Wanneer wordt Unia eindelijk opgedoekt?

Het meest progressieve stadsbestuur van Vlaanderen was zo fier vorig jaar. De socialistische schepen Astrid De Bruycker maakte toen de resultaten bekend van grootschalige praktijktesten in Gent. In opdracht van de stad waren honderden fictieve sollicitaties gestuurd naar werkgevers, om zo te testen of de verzonnen personen zouden gediscrimineerd worden omwille van hun handicap, allochtone afkomst of ‘genderidenteit’. Bij 136 werkgevers (18 procent) is het duidelijk dat ze discrimineren, zei ze toen. Ze voegde eraan toe dat dit een misdrijf is.

De resultaten werden overgemaakt aan Unia. Wat dacht het stadsbestuur dat er ging gebeuren wanneer het een lijst van ketters overmaakt aan de inquisitie? Alle werkgevers hebben nu een officiële ingebrekestelling van Unia gekregen, ondertekend door advocaat Walter Van Steenbrugge. Dat is de eerste stap naar een proces.

Een dove kelner

De getroffen werkgevers reageren verontwaardigd. Met reden. Een van de werkgevers is een café-uitbater die een kelner zocht, maar niet is ingegaan op de sollicitatie van een dove kandidaat, waarschijnlijk omdat de uitbater vermoedt dat niet alle klanten genoeg gebarentaal kennen om vier pintjes, drie koffies en een zakje chips te bestellen. Een andere is de directrice van een school die eerder wegens zijn ‘superdiversiteit’ nog van een krant de titel van ‘warmste school’ had gekregen. De directrice vond het geen goed idee om de orde op de speelplaats te laten handhaven door iemand die in zijn cv had vermeld veel last te hebben van ruis en omgevingslawaai. 

Het stadsbestuur zit verveeld met de hele zaak. Het zegt dat het niet de bedoeling was dat Unia zo zou handelen. We wilden alleen een dialoog starten, zegt het bestuur nu over de werkgevers die ze een jaar geleden nog als criminelen wegzetten. Waarover klagen ze? Unia voert precies de opdracht uit die het heeft gekregen van de politieke partijen die nu het Gentse stadsbestuur uitmaken. Als je een hond traint om te bijten, zal hij bijten. Unia heeft de taak om op te treden tegen discriminatie en heeft van de wetgever de bevoegdheid gekregen om ook in rechte op te treden.

Verheven boven de vulgaire democratie

De socialistische minister Beenders zegt nu dat hij Unia op het matje zal roepen. Beenders kan Unia-directrice Els Keytsman altijd op de koffie vragen, maar hij heeft geen enkele bevoegdheid om Unia ter verantwoording te roepen. Niemand heeft die. Opnieuw dezelfde partijen hebben immers van Unia een ‘onafhankelijke’ instelling gemaakt. Unia werkt met overheidsgeld en voert ook een overheidstaak uit, maar de overheid heeft er geen enkele inspraak. 

Parlementsleden kunnen de regering zelfs geen vragen stellen over daden van Unia. Een goede vraag zou in dit geval geweest zijn: waarom is de peperdure advocaat Walter Van Steenbrugge aangezocht om een ingebrekestelling te doen die zelfs een beginnende stagiair had kunnen schrijven? De reden voor die onafhankelijkheid is het idee dat de strijd tegen racisme en discriminatie te sacraal is om aan politieke controle blootgesteld te worden. Die onafhankelijk is de reden waarom deze instelling kan geleid worden door Els Keytsman, politica van Groen, stilaan de kleinste partij van Vlaanderen.

De Arizona-regering heeft de werkingsmiddelen van Unia met 25 procent verminderd. Dat is een goede stap, maar nog steeds 75 procent te veel. Overheidstaken moeten uitgeoefend worden door de overheid, controleerbaar en onderhevig aan regelmatige democratische legitimatie. Ze mogen niet worden uitgeoefend door een radicale groep die de vorm van een onafhankelijke overheidsinstelling heeft gekregen.