De situatie van christenen in Afrika is de voorbije jaren nog moeilijker, gevaarlijker en hopelozer geworden. De primaire factor daarbij is natuurlijk de toenemende macht van de islam, zowel demografisch als ideologisch.
Een secundaire factor is de terugtrekking van de Franse troepen uit bijna heel Afrika, behalve uit Djibouti. In 2022 trokken de Fransen zich terug uit Mali, in 2023 uit Niger en Burkina Faso. Daarmee kwam een einde aan Operatie Barkhane, die gericht was tegen islamitische terreurgroepen in de Sahel. Neen, die operatie was geen onverdeeld succes. Niet één van die groepen kon helemaal vernietigd worden. Maar ze werden wel flink gekortwiekt en nu de Fransen weg zijn, krijgen ze helemaal de vrije hand.
In 2025 werd ook de laatste Frans militaire basis in Senegal gesloten. Dat land hoort niet bij de Sahel. Er zijn ook geen islamitische terreurorganisaties actief. Gewelddaden tegen christenen zijn er zeldzaam en heel kleinschalig. Maar het opgeven van die basis is een strategische en psychologische overwinning voor de jihadisten in heel noordelijk Afrika. Zelfs als de Fransen het ooit nog zouden willen, zal het voor hen zeer moeilijk worden nog militair in te grijpen in Mali, Niger of Burkina Faso, waar nu, na door het Kremlin aangestuurde staatsgrepen, pro-Russische militaire dictaturen aan de macht zijn en waar de Franse troepen zijn vervangen door huurlingen van Wagner. Sinds de dood van de vroegere Wagner-leider Przigozjin staan die onder bevel van de militaire inlichtingendienst GRU. Wagner in de Sahel wordt nu geleid door generaal Averyanov, het opperhoofd van eenheid 29155, gespecialiseerd in liquidaties en het stabiliseren van buitenlandse regeringen. Geloof maar niet dat die tegen de fundamentalisten gaan vechten. Hun eerste actie was het veroveren van de Intahaka-goudmijn in Mali.
Eén groot terreurgebied
En dan is er natuurlijk Nigeria, grenzend aan Niger, maar niet in de Sahel en geen voormalige Franse kolonie. Daar wonen meer mensen – en meer christenen – dan in alle Sahellanden samen en ook daar voeren islamitische terreurgroepen zoals Boko Haram, de Faluni Herdsmen en Islamic State West Afrika een genocidaire terreurcampagne tegen de christenen. Als men op een kaart de zones bekijkt waar de diverse islamitische terreurgroepen uit de Sahel en Nigeria actief zijn, dan vormen die één enorm gebied, dat sinds 2020 aangegroeid is tot in Kameroen, waar aanslagen tegen christenen worden gepleegd door zowel Boko Haram als ISIS-West-Afrika, dat een alliantie heeft met ISIS-Sahel.
Kameroen grenst dan weer aan de Centraal-Afrikaanse Republiek (verder: CAR). Daar zijn er nog wel Franse adviseurs én Wagners, maar dat belet niet dat de moslims er nog voortdurend aanslagen en pogroms plegen tegen christenen. Er zijn nochtans slechts 14 procent moslims in de CAR, tegen 73 procent christenen en 12 procent animisten. Ter vergelijking: in Brussel zitten er al 25 procent moslims. Trek zelf uw conclusies maar. Hetzelfde beeld zien we helemaal aan de andere kant van Afrika, in Mozambique: 62 procent christenen, 19 procent moslims… maar het zijn moslims die aanslagen plegen tegen christenen, niet andersom. De terreurgroep IS-Mozambique is er actief in drie provincies.
Tot nu toe gebeurde dit alles zonder dat westerse politici daar belangstelling voor hadden. Zij geven meestal geen moer om vervolgde christenen en zij durven of willen geen kritiek op de islam leveren. Behalve president Trump, die onlangs de “tsunami van geweld tegen christenen” in Afrika openlijk aan de kaak stelde en aankondigde dat hij maatregelen zou nemen om er een einde aan te maken. We hopen dat het niet bij woorden of tolheffingen zal blijven. Een paar flinke luchtaanvallen op basiskampen van jihadi’s in Nigeria en de Sahel zouden al wonderen kunnen doen.
