Elke dinsdag verschijnt op PAL een doorlichting van een ngo door expert en auteur van het boek ‘Hoe goed is het goede doel?’ Thierry Debels. We vervolgen de reeks met ATD Vierde Wereld in België.
ATD Vierde Wereld strijdt samen met mensen in armoede voor een wereld zonder armoede en sociale uitsluiting. ATD staat voor All Together for Dignity (Samen voor Waardigheid).
Wat zijn de hoofddoelstellingen van de ngo?
Thierry Debels: “Om armoede zo goed als mogelijk te bestrijden werken ze samen met mensen die in armoede leven of hebben geleefd.”
Kerncijfers ATD (stichting)
- Inkomsten 2023: 1.429.492 euro
- Totale subsidies 2023: 830.340 euro
- Fondsenwerving 2023: 387.168 euro (giften)
- Personeelsleden: 3,4 VTE (enkel vzw ATD Vlaanderen)
- Eigen vermogen eind 2023: 3.026.131 euro
- Laatste jaarresultaat: verlies van 287.581 euro
- Directeur: Bert Luyts, nationaal verantwoordelijke ATD Vierde Wereld België
- Score ngo: 5/10
Hoeveel gaat er per 100 euro effectief naar het goede doel?
“Volgens de organisatie gaat (slechts) 78 procent van de inkomsten in ons land naar de acties. Dat is een van de lagere percentages van onze reeks. Zestien procent gaat naar werking en andere kosten, zes procent naar fondsenwerving. In totaal 22 procent dus.”
Is de organisatie politiek neutraal? Wat is de ideologische oorsprong?
“ATD is een internationale beweging die in 1957 opgericht werd door Joseph Wresinski. Ze brengt mensen van verschillende culturen en sociale achtergronden samen in meer dan 30 landen in Afrika, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Azië en Europa.”
Heeft de organisatie een voorkeur op vlak van de staatsstructuur? Openlijk Belgisch- of Vlaamsgezind of eerder neutraal?
Debels: “Eerst moet gesteld worden dat de structuur van de organisatie in ons land vrij complex is. Er zijn immers 5 ondernemingen. Er is de Stichting ATD Vierde Wereld België. Daarnaast de VZW ATD Vierde Wereld België, de ASBL ATD Quart Monde Wallonie – Bruxelles, de VZW ATD Vierde Wereld Vlaanderen en de ASBL ATD Quart Monde Jeunesse Wallonie – Bruxelles.”
“Onze financiële analyse beperkt zich hoofdzakelijk tot de stichting. Op basis van de groepsstructuur zie je wel dat de internationale organisatie ATD de structuur van België volgt.”
Wat was de belangrijkste realisatie van de ngo het afgelopen jaar?
Thierry Debels: “Sinds juni 2022 organiseren ze jaarlijks een bestuursweekend in het Maison Notre Dame du Chant d’Oiseau. Een groep bestaande uit militanten, medestanders, medewerkers, vaste vrijwilligers, Franstaligen en Nederlandstaligen komt er samen: ieder engagement is volgens de organisatie vertegenwoordigd. Het eerste doel was om samen te werken aan de gewenste richting voor de Beweging, op basis van het strategisch plan 2021-2025.”
“In 2023 hebben ze zich naar eigen schrijven geconcentreerd op de vraag naar de rol van elk engagement die in hun beweging bestaat, om de groep die werkt aan de nieuwe statuten te ‘inspireren’. Het weekend werd voorbereid door onder andere een groep militanten. Er was een professionele coach aanwezig om de gesprekken in goede banen te leiden.”
Wat was de grootste tegenslag of mislukking voor de ngo afgelopen jaar?
“Je kan niet naast het dubbele verlies in boekjaren 2022 en 2023 van de stichting kijken. De organisatie: ‘Het tekort van het jaar wordt gedekt door de reserves, die in 2022 met 803.221 euro zijn toegenomen dankzij drie legaten. Deze praktijk om legaten van meer dan 100.000 euro ten laste te brengen van het verenigingsfonds is sinds 2019 opgenomen in onze waarderingsregels.’ Het is nu uitkijken naar de cijfers van boekjaar 2024.”
Bent u tijdens uw onderzoek nog vermeldenswaardige zaken tegengekomen?
“In een financieel rapport zien we dat de zogeheten ratio KAB/Totaal baten in 2023 (al) 16,8% bedroeg. In 2022 was dat 15,8 procent en in 2021 slechts 13,3 procent. KAB staat voor kosten voor algemeen beheer. Iets om in de gaten te houden dus.”
Stel dat iemand de doelstellingen van deze ngo wil ondersteunen, welke score, van 1 tot 10, zou u deze organisatie geven om te bepalen of ze het waard is gesteund te worden?
“Ik vind de structuur van de internationale organisatie in ons land een beetje merkwaardig en ook complex, met die verschillende vennootschappen (liefst 4 vzw’s en een stichting). Wat me ook opviel, was het al bij al vrij beperkte percentage van inkomsten dat naar de doelstellingen gaat. Ook de verhouding KAB/Totaal baten kan beter. Tot slot springt ook het verlies van de stichting in 2022 en 2023 in het oog. Die elementen zijn overigens niet los van elkaar te zien. Een vijf.”
Meer over goede doelen en ngo’s
