De Algerijnse schrijver Boualem Sansal (75), ernstig ziek en kankerpatiënt, zit sinds november 2024 achter tralies in zijn thuisland. Zijn enige hoop: gratie van president Abdelmadjid Tebboune, die vooralsnog geen enkele neiging tot mededogen toont. Diplomatieke druk, ook vanuit België, lijkt tot dusver vruchteloos.
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
Sansal, met zijn vlijmscherpe pen en onbuigzame geweten, stelde zich jarenlang kwetsbaar op door autoritaire regimes, en met name dat van Algerije, in zijn werk te bekritiseren. Zijn oeuvre is een frontale aanval op fundamentalisme en ideologische repressie. Hij werd bewonderd in literaire kringen, maar gevreesd door machthebbers.
Van modelambtenaar bij het ministerie van Industrie werd hij, na het uiten van kritische standpunten, persona non grata in eigen land. In 2012 werd hij opgenomen in de Franse Orde van Kunst en Letteren. Een eer die in Algerije eerder leidt tot toezicht dan tot trots. Boeken als Le Village de l’Allemand, 2084: La fin du monde en Vivre: le compte à rebours laten weinig ruimte voor interpretatie: Sansal fileert religieuze dogma’s en totalitaire reflexen zonder omwegen.
De arrestatie
Op 16 november 2024 werd Sansal gearresteerd bij aankomst in Algiers, na een literaire tournee in Frankrijk. De aanklacht: “ondermijning van de nationale eenheid”, een rekbaar begrip dat vaak gebruikt wordt om kritische stemmen de mond te snoeren. Op 27 maart 2025 volgde de veroordeling: vijf jaar cel en een geldboete. Op 1 juli werd het vonnis bevestigd. Zijn advocaat, François Zimeray, mocht hem in Algerije nooit bijstaan.
Algerije is formeel partij bij mensenrechtenverdragen en beroept zich op een grondwet die onder meer vrijheid van meningsuiting garandeert. Maar in de praktijk worden deze rechten systematisch genegeerd. Volgens Reporters Without Borders zakte Algerije naar plaats 126 op de wereldranglijst voor persvrijheid.
Het Belgisch parlement spreekt zich uit
Op 17 juli 2025 nam het Belgische parlement unaniem een resolutie aan waarin het de federale regering oproept om zich krachtig uit te spreken tegen Sansals detentie en om zijn onmiddellijke vrijlating te eisen. Ook wordt aangedrongen op toegang tot medische zorg en juridische bijstand.
In het debat viel op dat Sansal zélf geen onderscheid maakt tussen islam en islamisme. Voor hem zijn beide geworteld in eenzelfde ideologische kern. Citaten uit zijn werk, waarin hij stelt dat de islam Europa zal ondermijnen of dat een islamist “een moslim is die haast heeft”, veroorzaken ongemak bij wie liever in nuances denkt. Maar voor Sansal zijn het geen provocaties, slechts beschrijvingen van zijn werkelijkheid.
Zijn zaak staat niet op zichzelf. Overal in de islamitische wereld worden kritische geesten beschuldigd van blasfemie, afvalligheid of “moreel wangedrag”. Niet omdat ze wetten overtreden, maar omdat ze durven denken. En dat is, in vele regimes, de gevaarlijkste misdaad van allemaal.
Zeer spijtig gebeuren en veel sterkte en doorzetting om dit te overleven. Wat er deze man is overkomen staat alle critici te wachten, is het niet omdat het geloof de aanstoot geeft dan is het op termijn commentaar op het beleid van Europa waardoor men achter de tralies zal belanden.