Serena Williams dacht een statement te maken met een filmpje over katoendecoratie in een vijfsterrenhotel. Ze kreeg spot in plaats van medeleven.
Het incident toont hoe drastisch het klimaat rond ras is veranderd sinds de dood van George Floyd in 2020. Waar destijds westerse politici letterlijk op de knieën gingen voor Black Lives Matter, is er vandaag vooral blanke ergernis over de golf van zelfbeschuldiging die volgde.
De vlaag van collectieve waanzin na Floyds dood leidde tot een opmars van identiteitspolitiek. In België werden standbeelden beklad, universiteiten startten dekoloniseringsprojecten en het parlement installeerde een schaamtecommissie. In de populaire cultuur schoot de vertegenwoordiging van zwarten omhoog: in het VK komen ze voor in 50 procent van de reclame, terwijl ze slechts 4 procent van de bevolking uitmaken. Ook bij ons is de oververtegenwoordiging opvallend, rechtstreeks overgenomen uit de VS.
“Wanneer je van blankheid een zonde maakt, maak je blanke identiteit onvermijdelijk.”
Paradoxale effecten van morele stigmatisering
Intussen is BLM zelf onbelangrijk geworden. De beweging staat vooral bekend om financiële schandalen: leiders werden veroordeeld voor verduistering, oprichter Patrisse Cullors kocht een miljoenenvilla in een blanke wijk. Maar het langetermijneffect reikt verder dan deze schandalen. Intellectuelen als Eric Kaufmann en Francis Fukuyama erkennen dat de morele stigmatisering van blankheid het tegenovergestelde effect heeft gehad: het versterkte blanke identiteit en duwde arbeiders naar rechts.
“Als de waardigheid van één groep de vernedering van een andere groep vereist, is het eindresultaat wrok”, vat Fukuyama samen. Vijf jaar later is de balans duidelijk: de Floyd-hysterie heeft niet geleid tot meer begrip, maar tot blanke bewustwording als verdedigende reactie. Het tijdperk waarin groepen racisme mochten aanklagen zonder enig bewijs, is voorbij. Links oogst nu het identitaire denken dat het zelf heeft gezaaid.
Het volledige artikel van Jurgen Ceder over dit thema leest u hier:
