In haar zoektocht naar 1,5 miljard euro heeft de Vlaamse regering de Vlaming niet gespaard. In het begrotingsakkoord zit voor elke partij wat wils: de N-VA krijgt opnieuw de wortel voorgehouden van een begroting in evenwicht tegen 2027, Vooruit kan uitpakken met enkele ‘sociale correcties’ en cd&v hield met succes een zoveelste verhoging van de waterfactuur tegen.
Maar de Vlaming betaalt wel degelijk een prijs voor dit akkoord, onder meer in de vorm van een verhoging van de zorgpremie. Dat is de jaarlijkse solidariteitsbijdrage die elke Vlaming ouder dan 25 jaar aan zijn of haar ziekenfonds betaalt. Elke Vlaming zal voortaan jaarlijks 100 euro in plaats van 64 euro moeten ophoesten, een stijging met 36 euro of meer dan 50 procent. In een land waarvan de inwoners al tot de meest belaste ter wereld behoren, kan deze belastingverhoging best tellen.
Daarnaast zullen de hogere inkomens vanaf 1 januari niet langer een verbouwpremie krijgen als ze hun woning energiezuiniger willen maken. Dat is een serieuze streep door de rekening van wie aan het verbouwen was of dat van plan is. De factuur kan plots honderden of duizenden euro’s duurder uitvallen. Ook de schoolbonus die ouders van schoolgaande of studerende kinderen in augustus op hun rekening gestort kregen, verdwijnt vanaf 2026. Enkel gezinnen met een beperkt inkomen zullen hem nog ontvangen.
Niet allemaal kommer en kwel
Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Dat de subsidiezieke Vlaamse regering 170 miljoen euro extra snoeit in de subsidies, is een goede zaak. Al mocht dat wat ons betreft gerust nog wat meer zijn, vooral in het sociaal-cultureel volwassenenwerk. Als zes Vlaamsgezinde organisaties, waaronder de Vlaamse Volksbeweging (VVB), hun subsidies dan toch verliezen, had de N-VA gerust mogen eisen dat er ook wat linkse haatclubjes zouden volgen.
U herinnert zich ongetwijfeld nog de ‘frigobon’ van 250 euro voor de aankoop van energiezuinige huishoudtoestellen van Melissa Depraetere (Vooruit). Wel, ook die gaat amper een klein jaar na de invoering ervan al op de schop. De Vlaamse overheid is in die periode wel 18 miljoen euro – 4 keer meer dan begroot – armer geworden.
Ook de Vlaamse ontwikkelingshulp gaat bijna volledig op de schop: Malawi, Marokko en Mozambique krijgen geen directe steun meer en de groep boven MO* Magazine verliest zijn subsidies. Die beslissing kunnen we alleen maar toejuichen. Hopelijk vormt ze de voorbode van een gelijkaardige beslissing op federaal niveau, waar nog steeds een aanzienlijk bedrag naar ontwikkelingshulp gaat.
Het is jammer dat de regering niet bereid was om enkele socialistische heilige huisjes, zoals de geflopte subsidie voor gezonde maaltijden op school, te slopen. Dat had nochtans een mooie besparing kunnen opleveren, aangezien slechts een fractie van de voorziene 70 miljoen euro al is opgebruikt.
De Vlaamse besparingsoefening is klein bier in vergelijking met wat eerste minister Bart De Wever (N-VA) op federaal niveau zal moeten klaarspelen. Het Monitoringcomité schetst in een nieuw rapport een dramatisch beeld van de Belgische begroting: het tekort dreigt dit jaar op te lopen tot 4,2 procent van het bbp, ofwel ruim 26,5 miljard euro. Tegen 2029 zou dat bij ongewijzigd beleid zelfs 5,5 procent of 39 miljard euro zijn. Tegen dat Belgische betonrot is geen enkele nieuwe belasting opgewassen. Al maken we ons geen illusies: na de Vlaamse regering zal ook de federale binnenkort nog dieper in uw zaken zitten.
