Op 10 maart leed de socialistische partij bij de parlementsverkiezingen van Portugal een historische nederlaag. De centrumrechtse AD rond de rechts-liberale partij PSD haalde met bijna 29 procent van de stemmen 80 zetels. Maar vooral opmerkelijk was de score van 18,1 procent van de rechtse Chega-partij.
Het migratiethema werd opeens het belangrijkste politieke thema! Helaas voor Chega opteerde de centrumrechtse PSD voor een cordon sanitaire en koos ze voor een minderheidsregering van PSD en een kleine christendemocratische formatie. Maar: de rol van Chega is allesbehalve uitgespeeld.
De Portugese regering heeft bij monde van Antonio Leitao Amaro (PSD), minister van Binnenlandse Zaken, ingrijpende wetswijzigingen in het Portugese migratiebeleid aangekondigd. Ingrijpend in de zin van verstrengde voorwaarden. Want tot hiertoe volstond het om vijf jaar legaal in Portugal te verblijven om het staatsburgerschap aan vragen; dit wordt door de nieuwe wetten tien jaar (en zeven jaar voor inwoners van de vroegere Portugese kolonies Brazilië, Angola, …). Ook andere nationaliteitsvoorwaarden worden strikter.
Controle hernemen
Portugal telt momenteel 1,5 miljoen legale vreemdelingen op een totale bevolking van 10,5 miljoen. De Brazilianen zijn de grootste groep met 450.000 inwoners. In 2023 naturaliseerde Portugal 141.300 illegaal in het land verblijvende vreemdelingen. De wetswijzigingen die binnenkort worden goedgekeurd, verstrengen de voorwaarden voor het krijgen van het staatsburgerschap: naast een goede kennis van de Portugese cultuur, zullen aspirant-staatsburgers een degelijke kennis van de Portugese taal moeten kunnen aantonen, mogen ze geen enkele strafrechtelijke veroordeling op hun naam hebben en moeten ze de democratische waarden van het land aanhangen.
Portugal wil verder gaan: als een genaturaliseerde burger voor een zwaar misdrijf wordt veroordeeld, zal het voortaan mogelijk zijn diens nationaliteit te ontnemen. En ook familiale hereniging zal aan nieuwe beperkingen worden onderworpen. Een migrant zal minstens twee jaar in Portugal moeten wonen vooraleer zijn familieleden te kunnen overbrengen. En enkel minderjarige kinderen kunnen worden herenigd. Voor Chega gaat dit natuurlijk niet ver genoeg, maar de partij zal de wijzigingen allicht steunen, al is het maar om het migratiebeleid eindelijk terug meer onder controle te krijgen.