Stemde België woensdag voor Chat Control of onthield het zich? Het regelgevend kader dat woensdag werd toegevoegd, maakt Chat Control volgens experten mogelijk. Volgens de N-VA onthield België zich bij de stemming. Andere bronnen zeggen dat enkel Italië zich onthield. “Er is een ingewikkelde uitleg voor”, zegt iemand binnen de Belgische diplomatie.
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
Afgelopen woensdag keurden de EU-lidstaten een regelgevend kader goed dat de detectie en rapportage van materiaal over seksueel misbruik van kinderen (CSAM) moet invoeren. Dit gebeurde via een verordening, dus zonder dat één nationaal parlement daarover heeft mogen stemmen.
Chat Control
Die verordening kreeg de bijnaam Chat Control, omdat een deel van de maatregelen eruit zou bestaan de privéberichten van alle Europeanen te scannen op mogelijk criminele misbruikbeelden.
De goedgekeurde verordening is een derde versie. De eerste twee werden afgevoerd na hevige protesten omwille van de privacy in de meeste lidstaten. De tweede versie sneuvelde trouwens amper een maand geleden. Plots dook vorige week een derde versie op, die in alle stilte toch geagendeerd werd en ook meteen goedgekeurd werd.
Die beslissing werd genomen door hoge ambtenaren en diplomaten die overleggen binnen de Raad van de Europese Unie, de zogenaamde Coreper. Dat verklaart misschien waarom noch de kabinetten van de ministers van binnenlandse zaken als van justitie reageerden op vragen over de argumenten waarom de Belgische regering – die beweerde tegen te zijn – plots voor stemde.
België stemde niet voor
Jeroen Bergers, Kamerlid van de N-VA, reageerde donderdag op de beslissing van woensdag. “Met N-VA zijn we nog steeds tegen, daarom dat de vertegenwoordiger van België zich ook onthouden heeft. Over een tegenstem is jammer genoeg geen consensus in de regering, wat nodig is. De strijd zal met dit nieuwe voorstel moeilijker zijn dan bij het vorige merken we, maar dat houdt ons niet tegen. Ik werk zelf op dit moment aan een resolutie om de collega’s te overtuigen van een tegenstem.”
Volgens Bergers onthield België zich, wat andere bronnen dan weer ontkennen. Nochtans is het belangrijk. Onthoudingen in de Raad tellen immers mee voor het vormen van een blokkeringsminderheid. Volgens Bergers doet zijn partij het maximale door “zolang er geen consensus is, dit initiatief tegen te houden”.
België heeft dus niet voor gestemd, zegt een bron binnen de Belgische diplomatiek. “Maar daar is een ingewikkelde uitleg voor. Na de laatste besprekingen met de lidstaten stelde het Deense Voorzitterschap vast dat er een gekwalificeerde meerderheid was, zonder België mee te tellen.” Daarom stelden de Denen het in het Comité van Permanente Vertegenwoordigers voor als een pro-forma ‘A-punt’, wat ervoor zorgt dat er geen discussie volgt. Bepaalde bronnen zeggen dat de onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Raad nu verder gaan. “Pas na een (eventueel) akkoord tussen de instellingen wordt er gestemd. België zou dan niet voor stemmen.”
Achterdeur
Die argumenten zullen nodig zijn, want de informaticus en digitaal expert Michel Portier merkte op dat Chat Control door de diplomaten aangenomen werd, inclusief de beruchte achterdeur in de vorm van artikel 4 over ‘risico mitigatie’. Een artikel waarbij “het juridisch vaag blijft of een provider wel genoeg doet als hij niet scant”.
Volgens deze expert, die in de Nederlandse Tweede Kamer over de problematiek sprak was het daarom een donkere dag. Hij hoopt nog altijd dat Chat Control sneuvelt tijdens de onderhandelingen tussen de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement.
Alles draait met andere woorden om het “achterdeurartikel”. Artikel 4 van de voorgestelde EU-verordening inzake de preventie en bestrijding van seksueel misbruik van kinderen (CSAM-verordening) verplicht aanbieders van onlinediensten, zoals hosting- en communicatiediensten, om risicoanalyses uit te voeren en passende risicobeperkende maatregelen te nemen. De zogenaamde ‘mitigatie’.
Verplichte surveillance
In praktijk betekent dit in de huidige versie het invoeren van verplichte surveillance van alle tekstchats, e-mails en sociale media in de EU. Verplichte registratie van je digitale identiteit om nog bij je chatberichten, e-mails of sociale media te kunnen en een minimumleeftijd van 16 jaar om chat, e-mail en sociale media te mogen gebruiken.
Dat laatste werd (heel toevallig) ook woensdag in een resolutie van het Europees Parlement gestemd. Het Europees Parlement wil dat tieners onder de 16 jaar geen sociale media mogen gebruiken zonder toestemming van hun ouders. Kinderen onder de 13 jaar zouden in het geheel geen sociale media mogen gebruiken. Zo’n resolutie is een soort oproep, geen wet.
Volgens de luidste criticus tegen Chat Control, Patrick Breyer, liegt de Europese Unie de mensen voor als ze beweren dat Chat Control zwaar afgezwakt werd. Volgens Breyer hebben ze het gewoon geprivatiseerd, door de uitvoering ervan in de nek van socialemediaplatformen te schuiven. Wat volgens Breyer wél blijft is de onnodige massasurveillance, het verplichten van identiteitsbewijzen en dus het einde van de anonimiteit en een soort digitaal huisarrest voor tieners.
Big Brother-wet
Dat is toch opmerkelijk. Jarenlang probeerde de Europese Commissie chat control in te voeren en jarenlang mislukte dat dankzij EU-landen die dwars lagen. Afgelopen woensdag stemden de lidstaten in stilte in met het voorstel. Nederland stemde tegen, omdat het in hun parlement zeer gevoelig lag en daar een meerderheid bestond voor moties tegen chat control. De Tweede Kamer verplichtte de Nederlandse regering tegen te stemmen.
Het laatste voorstel werd voorgesteld als een compromis. De inzet van ’Chat Control’ is nu niet langer verplicht, maar de wet geeft bedrijven permanent de toestemming om vrijwillig berichten te scannen op misbruikmateriaal. Dat wil zeggen dat de bedrijven de privacyregels mogen negeren en berichten kunnen scannen. Daar zijn twee belangrijke aspecten aan: ten eerste zijn ze, als ze iets vinden, verplicht dit te melden bij de overheid. Ten tweede zullen alle bedrijven bezwijken onder de druk van de EU om ‘vrijwillig’ te scannen, al was het omdat de Europese Commissie hen anders het leven zuur maakt met andere Europese wetgeving zoals de digital services act (DSA).
