“Wij wonen in Frankrijk en hebben de Belgische nationaliteit. Als België splitst, welke nationaliteit zouden we dan krijgen?”
Bovenstaande vraag kregen we van Fred Willems, een Vlaamse abonnee die intussen al een tijdlang in Frankrijk woont. Enorm interessant, want op dit moment bestaan er officieel geen Vlamingen, Walen en Brusselaars: er bestaan enkel inwoners van respectievelijk Vlaanderen, Wallonië en Brussel.
De vraag
Welke nationaliteit krijgen Belgen die op het moment van een eventuele splitsing in het buitenland wonen?
Het antwoord
Waarschijnlijk zullen de ca. 500.000 Belgen in het buitenland na de splitsing zelf moeten kiezen welke nationaliteit ze aannemen.
Automatische (maar vrije) nationaliteitskeuze
Bij een splitsing van België zouden inwoners van die gebieden in de meeste gevallen de nationaliteit van dat gebied krijgen: inwoners van Vlaanderen worden officieel Vlaming, inwoners van Wallonië worden officieel Waal. Aangezien er een vrije nationaliteitskeuze is, kunnen bijvoorbeeld uitgeweken Franstalige Belgen er uitzonderlijk voor kiezen de Waalse nationaliteit op te nemen.
Voor Belgen die in het buitenland wonen is de situatie echter minder duidelijk. Het meest logische zou zijn dat Nederlandstalige Belgen in het buitenland automatisch de Vlaamse nationaliteit krijgen en dat Franstalige Belgen in het buitenland automatisch de Waalse nationaliteit krijgen. Afhankelijk van wat er met Brussel gebeurt, zouden (uitgeweken) Brusselaars kunnen kiezen tussen verschillende nationaliteiten.
Individuele procedure
België houdt echter geen officiële statistieken bij over de taal (Nederlands, Frans of Duits) van Belgen die in het buitenland wonen. De Belgische overheid verzamelt wel demografische gegevens en informatie over het aantal Belgen in het buitenland, maar deze gegevens bevatten geen gedetailleerde informatie over de taalvoorkeuren.
In twee voorbeelden uit het verleden moesten de landgenoten in het buitenland zelf kiezen welke nationaliteit ze wilden verkrijgen. Toen Tsjechoslowakije in 1993 werd opgesplitst in twee onafhankelijke staten, Tsjechië en Slowakije, kregen de staatsburgers van Tsjechoslowakije de keuze om de nationaliteit van Tsjechië of Slowakije aan te nemen. Mensen die in het buitenland woonden en de Tsjechoslowaakse nationaliteit hadden, hadden de mogelijkheid om te kiezen voor het staatsburgerschap van het land dat hun voorkeur had. Ook na de splitsing tussen Soedan en Zuid-Soedan was dat in de meeste gevallen de procedure.
Met deze informatie in het achterhoofd, is de kans reëel dat de bijna 500.000 Belgen in het buitenland persoonlijk zullen moeten kiezen of ze na een splitsing Vlaming, dan wel Waal willen worden.
De vraag is, of men (bv op basis van afstamming) dan geen dubbele nationaliteit kan kiezen. Voor iemand die aan de taalgrens of Brusselse Rand woont, kan dit voordelig zijn. Als buitenlander uit de EU heb je niet noodzakelijk dezelfde (verblijfs)rechten, wanneer je bijvoorbeeld je werk verliest. Ik neem aan dat er nog andere nadelen zullen opduiken.
Ik woon in Spanje en moet niet langer nadenken met welke nationaliteit ik verder door het leven wil gaan. Wie wil er nu godverdomme spontaan Waal worden?
Woon reeds 12 jaar in Frankrijk en wanneer men vraagt, bent u een belg ? antwoord ik ,neen ik ben Vlaming !
Belangrijk is om steeds een Nederlandstalige identiteitskaart aan te vragen op het consulaat in Frankrijk. Mijn ervaring (bij herniewing) leert mij dat dat in Frankrijk niet altijd evident is en men U gemakkelijk een Franstalig exemplaar “opsolferd”. Het Nederlands is een officiele Europese taal, op gelijke niveau als het Frans. Wonende in Frankrijk respecteer ik de Franse taal maar ik doe niet mee aan het francofone expansionisme.