Overschotten aan emissierechten vrijgeven kan prijzen verlagen, maar Ecolo weigert

N-VA-Kamerlid Bert Wollants pleit ervoor de overschotten aan emissierechten op Europees niveau te gebruiken om de prijzen voor CO2 te drukken. Die prijsverlaging kan dan doorgerekend worden aan gezinnen en bedrijven. “Dat maakt iedereen die energie nodig heeft een stuk weerbaarder in deze crisis”, verklaart Wollants. Ecolo weigerde het voorstel echter onmiddellijk.

Er bestaat een markt voor emissierechten. Dit zijn rechten die landen of bedrijven kunnen kopen waardoor ze koolstofdioxide mogen uitstoten. Met één emissierecht mag een bedrijf één ton koolstofdioxide (C02) uitstoten. Het aantal beschikbare rechten is beperkt en gaat elk jaar verder omlaag. Het is een manier om op termijn minder CO2 uit te stoten.

Intussen zijn de marktprijzen voor emissierechten opgelopen tot meer dan 80 miljoen euro per emissierecht. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Er zijn echter jaarlijks structurele overschotten van emissierechten. De Europese Commissie maakte het in 2014 mogelijk om zulke rechten tijdelijk uit de markt te halen en in een reserve te zetten.

Overschotten aanspreken om prijs te drukken

Volgens Wollants zorgde dat voor een structurele verhoging van de prijs van de emissierechten. “Vanaf 2023 worden er bovendien ook rechten vernietigd, wat de prijs ervan op een hoog niveau moet houden”, aldus het de energie-expert van de N-VA. Hij pleit er dan ook voor die overschotten aan te spreken en meer emissierechten beschikbaar te maken op de markt. Dat zou de prijs van een emissierecht namelijk fors kunnen doen dalen. “En zo moet er minder doorgerekend worden aan gezinnen en bedrijven”, benadrukt Wollants. “De gas- en olieprijzen zijn nu zó hoog dat je het echt niet kan verantwoorden om ook nog eens recordbedragen te gaan aanrekenen voor CO2.”

Bevoegd minister Zakia Khattabi (Ecolo) wordt door Wollants opgeroepen om het dossier samen met haar collega’s van de gewesten op de Europese tafel te leggen. Haar kabinet was echter niet enorm positief over het voorstel. De ecologisten hekelen het “negatief milieueffect”. Daarnaast mist het volgens hen een positief economisch effect: “De prijzen worden niet bepaald door het aantal rechten, maar door de toekomstige mitigatiekosten.”

Economische logica

Opvallend, vindt Bert Wollants: “Het marktstabiliteitsreserve werd geïntroduceerd omdat er door de ruime beschikbaarheid van rechten op de markt een lage prijs voor die rechten werd gerealiseerd. Dat is ook wat de Europese Commissie er zelf over zegt.” Logisch, noemt Wollants dat, in een markt die wordt gestuurd door vraag en aanbod. “Dat ontkennen is alvast opmerkelijk.”

“Het lijkt er dus eerder op dat dit voor Khattabi een heilig huisje is waaraan niet mag geraakt worden”, oordeelt Wollants. “Nochtans is er door de extreem hoge energieprijzen niemand die meer dan nodig energie zal verbruiken en dus CO2 zal uitstoten. Onbegrijpelijk dat deze piste zelfs niet mag besproken worden om de prijzen voor gezinnen en bedrijven te temperen.”

Andy Pieters, de woordvoerder van de bevoegde Vlaamse minister, Zuhal Demir (N-VA), noemde het een “spijtige zaak” dat de federale Ecolo-minister zo negatief tegenover het voorstel staat. “Sinds vorig jaar heeft de Vlaamse regering hier een officieel standpunt over. Wij zijn van mening dat het vrijmaken van meer emissierechten de prijzen kan doen dalen. We hebben de andere gewesten en de federale minister hier ook meermaals op aangesproken, maar zij blijven de boot afhouden.”