Het ‘contract van de eeuw’ voor locomotieven, dubbeldekkertreinen en batterijtreinen van de NMBS zorgt voor ruzie en openlijk gelobby voor een Frans staatsbedrijf door voormalige PS-minister Thomas Dermine. De golden boy van de PS, een voormalige consultant bij McKinsey en burgemeester van Charleroi, haakt zijn wagonnetje aan bij de lobbypoging van de grote verliezer van de openbare aanbesteding.
Alles draait om de keuze voor het Spaans Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) bij het toekennen van een contract van 3,4 miljard euro door de NMBS. De grote verliezer, nochtans in het verleden dé hofleverancier van de NMBS, het Franse Alstom, begon meteen een lobbycampagne tegen de toekenning. Dat lobbywerk zorgt voor politieke onrust. Vooral de criteria om niet enkel op prijs, maar ook op prestaties en aanbod punten toe te kennen, blijkt voor PS-politici zoals Dermine onverteerbaar. Zogezegd omwille van de banen in Brugge en Charleroi.
Fyra-fiasco
Op zich verliep alles ogenschijnlijk normaal. Bij openbare aanbestedingen is vanaf een bepaald bedrag een Europese openbare aanbesteding verplicht. De Europese spelregels zijn al jaren bekend. Alleen beschouwen bepaalde (staats)bedrijven de nationale spoorwegen als hun privéterrein. Anderzijds zijn er natuurlijk voorbeelden op te noemen van Europese aanbestedingsprocedures die uitliepen op een mislukking. Denk aan de hogesnelheidstrein Fyra van het Italiaanse AnsaldoBreda, die de Belgische en Nederlandse spoorwegen opzadelden met een financiële en publicitaire ramp.
Het contract van de MR30 gaat over locomotieven, dubbeldekkertreinen en batterijtreinen. De offertes van Siemens en Alstom haalden het niet van de offerte van CAF. Dat is vooral voor Alstom pijnlijk. In België was ACEC uit Charleroi altijd een huisleverancier van de NMBS, net als Bombardier in Brugge. ACEC werd opgekocht door het Franse staatsbedrijf Alstom, net als de spooractiviteiten van het Canadese Bombardier. Dat maakt dat Alstom in België over twee belangrijke productieafdelingen beschikt.
Bij de keuze voor de nieuwe dubbeldekkertreinen en batterijtreinen van de NMBS verloor Alstom dus die aanbesteding. Het Spaanse Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) won. CAF is een wereldspeler en trouwens geen onbekende in België. Ze leverden al metrostellen en trams aan de MIVB/STIB en De Lijn.
PS-lobby
Het verlies is voor de topman van Alstom Benelux een bittere pil om door te slikken. Bernard Belvaux noemde de beslissing daarom “choquante”. De Alstom-topman stuurde meteen een brandbrief aan verschillende Belgische politici, waaronder Thomas Dermine (PS), de burgemeester van Charleroi. Die reageerde meteen publiekelijk zeer vijandig.
Niet enkel op sociale media. Het nieuws raakte maandag bekend toen het Franstalige zakenweekblad Trends-Tendances uitpakte met de beslissing van de NMBS. Grote verliezers waren Alstom en Siemens. Twee bedrijven die ooit probeerden de grootste Europese groep in de spoorwegsector te vormen. De Europese Commissie verbood in 2019 die fusie omdat het de concurrentie schaadde.
Dat nieuws kon enkel komen van de NMBS, Alstom of een andere deelnemer aan de aanbesteding, want in het officieel publicatieblad van de Europese Unie, de Ted, verscheen nog geen mededeling. Blijkbaar willen bepaalde partijen de beslissing nog onderuithalen alvorens ze officieel gepubliceerd wordt. De federale minister van Mobiliteit, Jean-Luc Crucke (Les Engagés) moet immers zijn fiat nog geven.
Volgens Trends-Tendances zou Alstom Benelux Crucke zelfs aangeschreven hebben om te lobbyen na de toekenning van de aanbesteding. Daarbij wees Bernard Belvaux de minister op het feit dat hun offerte 100 miljoen euro goedkoper was dan die van CAF en dat ze bovendien voor tewerkstelling zorgen in België.
Belvaux verwoordde het als volgt: “Hoe kan men een duurdere offerte bevorderen zonder de algemene score te differentiëren en dit met een nadelige impact op onze productiesite in Brugge en de gehele Belgische spoorwegindustrie?”
Eigen corruptie
De zakenkrant L’Echo onthulde dat eenzelfde brief verstuurd werd aan de minister-presidenten van de Waalse en de Vlaamse regering en aan de burgemeester van Charleroi Thomas Dermine. Op sociale media schoot die laatste meteen in actie. Dermine postte: “Alstom heeft 3. 000 werknemers in België (Charleroi & Brugge) en diende een minder dure offerte in voor het contract van de eeuw voor de nieuwe locomotieven van de NMBS (3,4 miljard euro)”. Hij ging nog een stap verder: “Resultaat: een duurdere Spaanse industrieel werd gekozen. Hoe onsamenhangend met het discours over werk en industrie.”
Daarmee suggereert Dermine nét niet dat er gesjoemeld werd bij de beoordeling van de offertes. Nochtans is lokale tewerkstelling in een Europese aanbesteding natuurlijk een contradictio in terminis. Het is zelfs een argument dat ingaat tegen het principe van de vrije interne markt. Het mag dan ook verbazen dat zowel Franstalige politici als media in België dit blijkbaar niet begrijpen en toch hameren op het feit dat die lokale tewerkstelling niet meetelde in de criteria om de meeste punten te behalen voor de offerte.
De Europese openbare aanbestedingen zijn juist ingevoerd om inmenging door lokale politici of het bevoordelen van lokale bedrijven tegen te gaan. De procedure moest het aanbesteden transparanter maken en corruptie tegengaan. Indien Thomas Dermine nu suggereert dat er corruptie mee gemoeid zou zijn, dan gaat dit immers over de federale regering waarin hijzelf minister was. De toenmalige bevoegde minister was Georges Gilkinet (Ecolo).
Gisteren gehoord in het journaal , de nieuwe treinen worden aantocht in Spanje ,ondanks dat de Belgische goedkoper waren , – maar toevallig de Belgische treinen worden vervaardigd in Vlaanderen en dat zint Dermine niet – uw eigen volk opzettelijk laten bloeden – Hoe groot kan Satan zijn !!!