In een opiniestuk in De Tijd waarschuwt Maarten Boudry, wetenschapsfilosoof aan de UGent, voor de nefaste gevolgen van een politisering van de universiteiten. Wat zich aan de Amerikaanse universiteiten afspeelt, dreigt zich in de toekomst in Vlaanderen te herhalen, met dank aan UGent-rector Petra De Sutter.
Volgens Boudry zijn universiteiten in de VS de afgelopen jaren “in de greep geraakt van linkse dogma’s”. Hij verwijst in zijn opiniestuk in De Tijd naar academische tijdschriften die inzendingen op politieke gronden weigeren, activisten die afwijkende sprekers cancelen en Ivy League-universiteiten die studenten bestraffen voor het gebruik van ‘verkeerde’ voornaamwoorden.
Ondertussen krijgen pro-Palestijnse activisten vrij spel om aan intimidatie te doen en een “wereldwijde intifada” te prediken, met rugdekking van de universiteitsbesturen, hekelt Boudry.
Die dominantie van progressieve denkbeelden heeft Amerikaans president Donald Trump de kans geboden om de universiteiten frontaal aan te vallen. Als president zette hij de schaar in onderzoeksbudgetten en kondigde hij aan Diversity, Equity & Inclusion-programma’s (DEI) uit te roeien. Niet om de academische vrijheid te beschermen, zegt Boudry, maar om de ene ideologie door een andere te vervangen.
De les die hij daaruit trekt: wie universiteiten politiseert, maakt ze tot politiek doelwit.
Ook in België
Hoewel de Belgische situatie minder extreem zou zijn, ziet Boudry ook hier gelijkaardige tendensen. Hij wijst met name Petra De Sutter met de vinger. Zij stelt als rector van de UGent grenzen aan de academische vrijheid. Zo verklaarde ze dat onderzoek naar de vraag of Israël een genocide pleegt in Gaza “een grens overschrijdt”. Ook onderzoek naar de mogelijke schadelijke effecten van vaccins werd door haar als ontoelaatbaar omschreven.
Voor Boudry is dat een gevaarlijk precedent: “Onderzoek naar schadelijke bijwerkingen verbieden is zowel een aanfluiting van de academische vrijheid als een ondermijning van het vertrouwen in vaccins.”
Ideologische asymmetrie
Ook de asymmetrie tussen verschillende ideologische strekkingen is Boudry een doorn in het oog. Linkse extremisten zouden vrijwel alles mogen zeggen. Zo publiceerde de vakgroep Conflict & Development kort na de Hamas-aanval van 7 oktober 2023 een open brief waarin de terreur niet werd veroordeeld, maar het Palestijnse verzet juist “inspirerend” werd genoemd. Sommige professoren zouden de aanval zelfs toegejuicht hebben.
Voor Boudry mag zelfs dat onder de vrijheid van meningsuiting vallen, zolang de wet niet wordt overtreden. Maar hij hekelt de dubbele standaard: pro-Palestijnse radicalen mogen ver gaan, terwijl andere kritische stemmen, zoals klimaatsceptici of pro-Israëlische academici, monddood worden gemaakt.
