Zondagavond maakten de strijdende partijen een staakt het vuren bekend nadat afgelopen weekend zeker 44 Palestijnen zijn omgebracht, onder wie 15 kinderen. Voorlopig lijkt het akkoord met Israël en de Palestijnse Islamitische Jihad stand te houden.
Israël begon op vrijdag met een verrassingsaanval in de Gazastrook tegen de Palestijnse Islamitische Jihad. Men viseerde militanten en infrastructuur. De operatie heette Breaking Dawn en moest normaal gezien een week duren. Op 1 augustus arresteerde het Israëlisch leger ook Bassam al-Saadi, een topman van de beweging. De Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) in de West Bank is ook de belangrijkste kracht achter het gewapend verzet nabij Jenin en Nablus. Israël zocht al lang achter Saadi.
Na die arrestatie voerde Israël preventieve luchtaanvallen uit om reacties van de Islamitische Jihad tegen te gaan. Israël schakelde zo verschillende leiders uit. De Islamitische Jihad reageerde door raketten af te vuren op Israël. Zo doodde het Tayseer al-Jabari Uiteindelijk stierven er 44 Palestijnen, onder wie 15 kinderen. Langs de kant van Israël waren er 2 gewonde soldaten. Het rakettenschild Iron Dome zou bijzonder goed gewerkt hebben en 97 procent van de Palestijnse raketten onderschept hebben. Volgens Israël zouden Palestijnse raketten zelfs aan de basis liggen van veel slachtoffers aan Palestijnse kant.
(Lees verder onder de tweet.)
Interne machtsverhoudingen
Professor Oren Barak, specialist internationale relaties aan de universiteit van Jerusalem meent dat Palestijnse Islamitische Jihad aan het werken was aan “nieuwe spelregels”, waarbij elke militaire actie door Israël tegen de PIJ een onmiddellijke vergelding zou krijgen. Door krachtig op te treden wil Israël dergelijke nieuwe machtsverhoudingen vermijden.
Opvallend was dat Hamas de PIJ niet steunde. Dat komt omdat Hamas sinds 2007 de facto de macht heeft in de Gazastrook en de Palestijnse Islamitische Jihad is er een van de grootste concurrenten, net zoals in de West Bank, waar ook Fatah en de Palestijnse Nationale Autoriteit meedingen om de macht. “Hamas en Palestijnse Islamitische Jihad concurreren niet rechtstreeks met elkaar door al dan niet beperkt geweld te gebruiken tegen Israël”, aldus professor Barak. De laatste jaren heeft Hamas een relatief gematigde positie ten aanzien van Israël aangenomen, waardoor er geld en andere vormen van buitenlandse hulp naar de Gazastrook konden gaan en ook Palestijnse arbeiders en zakenmannen Israël binnen mochten. “Hiermee kon de (rampzalige) economische toestand in het gebied verbeteren. De Palestijnse Islamitische Jihad kan – en wil hoogstwaarschijnlijk- de politieke en militaire kracht van Hamas niet evenaren en kiest ervoor om geweld tegen Israël te gebruiken in de hoop dat het zo toegevingen zal krijgen en zo de eigen positie kan verbeteren. In deze hebben Hamas en de PIJ dus tegengestelde belangen en ligt het voor de hand dat Hamas geen steun gaf.”
Weinig onderscheid
Bij de actie waren opvallend veel kinderen slachtoffer van het geweld. Volgens professor Barak is men in Israël – jammer genoeg- gewoon geworden aan de cycli van geweld, zoals dat in Israël wordt genoemd. “Er bestaat nog maar weinig empathie voor de Palestijnen in het algemeen, en Palestijnse burgers in het bijzonder. Men geeft weinig om collaterale schade, zelfs wanneer daar kinderen bij betrokken zijn. Het feit dat Palestijnse militanten vaak in dichtbevolkte gebieden opereren en ze ook geweld gebruiken tegen Israëlische burgers, inclusief kinderen, maakt dat vele Israëli’s maar weinig onderscheid zien tussen Palestijnse strijders en burgers.”
Recent kwam er ook een nieuwe president aan de macht in Israël. Dat speelt ook een rol bij dergelijek conflicten. “Geen enkele politieke leider wil een zwakke indruk maken in het licht van een duidelijk gevaar voor de nationale veiligheid.” Professor Barak wjist ook op de penibele positie van de regering-Lapid en het feit dat de parlementsverkiezingen naderen. “Een andere factor is dat de twee belangrijkste kandidaten voor de komende verkiezingen (Netanyahu en Lapid) beiden burgers zijn en geen voormalige veiligheidsambtenaren .Dit stelt ook grenzen aan hun manoeuvreerruimte in dergelijke crisissituaties. Toch is het duidelijk dat deze leiders – en ook het Israëlische leger – niet geïnteresseerd zijn in een grote militaire confrontatie, aangezien Israël daar weinig bij te winnen heeft.“
Uitzichtloos
Op de vraag of de militaire operatie op lange termijn veel verschil zal uitmaken is professer Barak pessimistisch. “De politieke en militaire successen, als je dat zo kan noemen, bij zo’n cycli van geweld vergroten alleen maar de wederzijdse vijandigheid, haat en angst tussen Israëli’s en Palestijnen. Helaas zitten Israël en de Palestijnen in een impasse en is er geen politieke oplossing in zicht.” Dat werd dinsdag onderstreept, want Israël voerde een nieuwe militaire actie uit tegen de Al-Aqsa Martelarenbrigade. Het kon 3 militanten doden maar er raakten ook 40 Palestijnen gewond.
In januari 2020 ben ik nog in Galilea, noord-Israel geweest. In Haifa, de grootste haven, stond de kerstboom er nog. Deze was opgesmukt met zowel de Davidsster, als de Halve Maan. Een raar gezicht voor een Europeaan. Men moest wél vaststellen dat de Davidsster groter uitviel den Maansikkel. De technische infrastructuuris er ‘top’. Met de trein ben ik van Berseba in het zuiden tot Naharia aan de Libanese grens gereden : stipt, proper en redelijk van prijs. Wat me daar opviel was het grote aantal Arrabische ingezetenen. Taxi’s, bus chauffeurs, horeca, middenstand, zijn allen niet Joden. Deze personen hebben duidelijk een goede sociale en finantiele status binnen Israel. Eigenlijk vraag ik me af : waarom kunnen de inwoners van Libanon niet samenwerken met hun half-broers uit Tell Aviv? Ik ben er van overuigd dat het hun 200% beter zou gaan. Misschien kan dan ook de oude Ottomaanse spoorweg terug operationeel worden tussen Istambul en Kairo.