Een groot deel van de Europarlementariërs wil voorkomen dat tieners onder de 16 jaar sociale media mogen gebruiken zonder toestemming van hun ouders. Voor kinderen onder de 13 jaar stellen ze een compleet verbod voor. Het rapport leest als een pessimistische catalogus van digitale termen. Het doel zou om kinderen beschermen klinkt heel nobel, maar dit is niet de manier waarop je dat moet doen.
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
Het heeft veel weg van een potsierlijke opstand van het gilde van de kaarsenverkopers tegen de elektrische gloeilamp. Bovendien is het compleet nutteloos. Het gaat hier immers om een rapport met voorstellen waarover de Europarlementariërs stemden, niet over een wetsvoorstel.
Geen juridische waarde
Het Europees Parlement kan trouwens zelf geen wetgevende initiatieven nemen. De juridische waarde is dus nihil, maar de politieke betekenis is symbolisch. Het was een signaal naar de bevolking in de Europese Unie. De vraag is welk signaal? Dat de Europarlementariërs iets nuttigs doen? Of dat ze oude, domme kwezels zijn?
De conservatieve Ierse Regina Doherty van de christendemocraten stak op het spreekgestoelte een preek af over hoe trots ze was om de onlinewereld veiliger te maken voor elk kind in Europa. Volgens haar hebben ouders genoeg van die sociale media en de gevaren. Zeker waar kinderoogjes inhoud voor volwassenen zouden kunnen zien. Zoals extreem geweld of gemanipuleerde zaken die de kindertijd ruïneren en die de mentale gezondheid bedreigen.
Dus stemde Doherty zoals haar collega’s voor een minimumleeftijd van 16 jaar wat betreft sociale media, platforms waar video’s gedeeld kunnen worden en AI-chatbots met persoonlijkheden. Een hele digitale catalogus met andere woorden.
Big Brother
Kinderen van 13 tot 16 zouden alleen met toestemming van hun ouders gebruik mogen maken van deze diensten. De leeftijd zou gecontroleerd kunnen worden met het Europese leeftijdsverificatiesysteem waaraan wordt gewerkt of met de Europese eID-identiteitswallet.
En dat laatste is mogelijk een groot gevaar voor de grondrechten van iedere burger in de Europese Unie. Het betekent het einde van de anonimiteit en het begin van het overal en altijd moeten inloggen met een digitaal identiteitsbewijs van de Europese Unie. Niet toevallig de wensdroom van de Europese Commissie die steeds meer op Big Brother uit de dystopische roman 1984 van George Orwell uit 1948 begint te lijken.
Het is dan ook tamelijk hallucinant dat een overgrote meerderheid van het Europees Parlement dit rapport met deze aanbevelingen aannam. Liefst 483 parlementariërs stemden voor het opgeven van ieders privacy in ruil voor zogezegde veiligheid van minderjarigen en kinderen. 92 stemden tegen en 86 onthielden zich.
Het geeft te denken. Temeer omdat dit soort stemming geheel overbodig was. De Europese Commissie hoeft zelfs geen rekening te houden met het rapport of de stemming. Buiten een signaal is het dus vooral een vorm van zelfbevrediging door een groot deel van het verder machteloze Europees Parlement.
Identificatieplicht
En het bleef niet bij leeftijdscontrole voor iedereen en dus identificatieplicht. De Europese parlementsleden willen heel veel verbieden. Zo moet het verboden wordt om de ‘meest voorkomende, schadelijkste en verslavendste’ functies voor te schotelen aan tieners. Let vooral op het woordje verslavend. Daarmee wisten lobbygroepen het rapport op de agenda van de parlementsleden te krijgen. Internet is een verslaving. Sociale media zijn een verslaving. En daar is geen mediawijsheid op opvoeding van kinderen tegen opgewassen volgens politici. Dus moeten functies verboden of standaard uitgeschakeld worden voor tieners.
Over welke duivelse functies gaat het dan? Over oneindig scrollen, autoplay, pull-to-refresh (dus een beweging met je vingers), reward loops (een neurologische term voor trucs om spelers vast te houden door kleine winsten) en andere schadelijke gamification (in principe het toepassen van spelelementen en spelprincipes in een niet-spelcontext om gedrag te sturen, betrokkenheid te vergroten en motivatie te stimuleren).
Daarnaast richtten de politici hun vizier op de reclame. Of ‘overtuigende technieken’ zoals ze die noemen en dan bedoelen ze gerichte advertenties, influencermarketing, ‘verslavend ontwerp’ en dark patterns (manipulatieve ontwerpen om mensen koopbeslissingen te laten nemen die ze eigenlijk niet willen zoals terugkerende kosten enzovoort).
Bovendien wil het parlement dat alle videoplatforms onder de digital services act of DSA zouden komen te vallen. Dat wil zeggen dat ze door de Commissie gecontroleerd en bestraft kunnen worden als zeer grote platformbedrijven zoals Youtube, Facebook of X. Die controle houdt in dat de Commissie censuur of monitoren van klanten kan opleggen voor desinformatie of misinformatie.
Verbieden, verbieden verbieden
Zowat elke techniek is dankzij lobbygroepen in het rapport gestoken. Toevallig allemaal onderwerpen die de Commissie zeer graag wil gaan reguleren. Van lootboxes (schatkisten in computerspelletjes), in-appmunten, raderen van fortuin of het betalen voor progressie … allemaal moet het verboden worden.
De parlementairen dromen ook van ‘urgente actie’ op ethische en juridische gronden om generatieve kunstmatige intelligentie (AI) aan te pakken. Opnieuw gooien ze alles op een hoop van deepfakes, metgezelchatbots, AI-agents en AI-naaktapps die zonder toestemming van de geportretteerde beelden manipuleren.
De websites die zich niet aan deze voorgestelde regels houden moeten verboden worden en door de Europese Commissie gestraft. Het grootste praktische bezwaar tegen dit rapport geeft het rapport zelf. Ze citeren een onderzoek waaruit blijkt dat 97 procent van de jongeren dagelijks online is. 78 procent gebruikt hun smartphone of ander apparaat minstens elk uur. Eén op vier jongeren vertoont ‘problematisch’ of ‘disfunctioneel’ smartphonegedrag dat zeer sterk lijkt op een verslaving.
97 procent van de jongeren. Zoiets valt gewoon niet te reguleren op deze manier. Het enige doel achter een dergelijke poging is het invoeren van een digitale massasurveillance waarbij iedereen overal en altijd moet inloggen met een door de EU voorziene digitale identiteit of Europese eID-identiteitswallet.
Meer over de Europese Unie
