Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft vijftien maanden na de verkiezingen nog steeds geen regering. Wat voor velen lijkt op een ver-van-mijn-bed-show, vormt volgens politicoloog Bart Maddens “een ernstige bedreiging voor Vlaanderen”. Dat schrijft hij deze week in een opiniestuk in ‘t Pallieterke. Niet alleen verloedert de hoofdstad verder, maar bovendien riskeren de Vlamingen de politieke hefbomen te verliezen om daar iets aan te doen.
De crisis is volgens Maddens niet institutioneel, maar louter politiek van aard. Ahmed Laaouej van de PS riep een cordon sanitaire uit tegen de N-VA en weigerde zelfs nog maar te onderhandelen. “De dieperliggende reden is natuurlijk dat de PS weigert om zich neer te leggen bij de logica van de Brusselwet”, aldus Maddens. Al in september vorig jaar lieten PS, MR en Les Engagés onderzoeken of er een regering gevormd kon worden zonder meerderheid langs Vlaamse kant – een verbijsterend feit dat de Franstalige weigering om de Vlaamse minderheidsbescherming te respecteren blootlegt.
Waterdichte garanties onder vuur
De Brusselwet van 1989, onderhandeld door Jean-Luc Dehaene en Hugo Schiltz, voorzag in waterdichte garanties voor de Vlaamse minderheid. “Ik betrap mezelf altijd op een gevoel van bewondering voor de Vlaamse politici die onderhandeld hebben over de Brusselwet”, erkent Maddens. Het systeem is bewust eenvoudig: aparte taallijsten en een absolute meerderheid vereist in beide taalgroepen om een regering te vormen.
Maar nu gaan steeds meer stemmen op om de Brusselse instellingen te ‘vereenvoudigen’ en te ‘moderniseren’. “Je kunt er donder op zeggen dat elke ‘modernisering’ en ‘vereenvoudiging’ van de Brusselse instellingen gaten zal slaan in de garanties voor de Vlamingen”, waarschuwt Maddens. Het eerste doelwit wordt het systeem van taalgesplitste lijsten, waardoor ‘Vlaamse’ politici naar de pijpen van Franstalige partijen zullen moeten dansen.
Maddens vindt het vreemd dat de N-VA er niet mee dreigt om vanuit de federale overheid in te grijpen tegen de onredelijkheid van Laaouej. De federale regering kan immers ingrijpen in cruciale Brusselse bevoegdheden als stedenbouw en vervoer. “Het is een van de vele communautaire kansen die de Vlaams-nationalisten hebben laten liggen bij de regeringsvorming”, besluit Maddens. Maar hoe langer de crisis duurt, hoe groter de druk wordt op premier De Wever om orde op zaken te stellen in de hoofdstad.
