Europa verandert van een open markteconomie naar een geopolitieke arena vol industrieel nationalisme. Voor België, dat floreerde in het oude systeem, dreigt dit desastreus uit te pakken. “Als het nieuwe Europa er een wordt zonder coördinatie en zonder strategie, dan zijn wij de grote verliezers, terwijl we vroeger net de winnaars waren”, waarschuwt Marc De Vos, co-CEO van Itinera en hoogleraar aan de UGent, in een interview met ‘t Pallieterke.
Het probleem zit diep. België kampt met een rampzalige begroting, economische afhankelijkheid en een gebrek aan strategische visie. “België is een land dat op zichzelf moeilijk in staat is om een heldere strategie te formuleren, laat staan zware beslissingen te nemen”, stelt De Vos vast. Daarom slaagt het er niet in zijn technologische en industriële focus scherp te stellen, iets waar andere Europese landen volop mee bezig zijn.
In het ‘oude’ Europa konden Belgische bedrijven floreren. “Onze private sector is van wereldniveau. Maar op politiek en bestuurlijk vlak halen we dat niveau niet. De EU was daarom voor ons een formidabele hefboom”, legt De Vos uit.
Volgens De Vos heeft de EU onder meer gezorgd voor een grotere markt, regels die onze bedrijven beschermden en kansen die we zelf nooit hadden kunnen afdwingen. “Maar als de nieuwe Europese realiteit er een wordt van geopolitiek, industrieel nationalisme en een gebrekkige coördinatie, schat ik de toekomst voor België weinig rooskleurig in”, waarschuwt hij.
Als het nieuwe Europa er een wordt zonder coördinatie en zonder strategie, dan zijn wij de grote verliezers, terwijl we vroeger net de winnaars waren
Benelux als redding uit geopolitieke impasse
Maar er is een oplossing. En die is misschien wel dichterbij dan we denken. “Een hernieuwde Benelux Unie kan een voorloper van een nieuw Europa zijn”, oppert De Vos.
De succesvolle maritieme samenwerking met Nederland moet volgens hem worden uitgebreid naar andere domeinen. België excelleert momenteel in onderwatertechnologie, zoals onderwaterdrones, mijnenvegers en andere toepassingen om de veiligheid op zee te garanderen, omdat het jaren geleden heeft gekozen voor gerichte samenwerking met Nederland en zich daardoor kon specialiseren in dat subdomein.
Dat experiment wil De Vos nu herhalen in andere domeinen. Of de bloedrode begrotingscijfers dat niet in de weg staan? “Het klopt helaas dat er weinig publiek geld is. Maar er is wel degelijk kapitaal aanwezig in België. Er is investeringsgeld. En dat komt vanzelf als je een overtuigende strategie hebt”, besluit hij.
