Het kasteel van Saffelberg, ook het kasteel van Oplombeek genoemd, is een kasteeldomein gelegen in de Vlaams-Brabantse gemeente Gooik, in het Pajottenland.
Het landgoed is traceerbaar op de Ferarriskaarten en was sinds de jaren 1830 in handen van de Brusselse eigenaar Jean-Baptiste Claessens. In 1906 kwam het domein in het bezit van de familie Van Oldeneel tot Oldenzeel – De Wouters de Bouchout, waarop zich al een landhuis bevond.
Transformatie
Tussen 1909 en 1912 vond er een transformatie plaats waarbij het bestaande landhuis werd vervangen door een nieuw opgetrokken kasteel. De architect Gustave Van den Bemden tekende het ontwerp van dit neorenaissance kasteel in Franse stijl.
Het kasteel herbergt een variëteit aan architecturale stijlen. Het salon en de traphal zijn ontworpen volgens de neo-Lodewijk XV-stijl, terwijl de rookkamer een neo-Empirestijl uitstraalt. Bovendien zijn de eetkamers vormgegeven met elementen uit de neo-Vlaamse renaissancestijl.
Landschapsarchitect Auguste-Louis Delvaux speelde een rol in de tuinaanleg, waarbij een strakke lay-out tussen de straat en het kasteel werd gecreëerd met rotondes en siervoorzieningen. Het park werd uitgebreid en beplant met diverse bomen en struiken, waaronder enkele zeldzame soorten.
Adellijke bezoeker
Tot voor kort was het kasteel nog in het bezit van de familie Van Oldeneel. Eind 2006 wordt het openbaar verkocht. Net daarvoor mag iedereen het kasteel bezoeken.
Onder de bezoekers bevindt zich ook Philippe Van Oldeneel tot Oldenzeel. Hij werd in het kasteel geboren, gedoopt en deed er zijn beide communies. Tot 1994 woonde hij op het kasteel, daarna verhuisde hij naar Sint-Genesius-Rode.
“Ik hoop dat het kasteel na de verkoop voor het publiek en voor mezelf toegankelijk blijft”, zegt de dan kranige tachtiger in de media. “Ik herinner me nog haarfijn de dagen dat hier 7 tuinmannen, 2 kamermeisjes, een kokkin, een chauffeur en een jachtopziener rondliepen. Ik heb hier nog het diner weten opdienen door lakeien met witte handschoen en kniekousen.”
In de kapel wijst Philippe op de merkwaardige glasramen met het wapenschild van zijn familie. “En midden in de vijver stond een paal om te verhinderen dat stropers met netten ’s nachts de visrijke vijver leeghaalden”, weet hij nog.
Tot en met de dood van de laatste bewoonster, barones Monique Van Oldeneel tot Oldenzeel (24-05), geraakte namelijk niemand verder dan de hekken, behalve het personeel natuurlijk. Van Oldenneel of Van Oldenneel de Heerenbrinck is een geslacht van oude Overijsselse adel. Er bestaat ook een tak onder de naam Van Oldeneel tot Oldenzeel.
Hoge plafonds
Het kasteel van Saffelberg bevat tientallen ruime kamers met hoge plafonds. Centraal aan de ingang staat een brede trap, die naar de bovenverdiepingen en de kapel leiden. Met een likje verf en de aanpassing van elektriciteit en verwarming is het kasteel instapklaar.
Struikelblok dan is de bestemming voor het kasteel: wie het kasteel koopt, kan en mag er alleen wonen: horeca of andere initiatieven zijn uitgesloten. Voor een aanpassing van het gewestplan voor deze site moet de toekomstige eigenaar alleszins voorbij het gemeentebestuur van Gooik en de Vlaamse overheid.
Het kasteel was sinds januari 2005 eigendom van de Koning Boudewijnstichting. Die had het geërfd van de eigenares, barones Monique Van Oldeneel tot Oldenzeel. De barones had in haar testament uitdrukkelijk neergeschreven dat de opbrengst van het kasteel, de inboedel en de landerijen moest gaan naar projecten voor armoedebestrijding. De Koning Boudewijnstichting wil met de opbrengst van het kasteel sociale projecten steunen.
In 2007 werd het kasteel verworven door een investeringsonderneming. Sindsdien onderging het kasteel een volledige restauratie en is het getransformeerd tot het centrum van een omvangrijk bedrijf. Het herbergt nu kantoren, vergaderruimtes, een eetzaal en diverse andere faciliteiten.