Vorige week kondigde de milieuorganisatie Dryade aan dat ze haar verzet tegen een verbreding van de Brusselse Ring zal staken. In ruil daarvoor bekwam ze dat op sommige delen van diezelfde Brusselse Ring de snelheid dynamisch aangepast zal worden om natuurgebieden te beschermen tegen te veel stikstof. Vraag is wat nu de volgende reden zal zijn waarmee een milieuorganisatie komt aandraven om de snelheid nog verder omlaag te halen of ergens weer een rijstrook weg te halen.
De wat oudere lezers zullen zich nog de tijd herinneren dat er eigenlijk maar één argument de ronde deed om de snelheid op autosnelwegen te beperken: de veiligheid. Daarbij klonk het ook steevast dat die 120 kilometer per uur je eigenlijk amper sneller op je plaats van bestemming brengen dan wanneer je aan 100 kilometer per uur over de autostrade rijdt.
Veiligheid lijkt ondertussen slechts nog een bijkomstigheid te zijn in de discussie over de maximumsnelheid op snelwegen. De ervaring leert ook dat een beperking tot 100 kilometer per uur slechts een tussenstap is om daarna te pleiten voor een verdere beperking tot 80 kilometer per uur. In Parijs staan ze zelfs al een paar stappen verder en mag je er op de ring nog slechts 50 kilometer per uur rijden, en dat pas als je eerst ook nog eens een milieuvignet gekocht hebt. Het is ongetwijfeld de natte droom van nogal wat Vlaamse milieu- en klimaatactivisten om op termijn hetzelfde te kunnen invoeren op de ringen rond Brussel en Antwerpen.
CO₂ en stikstof
Vandaag lijkt het wel of de snelheid op onze wegen enkel nog bepaald wordt aan de hand van de CO₂- en stikstofuitstoot van het verkeer. Die CO₂-uitstoot is de reden waarom nu al de snelheid op de Brusselse Ring beperkt is tot 100 kilometer per uur, tenminste toch wanneer je er niet in de file staat. Maar nu de Vlaamse overheid van plan is om bepaalde delen van de ring rond Brussel te verbreden met een extra rijstrook, zal de maximumsnelheid hier en daar verder omlaag gaan. Dat blijkt immers uit een overeenkomst die de Werkvennootschap, de organisatie die in naam van de Vlaamse overheid grote mobiliteitsprojecten ondersteunt, zopas heeft afgesloten met Dryade.
Voor lezers die de Brusselse Ring misschien niet onmiddellijk kunnen verbinden met een natuurgebied: het gaat hier voornamelijk om het Laarbeekbos in Jette. Dat bos is niet meer dan 34 hectare groot, een derde van een vierkante kilometer dus, maar werd wel uitgeroepen tot een Natura 2000-zone. In de buurt van het bos moet de Brusselse Ring over een relatief steile helling en dat zorgt regelmatig voor opstoppingen en files. De Vlaamse overheid wil daar al jaren iets aan doen, maar stuit steevast op verzet van buurtbewoners en milieuorganisaties.
Deze keer wordt een aanpassing van de ring om het verkeer beter te laten doorstromen niet tegengehouden, maar zal de maximumsnelheid dus dynamisch aangepast worden in functie van hoeveel stikstof het bos aankan.
Tweekoppige Dryade
De details van het akkoord kennen we niet, maar we vermoeden dat op basis van de meest recente stikstofnormen uitgerekend zal worden wat de maximale snelheid mag zijn in functie van het aantal auto’s dat voorbijrijdt. Hoe meer auto’s op de ring en hoe drukker het verkeer, des te lager wordt dus de maximumsnelheid. Daarmee komen de automobilisten op dit stuk van de ring vermoedelijk van de regen in de drup: waar tot nog toe de doorstroming van het verkeer geremd werd door vrachtwagens die moeite hadden om de helling op te komen, zal voortaan het verkeer geremd worden op basis van een stikstofnorm. De flessenhals wordt dus helemaal niet weggewerkt, maar geïnstitutionaliseerd.
Wat nog het meest van al verbazing oproept, is dat deze overeenkomst het werk is van niet meer dan twee juristen. Inderdaad, de ‘milieuorganisatie’ Dryade blijkt niet meer dan een samenwerking te zijn van een zekere Dries Verhaeghe en Elias Van Marcke. In De Tijd lazen we dat Verhaeghe een aantal jaren geleden nog voorzitter is geweest van de Vlaamse socialisten in Brussel-Stad. De twee zijn overigens niet aan hun proefstuk toe, want eerder wisten ze de Vlaamse overheid al te verplichten de bescherming van de wilde hamster ernstiger aan te passen en later dit jaar hopen ze de Vlaamse overheid ook op te leggen dat ongeveer een derde van Vlaanderen volledig pesticidevrij zou moeten zijn. Ook in de Antwerpse haven zouden ze hun best aan het doen zijn om zoveel mogelijk plannen van bedrijven tegen te houden.
Gouvernement des juges
Ambitie hebben de twee juristen van Dryade dus wel. Hun werkwijze is vaak dezelfde: de basis is vaak een of andere milieunorm of Europese wetgeving, die dan aangegrepen worden om de overheid te verplichten een of andere vorm van mobiliteit, industrie of landbouw te verbieden. Het zal de lezer niet verbazen dat de twee activisten bij de rechterlijke macht maar al te vaak op een gewillig oor stuiten om hen gelijk te geven.
Dat de Werkvennootschap het deze keer niet zover wou laten komen en daarom met Dryade een overeenkomst sloot, is echter een primeur. Het activisme van de rechters blijkt dus te werken, want de Vlaamse overheid durft het blijkbaar niet meer aan om een milieuorganisatie naar de rechtbank te laten trekken.
O ja, we kunnen er alleen maar van dromen dat een jurist uit het Brusselse eens op dezelfde manier bij de Brusselse overheid de naleving van de taalwetten zou afdwingen. We vrezen echter dat de Belgische rechterlijke macht op zulke initiatieven iets minder activistisch reageert.
En mij zou het helemaal niet verbazen dat Dryade rijkelijk gesubsidieerd wordt door … de Vlaamse roverheid.