De Duitstalige Gemeenschap wil België in een ultieme staatshervorming omvormen tot een ‘Belgique à quatre’, met vier gelijkwaardige gewesten: het Brusselse, het Vlaamse, het Waalse en het Duitstalige Gewest. In Vlaanderen is men daar geen fan van: een extra gewest betekent een extra stem die het debat kan blokkeren, oordelen zij.
“Het is overduidelijk dat wij een regio zijn, duidelijk afgebakend, waar iedereen dezelfde taal spreekt en dezelfde cultuur heeft”, vertelt Karl-Heinz Lambertz in een interview met ’t Pallieterke. Bovendien heeft de Duitstalige Gemeenschap er door onderhandelingen voor kunnen zorgen dat ze al een deel van de Waalse gewestbevoegdheden als gemeenschap kunnen uitvoeren.
Duitstalig België wil niet van Wallonië afhangen
Duitstalig België wil dus helemaal niet afhankelijk zijn van Wallonië voor de economische en andere bevoegdheden. “Wij verdienen het om een volwaardig gewest te zijn”, besluit Lambertz. Dat Duitstalig gewest zou dan ‘Ostbelgien’ moeten heten.
In het verleden bleken Vlaamse politici geen voorstander van dat ‘België met vier’. Dat komt omdat de Vlaamse politieke partijen enkel macht hebben in Vlaanderen. Het klopt dat ze ook in Brussel opkomen, maar die macht blijft beperkt. Franstalige partijen komen daarentegen in zowel de Waalse, Brusselse als Duitstalige kieskringen op. In een België met vier gewesten, worden Vlaamse partijen daardoor regionale partijen, terwijl de Franstalige partijen zo goed als nationaal worden. De Duitstalige ProDG is de uitzondering op de regel.
Wat zeggen de separatisten?
“Van mij mogen de Duitstaligen alles hebben wat ze willen”, reageert N-VA-Kamerlid Sander Loones. In de confederale modelteksten van de partij staat zelfs dat Vlaanderen gerust technische of administratieve bijstand wil verlenen aan Ostbelgien, als zij Waalse gewestbevoegdheden zouden willen overnemen.
“Maar het Brusselse probleem maakt dat wij geen vier gewesten willen”, legt Loones voorts uit. Brussel kan nooit voldoende economische activiteit ontwikkelen om te blijven bestaan zonder financiële steun van de andere gewesten. Dat Brussels minister-president Rudi Vervoort op het Irisfeest pleitte, zorgt voor nog meer zorgzaamheid bij de N-VA”er. “Maar Duitstalig België heeft die financiële slagkracht wel.”
Haaks op historische keuze
“Een model met vier gewesten is niet veel meer dan een Franstalige strategie om hun greep op België, Vlaanderen én Brussel te versterken”, oordeelt Kamerfractievoorzitter Barbara Pas (Vlaams Belang). “Het idee van vier gewesten staat volledig haaks op de historische keuze die de Vlamingen tot nu toe voorstonden.”
Het federale België is tot nu toe altijd opgebouwd via een ‘2+2-model’, legt Pas uit. “Daarin zijn enkel Vlaanderen en Wallonië volwaardige deelstaten. Voor Brussel en de Duitstaligen hadden de Vlamingen steeds (en wij ook nog steeds) een bijzonder, maar zeker geen volwaardig deelstatelijk, statuut voor ogen.”
Net als Loones gunt Pas de Duitstaligen zoveel bevoegdheden als ze willen. “Zodat ze niet meer schatplichtig zijn aan Wallonië”, legt ze uit. “Maar door hun beperkt aantal zou het democratisch niet te verantwoorden zijn om hen mee te laten spelen in beslissingen op Belgisch niveau, zolang dat nog bestaat.” Via samenwerkingsakkoorden en verdragen kan Ostbelgien dan toch betrokken worden in bepaalde, voor hun relevante besluitvorming.
Onderstel dat de Duitstaligen mee zouden beslissen op Belgisch niveau, waarom zou dat niet in het voordeel kunnen zijn van Vlaanderen? Onze Duitstalige landgenoten zo maar uitsluiten, in plaats van er een compagnon van te maken, lijkt me niet echt een goed idee. Akkoord, er is dat belangenconflict geweest dat tot heel wat frustratie heeft geleid in Vlaanderen, maar misschien moet Vlaanderen in de Oostkantons liever de stroop dan de azijn bovenhalen.
Een gewest dat minder inwoners heeft dan Hasselt, zou evenveel zeggenschap hebben als een gewest met 6,5 miljoen inwoners? Hoe pervers is dat.