Een verhit klimaat in de klimaatstrijd

De klimaatverandering zorgt voor een verschuiving of vermenging van de seizoenen en dit jaar sneuvelt zelfs de rustige komkommertijd. Al enkele weken gaat het in alle soorten media over de vele weersomstandigheden in Europa en elders in de wereld. Hoewel wij in België een kwakkelzomer beleven, waar de frisse komkommerschijfjes op de barbecuetafel vervangen worden door gestoofde witloofstronken op de livingdis, maten de thermometers op vele plaatsen erg hoge temperaturen die meermaals de veertig graden overstegen. Zelfs vijftig graden of meer werd hier en daar geregistreerd.

Alsof zo’n loden hitte niet lastig genoeg is voor mens, dier en plant, zijn er altijd nog de grapjassen met een aansteker of de domkoppen met een niet-gedoofde sigarettenpeuk die de zomerpret helemáál verpesten. Op het Griekse eiland Rhodos, maar ook op het Griekse vasteland en op nog verschillende andere Zuid-Europese plaatsen zijn natuurbranden hevig aan het woeden. Op Rhodos zorgde de strakke wind ervoor dat het niet enkel de natuur is die vuur vatte.

Na regen komt zonneschijn… en dus evenzo omgekeerd. Zo geschiedde. Waar enkele dagen eerder een druppel zweet sneller verdampte dan pure alcohol, regende het in een mum van tijd zo hard dat elke verzekeringsmakelaar de correcte spelling van ‘overmacht’ naarstig herhaalde. Waar de regendruppels zich tot apocalyptische hagelasteroïdes vormden, werd er gestudeerd in de schuilkelder. Enkel de plaatsen die in de fik staan worden jammerlijk gespaard van die watersnood…

Het weerbericht: kijk en huiver

Vanaf de eerste meting boven de vijfendertig graden Celsius ergens ten Zuid-Europese velde doemde tegelijk het eerste doembericht op in het verre, natte en koude België. Jill Peeters en de rest van het Vlaamse weerkundige journaille stak het overschotje komkommer (of witloof?) in de koelkast en nam de werkpen ter hand. Of beter de tertiaire kleurstiften, waarmee ze elke regio die getroffen werd door de zomer begon in te kleuren. Rood voor een warme zomer en oranje voor een gewone zomer. De plaatsen waar de zomer meer op herfst lijkt, kregen de nog steeds warm aanvoelende kleur geel.

Op alle plaatsen waar zich weersomstandigheden voordeden die niet tot de typische zomerdag kunnen worden gerekend, werden meteorologische angstsymbolen getekend die de kijker toonden of het ergens brandde, stormde of snikheet was.

“De aarde noch de menselijke wereld zullen vergaan door de verandering van het klimaat”

Onmiddellijk kroop elke journalist die zich niet op één of andere vliegvakantie stond in te smeren met PFAS-zonnecrème, alvorens het met drinkwater gevulde zwembad in te duiken, in de pen. Na de experts van het huis komen altijd de opiniemakers van het huis aan bod.

Voor we het goed en wel beseffen verzeilen we in een sfeer waarbij elk extreem weerfenomeen uit elk weerbericht waar ook ter wereld wordt gefilterd en die allemaal tegelijk aan de Vlaamse nieuwsconsumenten worden voorgeschoteld als ware het één groot gemeenschappelijk weerbericht. Volgens mij klinkt het gemiddelde weerbericht uit de hel vrolijker dan hetgeen wij ’s avonds te slikken krijgen. De eigenlijke problematiek is ernstig, maar mag nooit rampzaliger worden voorgesteld dan ze is. De aarde noch de menselijke wereld zullen vergaan door de verandering van het klimaat.

Klimaat of weer? Wéér klimaat!

Vanaf de eerste berichtgeving over één of andere hitte-recorddag, zomerstorm, overstroming of bosbrand wordt de link gelegd met het klimaat. Dat is ondertussen al járen zo en dat zal nog wel een hele tijd zo doorgaan. Dat er een link is tussen de klimaatverandering en de veranderende gemiddelde weersomstandigheden is nogal logisch. Zoniet zou de hele klimaatverandering niet zo’n probleem zijn. Wie dat ontkent of relativeert is even irrationeel dan de gemiddelde klimaatactivist. Het klimaat en dus het weer over langere periodes veranderen op een vooralsnog eerder negatieve manier: er is effectief extremer weer en extreem weer doet zich effectief vaker en langduriger voor.

