François Gemenne is een Belgische onderzoeker en politicoloog, gespecialiseerd in milieu en klimaat. Hij is ook actief in de groen-progressieve beweging. In een interview met Le Figaro waarschuwt hij voor de autoritaire trend die ingang vindt bij veel klimaatactivisten.
De laatste weken laten activisten van organisaties zoals Just Stop Oil zich steeds vaker negatief opmerken met verstorende acties en vandalisme. Vooral de aanvallen tegen kunstschatten stuiten veel mensen tegen de borst.
François Gemenne is naar eigen zeggen bezorgd over het radicalisme van sommige klimaatactivisten. Dat leidt volgens hem de aandacht af van de ecologische boodschap. “Deze activisten zijn van mening dat de tot nu toe gebruikte middelen van waarschuwing of mobilisatie niet hebben gewerkt en dat er radicalere of zelfs gewelddadigere manieren van actie nodig zijn om zichzelf te laten horen”, schetst hij.
Maar Gemenne weet dat de meeste mensen helemaal niet overtuigd moeten worden. “Het klimaatalarm is gegeven en op grote schaal gehoord: 85 procent van de Fransen zegt dat ze bezorgd zijn over klimaatverandering, zo blijkt uit een studie van de denktank Common Destiny.”
Catastrofale verhalen
Om de ecologische transitie te realiseren, raadt Gemenne aan om via bedrijven te werken. “We verwachten vaak te veel van overheden of internationale onderhandelingen”, legt hij uit. “Er moet actie worden ondernomen op het niveau van de gemeenschap en het bedrijfsleven. Franse multinationals zoals Lafarge, TotalEnergies, Vinci en Veolia zijn in staat om acties uit te voeren buiten de grenzen van Frankrijk en om hefbomen te bedienen binnen een kapitalistisch systeem dat duidelijk niet ideaal is, maar het enige is dat we op dit moment hebben.”
De Belgische onderzoeker is van mening dat catastrofale verhalen “gevaarlijk” zijn. “Elk autoritair beleid is gedoemd te mislukken”, waarschuwt hij. Voor hem zou “een vorm van groene dictatuur” een doodlopende weg zijn.
De politieke uitdaging is volgens Gemenne om van de strijd tegen klimaatverandering, die vandaag wordt gezien in termen van beperkingen en inspanningen, een mobiliserend politiek project voor de samenleving te maken. In die optiek maakt hij zich zorgen over “de stigmatisering van gedrag”.
Artikel 526 van het Strafwetboek wordt aangevuld met een lid, luidende:
“Met gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met geldboete van vijfhonderd euro tot vijfduizend euro wordt gestraft hij die een in een museum tentoongesteld kunstwerk of het materiaal rechtstreeks bestemd voor de bescherming ervan, vernielt, neerhaalt, verminkt, beschadigt of bevuilt.”