Na zijn nipte verkiezingsoverwinning op de EU-gezinde liberale kandidaat Trzaskowski, kreeg de onafhankelijke kandidaat Karol Nawrocki een massa kritiek over zich heen.
Soms was dat terecht. Hij had op sociale media inderdaad allerlei toezeggingen gedaan aan de twee andere rechtse kandidaten die in de eerste ronde goed hadden gescoord, ook aan de hysterisch nationalistische, antisemitische, anti-Oekraïense monarchistische partij Konfederacjavan Grzegorz Braun. U hebt hem misschien gezien terwijl hij in het Poolse parlement met een brandblusser de kaarsen op een joodse (achtarmige) Chanuka-kandelaar met schuim onderspoot. In media stond dat het een (zesarmige) menora was, wat alleen maar bewijst hoe onwetend journalisten zijn. Braun verstoorde bij een andere gelegenheid ook de minuut stilte ter herdenking van de slachtoffers van de Holocaust.
Braun is een monarchist. Dat is op zich geen teken van waanzin. Maar Braun wil geen nieuwe dynastie, hij wil Jezus Christus tot koning van Polen laten kronen. Terwijl Christus niet eens koning wilde worden van zijn eigen land Judea.
Revisionistisch?
Ja, Nawrocki heeft zich toen als een echte opportunistische politicus gedragen, die gratuite beloften deed die hij niet kon nakomen. Nawrocki is een partijloze politicus, hoewel hij openlijk werd gesteund door de fatsoenlijk rechtse partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Maar zo’n trucs met onafhankelijke kandidaten ziet men ook in de beste democratieën… Hij is een conservatieve katholiek, tegen abortus, tegen de transgenderlobby, tegen het migratiepact, militant anitcommunist, pro-NAVO, maar anti-EU. Tot voor kort werd hij als een aanhanger van Trump beschouwd. Maar dat was voor de rampzalige ruzie met Zelensky.
Hij werd vooral bekritiseerd vanwege zijn Instituut voor Nationale Herinnering dat ‘revisionistisch’ zou zijn en het lijden van de Joden onder het nazi-bewind zou minimaliseren. Vooral enkele Israëlische kranten gingen hier ernstig uit de bocht. Op de Engelstalige versie van de webstek van dit instituut zocht ik bijvoorbeeld het lemma ‘Auschwitz’ op. Daar staat alles wat men ook in andere publicaties vindt over de Holocaust, de vernietigingskampen van de nazi’s op Pools grondgebied – die door sommige Duitse media onlangs nog “Poolse kampen” werden genoemd. Geen ‘revisionisme’ en zeker geen negationisme. Maar hier wordt ook de andere, voor het grote publiek onbekende kant van de Poolse tragedie belicht. De nazi’s hebben in Polen niet alleen drie miljoen Joden vermoord, maar ook drie miljoen niet-Joodse Poolse burgers, en de communisten later ook nog eens een miljoen.
Helden?
Volgens de gepolitiseerde versie van het PiS was Polen een natie van uitsluitend helden. Dat is natuurlijk niet waar. Ook in Polen was er nog een virulent katholiek antisemitisme. Ook Polen hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog soms Joden verklikt en zelfs pogroms gehouden. Uitsluitend helden? Natuurlijk niet. Maar wel veel meer helden en veel minder lafaards en opportunisten dan in andere bezette landen. Polen was het enige land waar vanaf dag één na de capitulatie alle politieke geschillen – behalve met de communisten – werden opzijgeschoven en er over de partijgrenzen heen een georganiseerd, eengemaakt ondergronds leger werd opgericht, waarbij drie van de zeven bevelhebbers Joods waren, met een speciale onderafdeling ‘Zegota’, die Joden hielp onderduiken bij gezinnen, in kloosters of in een nationaal georganiseerd netwerk van schuilplaatsen. En dat alles ondanks het feit dat de risico’s voor de mensen die daar in Polen aan meewerkten veel en veel groter waren dan in Frankrijk, Nederland of België.
Alle leden van Zegota die na de oorlog in handen van de Sovjets vielen, werden overigens na een schijnproces geëxecuteerd. Als men de publicaties van Nawrocki los van de Poolse context leest, dan vindt men er inderdaad meer aandacht voor de Poolse slachtoffers dan voor de Joodse. Maar als men ze leest zoals ze bedoeld zijn, in samenhang met alles wat er reeds over Polen en Joden in de Tweede Wereldoorlog werd gepubliceerd, dan ziet men dat ze een noodzakelijke aanvulling zijn.
