de factuur verminderen van 938 miljoen euro bij ongewijzigd beleid tot 648 miljoen euro, een besparing van 290 miljoen euro.
In de praktijk betekent dit dat wie al een voorschot van minstens 20 procent betaald heeft voor de werken en dit kan bewijzen met een offerte, gerust kan zijn, mits de aanvraag voor een premie voor 28 februari wordt ingediend. Alle andere verbouwers vallen onder het overgangsregime dat minister Neven zo snel mogelijk zal uitwerken en invoeren.
Neven wil administratief vereenvoudigen, want momenteel bestaan er 120 verschillende soorten premies. De Waalse ministers willen een abrupt einde aan het uitdelen van premies vermijden. Dat betekent dat de regering de bittere pil moet slikken en opdraaien voor de facturen van de vorige regering, om het vertrouwen van de bevolking niet te verliezen.
Toch sneuvelen tal van premies. Premies voor kleine werken zonder audit of controle verdwijnen. Deze premies, waarbij het indienen van facturen volstond om 90 procent terug te trekken, worden afgeschaft. Premies voor verwarming verdwijnen tegen eind dit jaar. Bij dak- en isolatiewerken wordt de verplichte audit vooraf geschrapt.
Om te besparen houdt de Waalse regering scherper rekening met het inkomen van de aanvragers. Premies dalen met 60 procent, waardoor de premie van €300 per m² dak daalt tot €120 per m².
Fusie van administraties
De administratieve achterstand wordt aangepakt door een fusie van de diensten Wonen en Energie. Vertragingen van één à twee jaar in de verwerking vindt Neven onaanvaardbaar. De nieuwe administratie moet tegen april 2025 operationeel zijn, voornamelijk door digitalisering, al sluit Neven een heroverweging van het systeem niet uit.
De verlaging van de premies is het gevolg van ontsporende kosten door maatregelen van de vorige regering (PS, MR en Ecolo). Zij voerden een systeem in met gratis leningen en premies voor woningrenovatie in het kader van klimaatbeleid en energietransitie. Voor Philippe Henry (Ecolo) was dit een prestigeproject, gesteund door Christophe Collignon (PS).
De ecologische rekening liep snel op. Minister Neven en minister-president Adrien Dolimont (MR) zaten daardoor in een lastig parket. De bouwsector kreeg het verwijt de prijzen te hebben opgedreven omdat de overheid de facturen betaalde.
Embuild Wallonie toonde zich niet vijandig tegenover de nieuwe aanpak. De sector vraagt vereenvoudiging van administratieve lasten en automatisering van de verwerking. De bouwsector steunt het Waalse engagement voor energietransitie ‘pour atteindre les objectifs de décarbonation à l’horizon 2050’. Wallonië zou 20 woningen per uur moeten renoveren om dat doel te halen, wat een karikatuur lijkt.
Renovaties in Wallonië liggen laag. Volgens de Stratégie de Rénovation à Long Terme (SRLT) moet jaarlijks 3 procent van de woningen gerenoveerd worden (2020-2050), maar momenteel is dat slechts 1 procent.
De bouwsector vraagt een renovatieplicht zoals in Vlaanderen, waar die sterk gecontesteerd wordt en huizenprijzen negatief beïnvloedt.
De sector wil betrokken worden bij het nieuwe premiesysteem, mede uit eigenbelang. De conjunctuur is slecht: 11,7 procent meer faillissementen en 1.800 banen minder in 2024. Zo’n 100.000 mensen werken in de sector en aanverwanten.
Renovatieplicht
De huizenprijzen blijven stijgen, ook in Wallonië. De regering probeerde dit te counteren door verlaging van de registratierechten. De bouwsector stelt dat dit zonder renovatieplicht de vastgoedzeepbel voedt en de energietransitie negeert. De renovatieplicht lijkt een reddingsboei voor de sector.
De Waalse regering staat voor een budgettaire ramp, maar wil rechtszekerheid en de lokale economie beschermen. Minister-president Dolimont noemde de premies ‘te vrijgevig’.
De nieuwe regering durft of kan niet stoppen met het onbetaalbare systeem van subsidies. De bouwsector vindt dat de overheid mensen moet dwingen te verbouwen als subsidies niet meer volstaan.
