Boeren protesteren tegen Mestactieplan: “C4 voor Demir”

Het gelekte mestactieplan zorgt voor onrust bij de boeren. Vooral de intensievere vormen van groenteteelt en aardappelkwekerij zou eraan moeten geloven, maar ook de biologische landbouw zal quasi onmogelijk kunnen voortbestaan. Het Mestactieplan zou ervoor zorgen dat er jaarlijks voor 165 miljoen euro minder aardappelen geproduceerd zouden kunnen worden in Vlaanderen.

Landbouworganisaties, natuurpartners en boeren mochten vorige week op de koffie op het kabinet van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), waar ze van de Vlaamse Landmaatschappij uitleg kregen over de uitrol van een nieuw mestactieplan (MAP) in het kader van het stikstofprobleem.

Momenteel bepaalt het mestdecreet dat er maximaal 170 kg aan stikstof uit dierlijke mest mag gebruikt worden per hectare landbouwgrond, wat ongeveer overeenkomt met de mestproductie van twee koeien. Het nieuwe MAP zou de maximale bemesting gewoon op perceelsniveau laten gelden, ongeacht wat voor gewassen er geteeld worden.

“Niet minder dan de doodsteek”

De tekst over het MAP werd zaterdag via De Tijd gelekt, en dat gebeurde volgens bevoegd minister Demir bewust om het thema aan de kant te schijven. Het is volgens haar een ‘georganiseerde aanval’ door landbouwersverenigingen. Maar die verenigingen vinden de eenzijdige tekst dan weer onaanvaardbaar. “Er was geen wederkerige communicatie”, vertelt Lode Ceyssens van Boerenbond. “We zijn verbijsterd over de manier waarop het gelopen in.”

Boerenbond, het Algemeen Boerensyndicaat, Jong ABS en Groene Kring noemen het plan “onaanvaardbaar voor de land-en tuinbouwers in Vlaanderen.” Nog voor de teksten de regeringstafel hebben bereikt, zorgen ze al voor commotie.

Voor 165 miljoen euro minder aardappels

Belgapom, de beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel-en verwerking, spreekt van een ‘atoombom’ en van ‘roekeloos’ gedrag van de minister. Zo’n 80 procent van de Vlaamse aardappelteelt zou onmogelijk worden. “Dat komt neer op het doodgraven van een enorm succesvolle industrie.” Vlaanderen is goed voor het grootste deel van de Belgische aardappelproductie: het Mestactieplan zou er volgens de boeren voor zorgen dat er jaarlijks voor 165 miljoen euro minder geproduceerd zou kunnen worden.

Woensdagochtend hebben een 200-tal boeren actie gevoerd aan de gebouwen van de Vlaamse Landmaatschappij in Herentals. Met zo’n 150 tractoren reden de landbouwers vanuit verschillende plaatsen in de Kempen naar Herentals om te protesteren tegen het nu al beruchte mestactieplan. In de tuin van het gebouw hebben de actievoerders op Allerzielen enkele kruisjes neergezet. Ook in Hasselt voeren de boeren actie. Belangrijk om te vermelden is dat de Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat de acties niet ondersteunen.

Demir kop van jut

Vlaams minister van Omgeving is opnieuw kop van jut na op de protestacties, met slogans als “C4 voor Demir”. In juni kreeg Demir nog een tijdlang politiebewaking omdat ze ernstige bedreigingen kreeg vanuit de landbouwsector. Destijds toerde ze samen met het Algemeen Boerensyndicaat door Vlaanderen om overal uitleg te geven over het verstrengde stikstofbeleid, waardoor een vijftigtal landbouwbedrijven verplicht zou moeten sluiten.

Boeren die willen opstarten of uitbreiden moeten aan strenge vergunningsvoorwaarden voldoen en zijn verplicht te investeren in dure technologie. Met het Boerensyndicaat heeft Demir een partner in de sector gevonden die constructief wil meewerken aan een “warme sanering, die de landbouwsector uiteindelijk ten goede zal komen”. Maar de boeren willen van sluiten niet weten.

Stikstof

De frustraties van de landbouwers zijn enigszins te verklaren. Zo bleken er tijdens de vorige en de huidige legislaturen communicatiefouten gemaakt te zijn die ervoor zorgden dat enkele bedrijven, waaronder bijvoorbeeld de Abdij van Averbode, niet tijdig op te hoogte werden gebracht van het feit dat ze moesten sluiten. Het dossier van Averbode bleek met haken en ogen aan elkaar te hangen, waardoor vooral Vlaams Parlementslid Gwendolyn Rutten (Open Vld) er een symbooldossier van maakte.

Het nieuwe Mestactieplan kadert in dezelfde strijd stikstof en zorgt ervoor dat bepaalde sectoren – bijvoorbeeld de aardappelteelt – aan enorme schaalverkleining zullen moeten gaan doen. Dat terwijl er vanuit de Boerenbond in het verleden altijd geadviseerd is om uit te breiden, zelfs wanneer men eigenlijk wist dat landbouwers hierdoor later in de problemen zouden komen. “Boerenbond is immers geen loutere belangenorganisatie, het is een miljardenbedrijf met een winstmodel uit schaalvergroting in de landbouw. Dat staat vaak in conflict met het algemeen belang”, vertelde Demir daarover. Maar Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) verdedigt de Boerenbond – een organisatie waar de cd&v goed in is vertegenwoordigd. “Een te lage prijs en waardering zijn vaak het probleem, waardoor schaalvergroting vaak het antwoord is.”

Hoe dan ook zal het Mestactieplan desastreuze gevolgen hebben voor de landbouw, indien het ingevoerd wordt. “Het kan toch niet zijn dat we de producten zoals aardappels niet meer lokaal mogen produceren, om ze dan vanuit de andere kant van de wereld in te gaan voeren?”

Lees ook: