Duitsland blijft in een bijzonder precaire situatie zitten inzake energie. Rusland lijkt geen gas meer te kunnen of willen bezorgen. De regering blijft, onder druk van de groenen, kiezen voor een kernuitstap. Ondertussen doen allerlei doemscenario’s en rampenplannen voor deze winter de ronde.
De voorbije dagen stonden in het licht van de “buitengewone omstandigheden” bij Gazprom, dat niet meer in staat dreigde te zijn om de gastoevoer naar Europa te verzekeren. Europa verwachtte dat Moskou de Nord Stream 1-pijpleiding niet zomaar ging heropstarten na de onderhoudswerken. Door het inroepen van “buitengewone omstandigheden” zou Gazprom elke verantwoordelijkheid voor het niet kunnen voldoen aan contractuele overeenkomsten ontlopen.
De Europese Unie, dat sancties oplegde aan Rusland, is van plan om tegen 2027 geen Russische energiebronnen meer te gebruiken, maar vandaag voert ze nog steeds erg veel energie in uit Rusland. Dat levert de Russen heel wat geld op, waarmee ze de oorlog tegen Oekraïne kunnen financieren.
Groen verzet
Ondanks die Russische chantage en de grote vrees voor energietekorten blijven de groenen, geboren uit de antinucleaire beweging in de jaren ’70, halsstarrig vasthouden aan de kernuitstap. Terwijl er een concrete dreiging bestaat van winterse black-outs, willen de groenen hoogstens een stresstest doen om te zien of er stroomtekorten mogelijk zijn. Voormalig minister van Volksgezondheid Jens Spahn waarschuwde eerder al dat de optie om de nucleaire uitfasering uit te stellen om de elektriciteitsprijs te stabiliseren nu moet worden beslist. Maar de Duitse overheid lijkt niet van plan om snel te schakelen.
De groene partijleider Ricarda Lang vertelde op de ARD dat de kosten te hoog zijn bij een mogelijke levensduurverlenging van de kerncentrales. Volgens haar zijn er te veel risico’s verbonden aan kernenergie. Daarnaast zou Duitsland geen elektriciteitsprobleem, maar een gasprobleem hebben. Standpunten die de groene vicekanselier Robert Habeck ook al verkondigde. Hij vertelde ook dat Rusland de enige leverancier zou zijn van uranium om de kerncentrales gaande te houden.
Jens Spahn (CDU) wees erop dat Duitsland kolencentrales moet heropstarten omdat er wel degelijk stroomproblemen zijn. “Jullie zijn meer een anti-nucleaire partij dan een klimaatpartij”, sneerde hij.
Industrie
Volgens Samuele Furfari, professor geopolitiek van energie, kampt Duitsland in de eerste plaats met een gasprobleem. Elektriciteit vertegenwoordigt immers een relatief beperkt aandeel van de energiemix.
Een fout die veel mensen volgens de professor maken, is dat ze in het energievraagstuk enkel denken aan elektriciteit. “De meeste energie is niet elektrisch en wordt gebruikt voor verwarming en bij de industrie”, legt Furfari uit. Maar door de kerncentrales weg te nemen, denkt Duitsland – net als België – aan gas om elektrische stroom te verwekken. De Duitsers legden al hun eieren in één mand. Nu dreigt zowel de gasvoorziening als kernenergie weg te vallen. “Dan schiet er bijna niets meer over natuurlijk”, waarschuwt de professor.
De praktische bezwaren die de Duitse groenen inroepen, snijden volgens professor Furfari geen hout. “Het openhouden van de kerncentrales is helemaal niet moeilijk, ze draaien vandaag gewoon, zonder enig probleem. Men moet enkel bijkomend wat nucleaire brandstof kopen, waar ze niet op voorzien waren, maar daarvoor kunnen ze gewoon de markt op.”
Dat veel uranium uit Rusland komt, is ook geen probleem dat ons moet tegenhouden. “Je kan overal in de wereld aan uranium raken. Kazachstan heeft er veel van, maar ook Canada en Australië verkopen het.”
Op de opmerking dat Kazachstan ook niet het meest frisse regime kent, reageert professor Furfari scherp. “We halen nu extra olie uit Saudi-Arabië. En Duitsland voert enorm veel handel met China, zijn die dan zo fris? Dan leggen we best de wereldhandel stil. Italië zoekt gas in Algerije en Libië, toch ook geen voorbeeldlanden. En een andere exporteur is Nigeria, waar ze masaal christenen vervolgen.”
“Energietransitie is catastrofaal mislukt”
“De Duitsers moeten het werkelijke probleem erkennen: Duitsland heeft gekozen voor de befaamde ‘Energiewende’, die catastrofaal is mislukt. De CO2 is wereldwijd blijven stijgen en zelf zijn ze enorm afhankelijk van Russisch gas. Het netto-resultaat is gewoon onwerkbaar gebleken. De grootste economie van Europa heeft zichzelf zo helemaal vastgereden.”
De professor zegt dat de Duitsers nu best stoppen met hun energietransitie. “We leren door middel van trial and error. Nu zit men duidelijk met de gevolgen van een grote fout en is bijsturen de oplossing.” Het risico beperkt zich trouwens niet enkel tot Duitsland. Ook Frankrijk investeerde veel te weinig in de kerncentrales. In België, Nederland en Luxemburg zat iedereen op diezelfde lijn. Deze landen volgden een groene ideologie en investeerden te weinig in energiebevoorrading. Black-outs en energietekorten in het hart van Europa zijn een zeer realistische mogelijkheid komende winter.
De conclusie van professor Furfari is dan ook bijzonder hard. “Onze politieke leiders hebben zich als amateurs gedragen. Het lijkt alsof clowns en komieken het energiebeleid hebben gevoerd de afgelopen decennia. Nu hangen we af van de goodwill van Vladimir Poetin, aan wie onze leiders een economische oorlog hebben verklaard. Wel, mijnheer Poetin kan terugvechten in die oorlog met zijn eigen wapens. En dat kan veel pijn doen.”
Het is bij ons niet anders. Hier en daar een politieke clown brengt pret in de barak, maar als er teveel van zijn breken ze de circustent af en zitten wij onder de blote hemel.
Dat heb je met fanatiekelingen. Zijn nooit anders geweest daar in Duitsland. komt altijd onder een andere vorm terug.
De groenen in Duitsland willen wel kernuitstap maar zullen de eersten zijn om solidariteit te eisen van andere landen bij energieproblemen die ze zelf veroorzaken.