Maar elk weertype, waar en wanneer dan ook, ondubbelzinnig toewijzen aan klimaatverandering is je reinste onzin en neemt elke geloofwaardigheid weg. Samen met die geloofwaardigheid verdwijnt ook de draagkracht om bepaalde inspanningen te leveren die nodig zijn om de klimaatverandering te stabiliseren en om de reeds gewijzigde klimaatsituatie te absorberen. De zorg die vele klimaatexperten en in hun zog de hele journalistiek hebben over het klimatologisch debacle overmeestert hun rationaliteit en sereniteit en katapulteert hen naar het activisme waar enkel mede-activisten ze nog serieus nemen.

De strijd om de klimaatstrijd

De klimaatpolitiek heeft het klimaatprobleem gepolitiseerd, waardoor de ecologische klimaatstrijd een politieke klimaatoorlog geworden is. Net zoals ooit (uiterst)rechts het immigratiedebat heeft geclaimd, heeft (groen)links het klimaatdebat gekaapt. En net als het immigratie- of multiculturaliteitsprobleem zal ook het klimaatprobleem niet opgelost geraken als het niet gedepolitiseerd wordt.

Net zoals in het immigratiedebat, en zowat alle andere maatschappelijke debatten, heeft de journalistiek in het klimaatdebat stelling genomen in het links-ideologische kamp. Zoals zo vaak zijn het de mainstream media die een katalysator van de tegenstellingen worden in plaats van te zorgen voor een neutralisering of relativering ervan.

De mens zal zich aan de klimaatverandering aanpassen door wetenschappelijke en politieke evolutie

De hoop ligt desgevallend op de wetenschap die neutraliteit zou moeten genieten. Maar omdat elk klimaatkamp, willens nillens, elke wetenschapper die ook maar iets zegt dat in het kampplaatje past aan zich verbindt, geraakt ook de wetenschap verzeild in die strijd om de klimaatstrijd.

Gelukkig is er wel nog de tijd die in geen kamp in te delen is en die politiek noch ideologisch kan worden beïnvloed. Zoals het geval is met de discussie rond kernenergie, zien we dat tijd in sommige gevallen raad kan brengen. Een belangrijk deel, namelijk journalistiek en wetenschap, is uit het strijdtoneel gestapt en is zich opnieuw rationeel gaan opstellen in dit toekomstig erg belangrijk debat. Hopelijk hebben we met betrekking tot het klimaatvraagstuk meer tijd dan de doemberichten ons willen doen geloven.

Het menselijk opportunisme

Als afsluiter wil ik nog even focussen op het klimaatdebat zelf. De gevolgen van de klimaatverandering zijn reeds lang redelijk tot goed gekend, maar toch heeft men zovele decennia nagelaten om niet enkel de opwarming te verhinderen, maar ook (en misschien vooral) om zich te wapenen tegen de gevolgen ervan. Hoeveel verder zou de mensheid al niet hebben gestaan wanneer onze wetenschappelijke ontwikkelingen en fondsen naar de strijd tegen de gevolgen zouden zijn gegaan? Irrigatiesystemen, waterafvoer- en opslagsystemen, waterkeringen, ruimtelijke ordening, landbouwspreiding en -technieken, voedselproductie en -alternatieven, afvalsystemen, bosbeheer, mobiliteit, enzovoort.

De mens is een opportunistisch wezen en kiest steeds en steevast voor de makkelijkste en snelste weg naar winst op alle vlakken. Met zo weinig mogelijk middelen en inspanningen zoveel mogelijk opbrengst genereren. Datzelfde opportunisme heeft er voor gezorgd dat wij vandaag met zovelen zijn en almaar ouder worden. Het streeft in tijden van vrede en welvaart naar winst. Maar in tijden van gevaar zorgt dat opportunisme ervoor dat wij overleven.

Daarom ben ik ervan overtuigd dat we stapsgewijs uit het klimaatprobleem zullen geraken. Op het einde van de rit zal het klimaat opgewarmd zijn en zal het leven er niet meer overal hetzelfde uitzien door die klimaatwijziging. Maar de mens zal zijn omgeving hebben aangepast door wetenschappelijke en politieke evolutie en zal in die aangepaste omgeving al bezig zijn met de ontwikkeling van het volgende wereldprobleem.