In 2022 werden voor het eerst minder dan 800.000 kinderen geboren in Japan. Dankzij lage geboortecijfers en minimale immigratie kent de bevolking van het Oost-Aziatische land al sinds 2010 een netto-afname.
Om een bevolkingskrimp te voorkomen dient de gemiddelde vrouw 2,1 kinderen te krijgen. In Japan ligt dat vruchtbaarheidscijfer momenteel op 1,3, waardoor het land in sneltempo aan het vergrijzen is. Verder is ook de hoge levensverwachting van bijna 85 jaar een factor die sterk bijdraagt aan die verouderende populatie. De Japanse eerste minister Fumio Kishida zei in januari dat het land “op de rand staat van het niet kunnen handhaven van de sociale functies”. “Betreffende de duurzaamheid en de inclusiviteit van de economie en de samenleving van onze natie, plaatsen we opvoedingsondersteuning als ons belangrijkste beleidsdoelstelling”, aldus Kishida.
Vanaf april komt de regering met een nieuwe instantie die zich over de demografische problematiek zal buigen. Eerdere overheidsinspanningen leverden voorlopig weinig op, maar de premier kondigde aan dat het budget voor geboortepolitiek nu zal verdubbelen.
Negatief toekomstbeeld
Lage geboortecijfers zijn een veelvoorkomend vraagstuk in geïndustrialiseerde landen. De economische welvaart en lage kindersterfte leiden dan op enkele generaties tijd tot een dramatische daling van het aantal geboortes. In Japan zijn de kosten voor levensonderhoud en huisvesting ook een groot probleem dat een mogelijke kinderwens in de weg staat. Verder neemt ook het aantal jonge alleenstaanden sterk toe, gepaard met een steeds negatievere kijk op de toekomst.
De Japanners gaan er wel rationeel mee om:
1. Geen open grenzenpolitiek met de extreme extra kosten van uitkeringen en misdaad die dit meebrengt.
2. Verder doorgevoerde robotisering in de industrie.
3. Eigen volk aanmoedigen zich voort te planten en de trend te keren.
4. Laat met pensioen & respect voor de ouderen.
5. Focus op opleidingen met toegevoegde waarde.