De federale regering heeft de beslissing over de tweede fase van het energie-eiland op de Noordzee uitgesteld. Minister van Energie Mathieu Bihet (MR) probeert zo de extreem oplopende kosten van het project enigszins onder controle te houden.
De totale kosten van het project worden inmiddels geschat op 7 tot 8 miljard euro. Deze uitgaven zullen uiteindelijk door huishoudens en bedrijven worden teruggezien op hun energiefacturen via de nettarieven van Elia.
Tijdelijke pauze
Hoewel het project als geheel niet wordt stopgezet, pauzeert de minister nu een deel van de werken. Dit betreft vooral de elektrische installaties voor gelijkstroom, die nodig zijn om windmolenparken aan te sluiten. De offertes voor deze werken zijn reeds binnen, maar de bestellingen zijn nog niet geplaatst. Ondertussen gaan de andere onderdelen van de bouw gewoon door.
De regering wil verschillende alternatieve scenario’s analyseren en gaat hierover in gesprek met betrokken partijen, waaronder de federale energieregulator CREG, het Directoraat-Generaal Energie en netbeheerder en bouwheer Elia. Toch biedt dit uitstel weinig reden tot opluchting voor bedrijven en huishoudens. De uiteindelijke beslissing zal naar verwachting binnen enkele weken alsnog worden genomen.
Het ziet ernaar uit dat het energiebeleid nauwelijks verandert. Dat komt vooral door voormalig minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen), die ervoor zoegde dat ingevoerde structuren behouden blijven. Afgelopen vrijdag besliste de ministerraad bijvoorbeeld om door te gaan met de CRM-veilingen via Elia. Dit zogenaamde Capacity Remuneration Mechanism (CRM) subsidieert onder andere oude straalmotoren en garandeert elektriciteitsprijzen om stroomtekorten te voorkomen die ontstaan door het wegvallen van kernreactoren. Dit jaar worden opnieuw drie veilingen georganiseerd voor toekomstige jaren.
Kosten voor de consument
Van der Straeten en Elia beloofden destijds dat het mechanisme zichzelf zou terugbetalen als het goed functioneerde. Dit bleek echter in het eerste jaar niet het geval: de kosten liepen op tot ongeveer 200 miljoen euro. Die kosten werden via de energieleveranciers doorberekend aan alle klanten.
Pas in 2025 zal voor het eerst kunnen worden vastgesteld of er een daadwerkelijke dekking van de ‘missing money’ is, aangezien dan pas voor het eerst stroom wordt verhandeld volgens het CRM-systeem. Afgelopen winter waren de marktprijzen vaak hoger dan de door de overheid gegarandeerde prijzen.
De afgelopen jaren waren er vooral kosten en subsidies. Momenteel fungeert Elia als centrale inkoper bij de houders van capaciteitscontracten. Elia betaalt deze leveranciers de capaciteitsvergoedingen en ontvangt terugbetalingen wanneer de marktprijzen hoger liggen dan contractueel vastgelegd. De uiteindelijke kosten worden echter doorgerekend aan de eindgebruikers: gezinnen en bedrijven.
Het feit dat de directie Energie van de FOD Economie en Elia onder minister Bihet (MR) onverminderd doorgaan met dit kostbare beleid, doet vermoeden dat het uitstel van de tweede fase van het energie-eiland slechts tijdelijk is. Na wat getalm lijken Elia en de baggeraars DEME en Jan De Nul uiteindelijk hun megalomane project gewoon te krijgen.
Laat Van der Straeten maar betalen.