De federale regering geeft een staatsbon uit waarop iedereen vanaf morgen kan intekenen. Die concurrentie vanuit de overheid zou de banken moeten aanzetten om de rente op de spaarboekjes te verhogen, maar dat werkte niet bij de grootbanken. Grootbanken zouden afspraken gemaakt hebben om niet te concurreren en stellen dat de federale overheid betrokken was. Dat wordt ontkend. Oppositiepartij N-VA eist een verklaring van minister van Financiën Vincent Van Peteghem.
Nadat Vincent Van Peteghem de staatsbon aankondigde, kondigden Argenta, Axa en Deutsche Bank al aan hun rente op de spaarboekjes te verhogen. De grootbanken, Belfius en BNP Paribas Fortis bijvoorbeeld, deden dat vooralsnog niet. Een woordvoerder van Belfius verklaarde dat de dertien banken die de staatsbon aanbieden niet in concurrentie zouden treden met bijvoorbeeld kasbons of gelijkaardige producten. Ze sloten hierover een overeenkomst met het Agenschap van de Schuld. “En wij maar denken dat kartelvorming en prijsafspraken verboden zijn”, reageert Noël Slangen op X. “Textbook concurrentievervalsing”, zegt ook econoom Peter De Keyzer.
Geloofwaardigheid
De federale regering gaf altijd aan dat het de bedoeling was om banken hogere rentes te doen aanbieden. Daarvoor werd de taks op de staatsbon ook gehalveerd tot 15 procent. “Maar door het met een akkoordje te gooien om niet te concurreren met de staatsbon, belazert de regering-De Croo al die trouwe spaarders”, reageert N-VA-fractievoorzitter Peter De Roover. “Op deze manier dient de staatsbon niet om de banken wakker te schudden, zoals de regering beweerde, maar om de lege staatskas te spekken.” Hij vraagt dan ook dringend uitleg van minister Van Peteghem. “Als dit waar is, dan is dit het definitieve einde van de geloofwaardigheid van de regering-De Croo.
Volgens het Agentschap van de Schuld zelf is er helemaal geen overeenkomst gesloten met de overheid die banken verbiedt de rente op te trekken. De enige contractuele clausule die gesloten werd, bestaat erin dat banken die de staatsbon aanbieden de rente op kasbons enkele dagen niet mogen optrekken.
Banken schuldig?
Minister Vincent Van Peteghem (cd&v) zelf oordeelt dat het wellicht de banken zelf zijn die zich schuldig gemaakt hebben aan ongeoorloofde prijsafspraken en dat ze de schuld op de overheid willen schuiven. “Het is aan de mededingingsautoriteit om te onderzoeken of er een probleem is”, klinkt het. Op prijsafspraken en kartelvorming staan boetes die kunnen oplopen tot tien procent van de jaaromzet.
Bankenfederatie Febelfin ontkent. “Er is geen sprake van afspraken inzake commercieel beleid en dus over rentetarieven tussen de banken. Dit is trouwens niet toegelaten volgens het concurrentierecht en dus absoluut niet aan de orde.”
Lees ook:
Geld op bank- en spaarrekeningen is de basis voor de leningen die de banken uitschrijven. De 5.400 miljard euro die de ECB de laatste acht jaar creëerde belandt hoe dan ook op bankrekeningen. Daardoor is de vraag van de banken naar meer spaargeld uiterst klein en zijn de intresten op spaarrekeningen zo laag. Doordat de ECB gestopt is met geldcreatie is de langetermijnrente verhoogd. Daardoor is de vraag naar (hypotheek)leningen gedaald. Hierdoor is de vraag naar meer spaargeld nog meer gedaald.