In het Vlaams regeerakkoord staat dat er een versoepeling komt van de lage-emissiezones (LEZ) in het Vlaams Gewest. Volgens Vlaams Parlementslid Andy Pieters (N-VA) dreigt die er niet te komen door “zwaar getalm” van de bevoegde minister Jo Brouns (cd&v). De term versoepeling is hier trouwens een politiek eufemisme voor ‘niet verstrengen’.
“Steeds meer mensen maken zich grote zorgen door zwaar getalm over de versoepeling van de lage- emissiezones. Over vier maanden gaan automatische verstrengingen in”, schreef Pieters op X. Het parlementslid vraagt om de uitvoering van het regeerakkoord.
Erger nog: hij pleit er zelfs voor dat “alarmbellen zouden moeten afgaan”. Het parlement moet volgens Pieters het dossier overnemen.
In het Vlaamse regeerakkoord 2024-2029 werd deze wijziging aangekondigd: “Het wettelijk kader rond de lage-emissiezone (LEZ) wordt niet verder verstrengd dan de voorwaarden die op 1 september 2023 effectief van kracht waren.”
Tactisch spelletje van de N-VA?
Pikant detail is dat de partij van Pieters, namelijk de N-VA, in Antwerpen de LEZ invoerde en dit de stadskas goed spekt. Even leek het na de verkiezingen van juni 2024 dat de Vlaamse lage-emissiezones in Antwerpen en Gent zouden worden afgeschaft.
Tenminste, dat stond te lezen in de startnota van Bart De Wever (N-VA) om aan de Vlaamse regeringsonderhandelingen te beginnen. De Wever noemde destijds een afschaffing opportuun omdat “onze auto’s ook zonder die ‘pestmaatregel’richting elektrificatie verschuiven”.
De vraag dringt zich nu op of dit vanuit de N-VA een puur tactisch spelletje met het oog op de gemeentelijke verkiezingen in oktober 2024 was? Want van het afschaffen van de LEZ kwam uiteindelijk niks in het Vlaams regeerakkoord. Zover kwam het niet omdat cd&v en Vooruit bleken te willen vasthouden aan de LEZ.
Europese richtlijn als excuus
In de praktijk gaat het over de toegankelijkheid van Antwerpen, Gent en Brussel. Al valt de LEZ van Brussel onder de bevoegdheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en heeft noch de Vlaamse regering, noch het Vlaams Parlement daar dus enige bevoegdheid over.
De LEZ zijn overigens een implementatie van een Europese richtlijn. Dat betekent niet, zoals de Vlaamse politieke partijen vaak beweren, dat de LEZ verplicht moesten worden ingevoerd.
De invoering in het Vlaams Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waren voorbeelden van ‘goldplating’. Dat is de invoering van strengere wetgeving dan wat de Europese Commissie vraagt om bij de EU een goede indruk te maken (of om een eigen agenda door te voeren). De truc is dan om vervolgens te zeggen dat het van de EU moet.
Buurlanden zwichten voor protesten
In Frankrijk sneuvelde enkele maanden geleden de veralgemening van een draconische LEZ door volksprotesten. Omwille van de verkiezingen in 2024 schrapten de Walen in april 2024 al de door een groene Ecolo-minister geplande strenge lage-emissiezones voor heel Wallonië vanaf 2030.
In september 2024 stemde ook de Brusselse Regering ermee in om de verstrenging van haar LEZ met twee jaar uit te stellen. Uiteraard omwille van dezelfde gemeenteraadsverkiezingen. Na de eclatante verkiezingsnederlaag van Ecolo en de zware weerstand bij de bevolking rond de LEZ en het circulatieplan Good Move, zag met name de PS geen brood meer in een verstrenging van de LEZ.
Muurvast dossier in Vlaanderen
In het Vlaams Gewest zit dit dossier ondertussen muurvast. Er is wel over een versoepeling beslist, maar in realiteit is het helemaal geen versoepeling. De regering nam zich voor een verdere verstrenging niet uit te voeren. ‘Versoepeling’ is de framing die de Vlaamse Regering gebruikte in haar communicatie over de onpopulaire beslissing.
Omdat de minister van Omgeving, Jo Brouns (cd&v), niet beweegt of wil bewegen, betekent dit in de praktijk dat er niks in huis komt van het regeerakkoord zolang de versoepeling niet in wetgeving wordt verduidelijkt. De Vlaams minister van Mobiliteit, Annick De Ridder (N-VA), zou zelfs niet betrokken zijn in dit dossier. Het is dus wachten op wetgevend werk dat door het Vlaams Parlement moet worden goedgekeurd.
Limburgse concurrentiestrijd of echte vete?
De vraag is nu of achter het gekissebis tussen Pieters en Brouns meer schuilgaat dan een Limburgse concurrentiestrijd. Het lijkt meer op een vete die ontstond toen Pieters kabinetschef was van Zuhal Demir (N-VA). Voor haar zit hij trouwens als opvolger in het Vlaams Parlement.
In de vorige Vlaamse Regering botsten Brouns als minister van Landbouw en Demir als minister van Omgeving regelmatig, zowel inhoudelijk als omwille van het feit dat ze uit dezelfde kieskring (Limburg) kwamen. Het antwoord op die vraag zal bepalen hoe ernstig het er bij de N-VA écht om te doen is de ‘versoepeling’ van de LEZ in Antwerpen en Gent door te voeren.
Destijds waren de kiekefretters zo gebrand op LEZ inkomsten dat als je het UZ Jette binnendoor langs Wemmel benaderde, je automatisch en onomkeerbaar de LEZ grens overschreed. Gelukkig nu niet meer.
Het hele lez gedoe is pure geldklopperij en benadeelt de mensen die geen nieuwe auto, electrisch of hybride, kunnen kopen vanwege de hoge kostprijs. Alle politiekers die hiermee instemmen verdienen niet beter dan weggestemd te worden bij volgende verkiezingen. Spijtig heeft het merendeel van de bevolking geen kennis en begrip van goed bestuur en stemmen ze zichzelf richting armoede. Zielige kudde schapen.