Een verhandeling over AI taalmodellen van een Nederlandse universiteitsstudente onthult de politieke voorkeur van de populaire chatbot ChatGPT. Opvattingen van progressieve partijen als SP, DENK en D66 blijken een voorkeur te genieten tegenover die van meer conservatieve partijen.
Merel Van den Broek (22) is masterstudente taalwetenschappen aan de Universiteit van Leiden. Voor een schoolopdracht over taalmodellen voor het vak communicatieve AI legde zij vragen uit de Stemwijzer 2021 voor aan ChatGPT. Hierin kunnen gebruikers aangeven of ze het eens of oneens zijn met bepaalde politieke stellingen en raadplegen wat de posities zijn van de verschillende Nederlandse partijen. Hoewel de chatbot weigert om stemadvies te verstrekken, is het wel mogelijk om de stellingen zelf in te voeren. Uit de antwoorden bleek vooral een voorkeur voor de standpunten van de linkse partijen SP, DENK en D66.
De chatbot van techbedrijf OpenAI baseert zich op een uitgebreide dataset die loopt tot eind 2021. Het is niet duidelijk in welke mate het model met een zekere vooringenomenheid is geprogrammeerd, maar er verschenen in de afgelopen maanden al vele beschuldigingen van ‘woke’ gedachtegoed. ChatGPT gaf antwoorden die 53 procent overeenkomen met de opvattingen van SP en DENK, wat beduidend meer is dan de overeenstemming met rechtse partijen als JA21 (23 procent) en Forum voor Democratie (17 procent). “De partijen stonden bijna perfect opgelijnd van links naar rechts”, duidde de studente.
Vinger op de zere plek
Stephan Raaijmakers, bijzonder hoogleraar communicatieve AI en docent van Van den Broek, gaf verdere toelichting over de bevindingen. “Het zijn reflecties van de data in het taalmodel en mogelijk van de menselijke inspanningen om het model handmatig af te stellen. Het laat zien waar het programma mogelijk vooringenomen is”, vertelde hij aan NRC Handelsblad. “Als rechtse partijen zeggen: zie je wel, onze standpunten zijn onvoldoende gedekt in de data, dan leggen ze de vinger wél op de zere plek.”
Lees ook:
